185. KINH NGƯU GIÁC SA-LA LÂM (B)
 

Tôi nghe như vầy:

Một thời, Phật du hóa đến Na-ma-đề-sấu, ở tại tinh xá Kiền-kỳ. Bấy giờ, sau khi đêm đã qua, vào buổi sáng sớm, đức Thế Tôn đắp y, cầm bát, vào Na-ma-đề để khất thực. Sau khi ăn xong, vào buổi chiều, Ngài đi đến khu rừng Ngưu Giác Sa-la. Lúc ấy, có ba người con dòng quý tộc cùng ở trong rừng: Tôn giả A-na-luật-đà, Tôn giả Nan-đề, Tôn giả Kim-tỳ-la.

Ba Tôn giả ấy làm như vầy: Nếu ai khất thực đi về trước thì trải giường, múc nước, mang đồ rửa chân ra, để sẵn ghế rửa chân, khăn lau chân, bình đựng nước, chậu rửa; nếu có thể ăn hết đồ ăn đã xin được thì cứ ăn, nếu còn dư thì cho vào đồ chứa đậy kín cất; ăn xong, cất bình bát, rửa tay chân, lấy tọa cụ vắt lên vai, vào nhà ngồi tĩnh tọa. Nếu ai khất thực về sau, có thể ăn hết đồ ăn thì cứ ăn, nếu không đủ thì lấy đồ dư của người trước đem ăn cho đủ, nếu còn dư nữa thì đem đổ chỗ đất sạch hay trong nước không có trùng. Người ấy lấy đồ đựng của người kia rửa, lau thật sạch, rồi đem treo một bên, dọn dẹp giường chiếu, nhặt ghế rửa chân, cất khăn lau chân, cất đồ rửa chân, bình nước và chậu rửa, quét dọn sạch sẽ nhà ăn, rồi cất y bát, rửa tay chân, lấy tọa cụ vắt trên vai, vào nhà tĩnh tọa cho đến chiều. Trong các Tôn giả ấy, nếu ai đang tĩnh tọa mà dậy trước, thấy bình nước và chậu rửa chân không có nước thì phải đi lấy; nếu xách nổi thì tự xách, bằng không thì vẫy tay một Tỳ-kheo khác, hai người cùng khiêng, mỗi người khiêng một phía, không nói chuyện với nhau, không hỏi gì nhau. Các vị ấy cứ năm ngày họp một lần, hoặc để nói pháp, hoặc im lặng như các bậc Thánh.

Bấy giờ, người giữ rừng thấy Thế Tôn từ xa đi đến, đón lại quở trách và nói:

– Này Sa-môn, chớ có vào khu rừng này. Vì sao? Hiện nay, trong khu rừng này có ba người con dòng quý tộc ở là Tôn giả A-na-luật-đà, Tôn giả Nan-đề, Tôn giả Kim-tỳ-la. Nếu thấy thầy, chắc họ không vui lòng.

Đức Phật bảo:

– Này người giữ rừng, nếu họ thấy Ta thì không có gì là không vui lòng.

Bấy giờ, Tôn giả A-na-luật-đà từ xa trông thấy Thế Tôn đến, liền quở người giữ rừng:

– Này người giữ rừng, chớ có ngăn cản đức Thế Tôn! Này người giữ rừng, chớ có quở trách đức Thiện Thệ! Vì sao? Vì đó là đấng Tôn Quý của tôi đến, là đấng Thiện Thệ của tôi đến.

Rồi Tôn giả A-na-luật-đà ra rước Thế Tôn, đón lấy y bát, Tôn giả Nan-đề trải giường ngồi, Tôn giả Kim-tỳ-la đi lấy nước. Bấy giờ, đức Thế Tôn sau khi rửa tay xong, ngồi xuống chỗ ngồi đã soạn sẵn. Ngồi xong, Ngài hỏi:

– Này A-na-luật-đà, thầy có thường an ổn, không thiếu thốn chăng?

Tôn giả A-na-luật-đà bạch:

– Bạch Thế Tôn, con vẫn thường an ổn, không có gì thiếu thốn!

Thế Tôn lại hỏi:

– Này A-na-luật-đà, vì sao thầy được an ổn, không có gì thiếu thốn? Tôn giả A-na-luật-đà bạch:

– Bạch Thế Tôn, con nghĩ rằng con nhờ có thiện lợi, có đại công đức, vì con tu tập cùng với các vị Phạm hạnh như vậy. Bạch Thế Tôn, con thường hướng đến các vị Phạm hạnh này để tu thân nghiệp từ, trước mặt cũng như sau lưng, và tu khẩu nghiệp từ, ý nghiệp từ, trước mặt cũng như sau lưng. Bạch Thế Tôn, con tự nghĩ: “Nay ta hãy tự xả bỏ tâm mình mà tùy theo tâm các Hiền giả này.” Rồi con xả bỏ tâm mình để tùy theo tâm các Hiền giả này. Con chưa từng có một điều gì mà không xứng ý. Bạch Thế Tôn, con nhờ như vậy mà thường được an ổn, không có gì thiếu thốn.

Đức Phật hỏi Tôn giả Nan-đề cũng đáp như vậy. Đức Phật lại hỏi Tôn giả Kim-tỳ-la:

– Thầy có thường an ổn, không có gì thiếu thốn chăng?

Tôn giả Kim-tỳ-la bạch:

– Bạch Thế Tôn, con thường an ổn, không có gì thiếu thốn!

Phật lại hỏi:

– Này Kim-tỳ-la, vì sao thầy thường được an ổn, không có gì thiếu thốn?

Tôn giả Kim-tỳ-la bạch:

– Bạch Thế Tôn, con tự nghĩ con nhờ có thiện lợi, có đại công đức, vì con tu tập cùng với các vị Phạm hạnh như vậy. Bạch Thế Tôn, con thường hướng đến các vị Phạm hạnh này để tu thân nghiệp từ, trước mặt cũng như sau lưng, và tu khẩu nghiệp từ, ý nghiệp từ, trước mặt cũng như sau lưng. Bạch Thế Tôn, con tự nghĩ: “Nay ta hãy tự xả bỏ tâm mình mà tùy theo tâm các Hiền giả này.” Rồi con xả bỏ tâm mình để tùy theo tâm các Hiền giả này. Con chưa từng có một điều gì mà không xứng ý. Bạch Thế Tôn, con nhờ như vậy mà thường được an ổn, không có gì thiếu thốn.

Thế Tôn khen:

– Lành thay! Lành thay! Này A-na-luật-đà, các thầy thường cùng nhau hòa hiệp, an ổn, không tranh chấp như vậy, cùng một tâm, cùng một thầy, cùng hợp nhất như nước với sữa. Thế nhưng, có chứng đắc pháp thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định chăng?

Tôn giả A-na-luật-đà bạch:

– Bạch Thế Tôn, quả như vậy, chúng con thường cùng hòa hiệp, an ổn, không tranh cãi nhau, cùng một tâm, cùng một thầy, cùng hợp nhất như nước với sữa, chứng đắc pháp của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định. Bạch Thế Tôn, chúng con xa lìa dục vọng, xa lìa pháp ác, bất thiện, chứng đắc Thiền thứ tư, thành tựu và an trú. Bạch Thế Tôn, như vậy, chúng con thường cùng hòa hiệp, an ổn, không tranh cãi nhau, cùng một tâm, cùng một thầy, cùng hợp nhất như nước với sữa, chứng đắc pháp của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định.

Thế Tôn khen:

– Lành thay! Lành thay! Này A-na-luật-đà, hãy bỏ trú định này, vượt qua, lướt qua, còn chứng đắc pháp nào khác của bậc Thượng nhân khác hơn, có sai biệt, an lạc, trú định chăng?

Tôn giả A-na-luật-đà bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn, bỏ qua trú định này, vượt qua, lướt qua, lại còn có pháp khác nữa của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định. Bạch Thế Tôn, tâm của con cùng đi đôi với từ, biến khắp một phương, thành tựu và an trú. Cũng vậy, tâm đi đôi với từ, biến khắp tất cả phương thứ hai, phương thứ ba, phương thứ tư, phương trên, phương dưới và bốn phương bàng, không kết, không oán, không giận, không cãi, rộng rãi bao la, tu vô lượng thiện, biến khắp tất cả thế gian, thành tựu và an trú. Cũng vậy, bi tâm, hỷ tâm đi đôi với với xả, không kết, không oán, không giận, không cãi, rộng rãi bao la, tu vô lượng thiện, biến khắp tất cả thế gian, thành tựu và an trú. Bạch Thế Tôn, bỏ qua trú định này, vượt qua, lướt qua, lại còn có pháp khác này nữa của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định.

Thế Tôn khen:

– Lành thay! Lành thay! Này A-na-luật-đà, bỏ qua trú định này, vượt qua, lướt qua, còn chứng đắc pháp nào khác của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định chăng?

Tôn giả A-na-luật-đà bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn, bỏ trú định này, vượt qua, lướt qua, lại còn có pháp khác nữa của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định. Bạch Thế Tôn, chúng con vượt qua tất cả sắc tưởng, đạt đến Phi hữu tưởng phi vô tưởng xứ, thành tựu an trú. Bạch Thế Tôn, bỏ trú định này, vượt qua, lướt qua, lại còn có pháp khác này nữa của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định.

Thế Tôn khen:

– Lành thay! Lành thay! Này A-na-luật-đà, bỏ trú định này, vượt qua, lướt qua, còn chứng đắc pháp nào khác của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định chăng?

Tôn giả A-na-luật-đà bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn, bỏ trú định này, vượt qua, lướt qua, lại có pháp khác nữa của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định. Bạch Thế Tôn, chúng con đắc như ý túc, thiên nhĩ trí, tha tâm trí, túc mạng trí, sanh tử trí, các lậu đã hết, được vô lậu tâm giải thoát, tuệ giải thoát, ngay trong đời này, tự tri, tự giác, tự tác chứng, thành tựu và an trú, biết một cách như thật rằng: “Sự sanh đã hết, Phạm hạnh đã vững, điều cần làm đã làm xong, không còn tái sanh nữa.” Bạch Thế Tôn, bỏ trú định này, vượt qua, lướt qua, lại còn có pháp khác này nữa của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định.

Thế Tôn khen:

– Lành thay! Lành thay! Này A-na-luật-đà, bỏ trú định này, vượt qua, lướt qua, còn chứng đắc pháp nào khác của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định chăng?

Tôn giả A-na-luật-đà bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn, bỏ trú định này, vượt qua, lướt qua, không còn có pháp nào khác nữa của bậc Thượng nhân, có sai biệt, an lạc, trú định.

Bấy giờ, đức Thế Tôn nghĩ như vầy: “Chỗ an trú của người con dòng họ quý tộc này an ổn, khoái lạc. Hôm nay Ta hãy thuyết pháp cho họ nghe.” Thế Tôn nghĩ như vậy rồi, liền thuyết pháp cho Tôn giả A-na-luật-đà, Tôn giả Nanđề, Tôn giả Kim-tỳ-la nghe, khuyến phát khát ngưỡng, thành tựu hoan hỷ. Sau khi dùng vô lượng phương tiện thuyết pháp cho họ, khuyến phát khát ngưỡng, thành tựu hoan hỷ rồi, Ngài rời chỗ ngồi đứng dậy đi về.

Bấy giờ, Tôn giả A-na-luật-đà, Tôn giả Nan-đề, Tôn giả Kim-tỳ-la đi theo đức Thế Tôn được một quãng đường rồi trở lại chỗ ở. Tôn giả Nan-đề, Tôn giả Kim-tỳ-la khen Tôn giả A-na-luật-đà rằng:

– Lành thay! Lành thay! Tôn giả A-na-luật-đà, chúng tôi trước đây chưa nghe Tôn giả A-na-luật-đà nói những nghĩa lý như vậy: “Chúng tôi có đại như ý túc, có đại oai đức, có đại phước hựu, có đại oai thần như vậy.” Nhưng nay Tôn giả A-na-luật-đà đã hết sức khen ngợi chúng tôi trước đức Thế Tôn.

Tôn giả A-na-luật-đà khen Tôn giả Nan-đề và Tôn giả Kim-tỳ-la rằng:

– Lành thay! Lành thay! Này chư Tôn giả, tôi cũng chưa bao giờ nghe chư Hiền nói Tôn giả có đại như ý túc, có đại oai đức, có đại phước hựu, có đại oai thần như vậy. Nhưng một thời gian dài, với tâm tôi, tôi biết tâm của Tôn giả, Tôn giả có đại như ý túc, có đại oai đức, có đại phước hựu, có đại oai thần. Vì thế, đứng trước đức Thế Tôn tôi mới trình bày như vậy.

Bấy giờ, có vị trời Trường Quỷ hình dáng cực diệu, sáng chói rực rỡ, lúc đêm tàn, sáng rạng đông, đi đến chỗ Phật, cúi đầu đảnh lễ dưới chân Ngài rồi lui đứng một bên và bạch Thế Tôn:

– Bạch Đại Tiên Nhơn, dân chúng nước Bạt-kỳ được đại lợi ích vì có Thế Tôn và ba người con dòng dõi quý tộc hiện ở: Tôn giả A-na-luật-đà, Nan-đề và Kim-tỳ-la.

Các địa thần nghe trời Trường Quỷ nói, liền làm cho âm thanh vang lớn ra: “Bạch Đại Tiên Nhơn, dân chúng nước Bạt-kỳ được đại lợi ích vì có Thế Tôn và ba người con dòng dõi quý tộc hiện ở: Tôn giả A-na-luật-đà, Nan-đề và Kimtỳ-la.” Nghe theo âm thanh vang lớn của địa thần, các cõi Hư Không thiên, Tứ Thiên Vương, Tam Thập Tam thiên, Diệm-ma thiên, Đâu-suất-đà thiên, Hóa Lạc thiên, Tha Hóa Lạc thiên, trong khoảnh khắc cũng đã làm cho âm thanh thấu đến Phạm thiên: “Bạch Đại Tiên Nhơn, dân chúng nước Bạt-kỳ được đại lợi ích vì có Thế Tôn và ba người con dòng dõi quý tộc hiện ở: Tôn giả A-naluật-đà, Nan-đề và Kim-tỳ-la.”

Thế Tôn bảo:

– Đúng như vậy, này Trường Quỷ thiên, dân chúng nước Bạt-kỳ được đại lợi ích vì có Thế Tôn và ba người con dòng dõi quý tộc hiện ở: Tôn giả A-na-luật-đà, Nan-đề và Kim-tỳ-la.

Này Trường Quỷ thiên, các địa thần nghe tiếng nói của ông rồi, liền làm vang lớn âm thanh: “Bạch Đại Tiên Nhơn, dân chúng nước Bạt-kỳ được đại lợi ích vì có Thế Tôn và ba người con dòng dõi quý tộc hiện ở: Tôn giả A-na-luậtđà, Nan-đề và Kim-tỳ-la.” Nghe theo âm thanh vang lớn của địa thần, các cõi Hư Không thiên, Tứ Thiên Vương, Tam Thập Tam thiên, Diệm-ma thiên, Đâusuất-đà thiên, Hóa Lạc thiên, Tha Hóa Lạc thiên, trong khoảnh khắc cũng đã làm cho âm thanh thấu đến Phạm thiên: “Bạch Đại Tiên Nhơn, dân chúng nước Bạt-kỳ được đại lợi ích vì có Thế Tôn và ba người con dòng dõi quý tộc hiện ở: Tôn giả A-na-luật-đà, Nan-đề và Kim-tỳ-la.” Này Trường Quỷ thiên, nếu ba gia đình quý tộc kia có ba người con quý tộc này, cạo bỏ râu tóc, mặc áo cà-sa, chí tín, lìa bỏ gia đình, sống không gia đình, xuất gia học đạo thì ba gia đình quý tộc ấy sẽ nhớ lại nhân duyên và công hạnh của ba người con, họ sẽ được lợi ích lớn, an ổn, khoái lạc lâu dài. Và nếu thôn ấp, Thiên, Ma, Phạm, Sa-môn, Bà-la-môn, từ người đến trời mà nhớ nghĩ đến nhân duyên và công hạnh của ba người con dòng dõi quý tộc ấy, họ cũng sẽ được đại lợi ích, an ổn, khoái lạc lâu dài. Này Trường Quỷ thiên, vì ba người con dòng dõi quý tộc ấy có đại như ý túc, có đại oai đức, có đại phước hựu, có đại oai thần như vậy.

Đức Phật thuyết giảng như vậy, ba người con dòng dõi quý tộc và Trường Quỷ thiên sau khi nghe những lời Phật dạy xong, hoan hỷ phụng hành.