Tam tạng Thánh điển PGVN 18 » Tam tạng Phật giáo Bộ phái 02 »

Dịch tiếng Việt: VIỆN CAO ĐẲNG PHẬT HỌC HẢI ĐỨC - NHA TRANG
Hiệu đính: Hòa Thượng THÍCH THIỆN SIÊU

179. KINH NGŨ CHI VẬT CHỦ

Tôi nghe như vầy:

Một thời, Phật du hóa tại nước Xá-vệ, trong rừng Thắng Lâm, vườn Cấp Cô Độc.

Bấy giờ, Ngũ Chi Vật Chủ, vào buổi sáng sớm, rời khỏi nước Xá-vệ, đi đến chỗ Phật để cúng dường, lễ bái. Ngũ Chi Vật Chủ suy nghĩ: “Dù có đến chỗ đức Phật thì đức Thế Tôn và các Tỳ-kheo vẫn còn đang thiền tịnh. Vậy ta hãy đi đến vườn của kẻ dị học Nhất Sa-la-mạt-lợi.” Rồi Ngũ Chi Vật Chủ bèn đến chỗ du hý hoan lạc gần hàng cây Cân-đầu-a-lê, đi đến vườn kẻ dị học Nhất Sa- la-mạt-lợi.

Bấy giờ, trong vườn kẻ dị học Nhất Sa-la-mạt-lợi có một dị học Sa-môn tên là Văn-kỳ-tử, là Đại Tông chủ của chúng dị học, là Tôn sư của mọi người, được mọi người kính trọng, thống lãnh một đại chúng gần năm trăm dị học; đang ở giữa đám đồ chúng ồn ào, cao giọng, luận bàn đủ mọi chuyện, như bàn chuyện bao nhiêu loại súc sanh, bàn chuyện vua, chuyện giặc, chuyện đấu tranh, chuyện ăn uống, chuyện áo chăn, chuyện phụ nữ, chuyện đồng nữ, chuyện dâm nữ, chuyện thế gian, chuyện tà đạo, chuyện trong biển; tất cả những chuyện chào xáo như thế đều được tập hội luận bàn tại đây. Dị học Sa-môn Văn-kỳ-tử trông thấy Ngũ Chi Vật Chủ từ xa tiến đến, liền ra lệnh hội chúng của mình im lặng và bảo: “Các người hãy im lặng, đừng nói nữa, hãy tự thu liễm. Có đệ tử của Sa-môn Cù-đàm là Ngũ Chi Vật Chủ sắp đến đây. Trong số những đệ tử tại gia của Sa-môn Cù-đàm ở nước Xá-vệ này, không ai hơn được Ngũ Chi Vật Chủ. Vì sao vậy? Vì ông ấy ưa thích sự im lặng, ca ngợi sự im lặng. Nếu ông ấy thấy hội chúng đây im lặng, có thể sẽ đến thăm.”

Bấy giờ, dị học Sa-môn Văn-kỳ-tử bảo hội chúng im lặng rồi, tự mình cũng im lặng. Khi ấy, Ngũ Chi Vật Chủ đi đến chỗ dị học Sa-môn Văn-kỳ-tử, cùng nhau chào hỏi rồi ngồi xuống một bên. Dị học Sa-môn Văn-kỳ-tử nói:

– Này Vật Chủ, nếu người nào có bốn sự, ta chủ trương rằng người ấy thành tựu thiện, đệ nhất thiện, là bậc Vô Thượng Sĩ, chứng đắc đệ nhất nghĩa, là Sa- môn chất trực. Những gì là bốn? Là thân không tạo nghiệp ác, khẩu không nói ác, không sống bằng tà mạng và không suy niệm niệm ác. Này Vật Chủ, nếu người nào có bốn sự này, ta chủ trương rằng người ấy thành tựu thiện, đệ nhất thiện, là bậc Vô Thượng Sĩ, chứng đắc đệ nhất nghĩa, là Sa-môn chất trực.

Ngũ Chi Vật Chủ nghe dị học Sa-môn Văn-kỳ-tử nói, không cho là phải, không cho là trái, từ chỗ ngồi đứng dậy, bước đi với ý niệm: “Với lời như vậy, ta phải đích thân đi đến Thế Tôn thưa hỏi nghĩa này.” Rồi ông đi đến chỗ Phật, cúi đầu đảnh lễ, ngồi xuống một bên và đem những điều đã bàn luận với dị học Sa-môn Văn-kỳ-tử thuật lại hết với đức Phật.

Đức Thế Tôn nghe xong, nói:

– Này Vật Chủ, theo lời dị học Sa-môn Văn-kỳ-tử nói, nếu quả thật như vậy thì trẻ sơ sanh tay chân mềm yếu, nằm ngửa mà ngủ, cũng sẽ thành tựu thiện, đệ nhất thiện, là bậc Vô Thượng Sĩ, chứng đắc đệ nhất nghĩa, là Sa-môn chất trực. Này Vật Chủ, trẻ sơ sanh còn không có suy tưởng về thân, huống nữa là tạo nghiệp ác về thân, duy chỉ có động đậy thân hình. Này Vật Chủ, trẻ sơ sanh còn không có suy tưởng về khẩu, huống nữa là nói ác, duy chỉ biết khóc. Này Vật Chủ, trẻ sơ sanh còn không có suy tưởng về mạng, huống nữa là sống tà mạng, duy chỉ biết bập bẹ. Này Vật Chủ, trẻ sơ sanh còn không có suy tưởng về niệm, huống nữa là niệm ác, duy chỉ nghĩ đến sữa mẹ. Này Vật Chủ, theo lời dị học Sa-môn Văn-kỳ-tử nói, như vậy thì trẻ sơ sanh cũng thành tựu thiện, đệ nhất thiện, là bậc Vô Thượng Sĩ, chứng đắc đệ nhất nghĩa, là Sa-môn chất trực. Này Vật Chủ, nếu người nào có bốn sự, Ta chủ trương rằng người ấy thành tựu thiện, đệ nhất thiện, nhưng không phải là bậc Vô Thượng Sĩ, không thể chứng đắc đệ nhất nghĩa, cũng không phải là Sa-môn chất trực. Những gì là bốn? Là thân không tạo nghiệp ác, khẩu không nói ác, không sống tà mạng và không suy niệm ác.

Này Vật Chủ, nếu người nào có bốn sự này, Ta chủ trương rằng người ấy thành tựu thiện, đệ nhất thiện, nhưng không phải là bậc Vô Thượng Sĩ, không thể chứng đắc đệ nhất nghĩa, cũng không phải là Sa-môn chất trực. Này Vật Chủ, thân nghiệp, khẩu nghiệp, Ta chủ trương đó là giới. Này Vật Chủ, niệm, Ta chủ trương đó là tâm sở hữu đi theo với tâm. Này Vật Chủ, Ta nói nên biết giới bất thiện; nên biết giới bất thiện phát sanh từ đâu; nên biết giới bất thiện bị diệt trừ không còn dư tàn ở chỗ nào, bị bại hoại không còn dư tàn ở chỗ nào; nên biết Hiền thánh đệ tử làm thế nào để diệt trừ giới bất thiện. Này Vật Chủ, Ta nói nên biết giới thiện; nên biết giới thiện phát sanh từ đâu; nên biết giới thiện bị diệt trừ không còn dư tàn ở chỗ nào, bị bại hoại không còn dư tàn ở chỗ nào; nên biết Hiền thánh đệ tử làm thế nào để diệt trừ giới thiện. Này Vật Chủ, Ta nói nên biết niệm bất thiện; nên biết niệm bất thiện phát sanh từ đâu; nên biết niệm bất thiện bị diệt trừ không còn dư tàn ở chỗ nào, bị bại hoại không còn dư tàn ở chỗ nào; nên biết Hiền thánh đệ tử làm thế nào để diệt trừ niệm bất thiện. Này Vật Chủ, ta nói nên biết niệm thiện; nên biết niệm thiện phát sanh từ đâu; nên biết niệm thiện bị diệt trừ không còn dư tàn ở chỗ nào, bị bại hoại không còn dư tàn ở chỗ nào; nên biết Hiền thánh đệ tử làm thế nào để diệt trừ niệm thiện.

Này Vật Chủ, thế nào gọi là giới bất thiện? Thân hành bất thiện, khẩu, ý hành bất thiện; đó gọi là giới bất thiện. Này Vật Chủ, giới bất thiện này phát sanh từ đâu? Ta nói chỗ phát sanh của chúng, nên biết là phát sanh từ nơi tâm. Thế nào gọi là từ nơi tâm? Nếu tâm có dục, có nhuế, có si, nên biết giới bất thiện phát sanh từ nơi tâm này. Này Vật Chủ, giới bất thiện bị diệt trừ, không còn dư tàn ở chỗ nào, bị bại hoại không còn dư tàn ở chỗ nào? Đa văn Thánh đệ tử xả bỏ nghiệp bất thiện về thân, tu tập nghiệp thiện về thân; xả bỏ nghiệp bất thiện về khẩu, ý, tu tập nghiệp thiện về khẩu, ý; đây là giới bất thiện bị diệt trừ không còn dư tàn, bị bại hoại không còn dư tàn. Này Vật Chủ, Hiền thánh đệ tử tu hành thế nào để diệt trừ giới bất thiện? Nếu đa văn Thánh đệ tử quán nội thân như thân, cho đến quán thọ, tâm, pháp như pháp; Hiền thánh đệ tử tu hành như vậy là diệt trừ giới bất thiện.

Này Vật Chủ, thế nào gọi là giới thiện? Thân hành thiện, khẩu, ý hành thiện; đó gọi là giới thiện. Này Vật Chủ, giới thiện này phát sanh từ đâu? Ta nói chỗ phát sanh của chúng, nên biết là phát sanh từ nơi tâm. Thế nào gọi là từ nơi tâm? Nếu tâm không có dục, không có nhuế, không có si, nên biết giới thiện phát sanh từ nơi tâm này. Này Vật Chủ, giới thiện bị diệt trừ không còn dư tàn ở chỗ nào, bị bại hoại không còn dư tàn ở chỗ nào? Nếu đa văn Thánh đệ tử hành trì giới mà không đắm trước nơi giới; đây là giới thiện bị diệt trừ không còn dư tàn, bị bại hoại không còn dư tàn. Này Vật Chủ, Hiền thánh đệ tử tu hành thế nào để diệt trừ giới thiện? Nếu đa văn Thánh đệ tử quán nội thân như thân, cho đến quán thọ, tâm, pháp như pháp; Hiền thánh đệ tử tu hành như vậy là diệt trừ giới thiện.

Này Vật Chủ, thế nào gọi là niệm bất thiện? Suy niệm về niệm dục, niệm nhuế, niệm hại; đó gọi là niệm bất thiện. Này Vật Chủ, niệm bất thiện này phát sanh từ đâu? Ta nói chỗ phát sanh của chúng, nên biết là phát sanh từ nơi tưởng. Thế nào gọi là từ nơi tưởng? Ta nói hành trạng của tưởng có nhiều loại, đa chủng, vô lượng chủng, hoặc dục tưởng, nhuế tưởng, hại tưởng. Này Vật Chủ, chúng sanh do tưởng trong dục giới mà sanh niệm bất thiện tương ưng với dục giới; nếu có tưởng thì vì nhân nơi tưởng đó cho nên sanh niệm bất thiện tương ưng với dục giới. Này Vật Chủ, chúng sanh do tưởng trong nhuế, hại giới, cho nên sanh niệm bất thiện tương ưng với nhuế, hại giới; nếu có tưởng, do nhân nơi tưởng đó cho nên sanh niệm bất thiện tương ưng với nhuế, hại giới; đó là niệm bất thiện phát sanh từ nơi tưởng này. Này Vật Chủ, niệm bất thiện bị diệt trừ không còn dư tàn ở chỗ nào, bị bại hoại không còn dư tàn ở chỗ nào? Nếu đa văn Thánh đệ tử ly dục, ly pháp ác, bất thiện, có giác, có quán, có hỷ lạc do ly dục sanh, chứng đắc Thiền thứ nhất, thành tựu và an trú; đây là niệm bất thiện bị diệt trừ không còn dư tàn, bị bại hoại không còn dư tàn. Này Vật Chủ, Hiền thánh đệ tử tu hành thế nào để diệt trừ niệm bất thiện? Nếu đa văn Thánh đệ tử quán nội thân như thân, cho đến quán thọ, tâm, pháp như pháp; Hiền thánh đệ tử tu hành như vậy là diệt trừ niệm bất thiện.

Này Vật Chủ, thế nào gọi là niệm thiện? Suy niệm về niệm vô dục, niệm vô nhuế, niệm vô hại; đó gọi là niệm thiện. Này Vật Chủ, niệm thiện phát sanh từ đâu? Ta nói chỗ phát sanh của chúng, nên biết là phát sanh từ nơi tưởng. Thế nào gọi là từ nơi tưởng? Ta nói hành trạng của tưởng có nhiều loại, đa chủng, vô lượng chủng, hoặc vô dục tưởng, vô nhuế tưởng, vô hại tưởng. Này Vật Chủ, chúng sanh do tưởng trong cõi vô dục, cho nên sanh niệm thiện tương ưng với vô dục giới; nếu có tưởng thì vì nhân nơi tưởng đó cho nên sanh niệm thiện, tương ưng với vô dục giới. Này Vật Chủ, chúng sanh do tưởng trong vô nhuế, vô hại giới, cho nên sanh niệm thiện tương ưng với vô nhuế, vô hại giới; nếu có tưởng thì vì nhân nơi tưởng đó cho nên sanh niệm thiện tương ưng với vô nhuế, vô hại giới; đó là niệm thiện phát sanh từ nơi tưởng này. Này Vật Chủ, niệm thiện bị diệt trừ không còn dư tàn ở chỗ nào, bị bại hoại không còn dư tàn ở chỗ nào? Nếu đa văn Thánh đệ tử diệt lạc, diệt khổ, diệt ưu hỷ vốn đã có, không khổ, không lạc, xả niệm thanh tịnh, chứng đắc Thiền thứ tư, thành tựu và an trú; đây là niệm thiện bị diệt trừ không còn dư tàn, bị bại hoại không còn dư tàn. Này Vật Chủ, Hiền thánh đệ tử tu hành thế nào để diệt trừ niệm thiện? Nếu đa văn Thánh đệ tử quán nội thân như thân, cho đến quán thọ, tâm, pháp như pháp; Hiền thánh đệ tử tu hành như vậy là diệt trừ niệm thiện.

Này Vật Chủ, đa văn Thánh đệ tử do tuệ quán sát, biết đúng như thật giới bất thiện; biết đúng như thật giới bất thiện phát sanh từ đâu; biết đúng như thật giới bất thiện này đã bị diệt trừ không còn dư tàn, bị bại hoại không còn dư tàn; do tuệ mà quán sát biết đúng như thật. Hiền thánh đệ tử tu hành như vậy là diệt trừ giới bất thiện. Do tuệ mà quán sát biết đúng như thật giới thiện; biết đúng như thật giới thiện phát sanh từ đâu; biết đúng như thật giới thiện này đã bị diệt trừ không còn dư tàn, bị bại hoại không còn dư tàn; do tuệ mà quán sát biết đúng như thật. Hiền thánh đệ tử tu hành như vậy là diệt trừ giới thiện. Do tuệ mà quán sát biết đúng như thật niệm bất thiện; biết đúng như thật niệm bất thiện phát sanh từ đâu; biết đúng như thật niệm bất thiện này đã bị diệt trừ không còn dư tàn, bị bại hoại không còn dư tàn; do tuệ mà quán sát biết đúng như thật. Hiền thánh đệ tử tu hành như vậy là diệt trừ niệm bất thiện. Do tuệ mà quán sát biết đúng như thật niệm thiện; biết đúng như thật niệm thiện phát sanh từ đâu; biết đúng như thật niệm thiện này đã bị diệt trừ không còn dư tàn, bị bại hoại không còn dư tàn; do tuệ mà quán sát biết đúng như thật. Hiền thánh đệ tử tu hành như vậy là diệt trừ niệm thiện. Vì sao vậy? Vì nhân chánh kiến nên sanh chánh chí, nhân chánh chí nên sanh chánh ngữ, nhân chánh ngữ nên sanh chánh nghiệp, nhân chánh nghiệp nên sanh chánh mạng, nhân chánh mạng nên sanh chánh phương tiện, nhân chánh phương tiện nên sanh chánh niệm, nhân chánh niệm nên sanh chánh định. Hiền thánh đệ tử đã định tâm như vậy rồi, liền giải thoát tất cả dâm, nộ, si. Này Vật Chủ, Hiền thánh đệ tử đã chánh tâm giải thoát như vậy rồi, liền biết đúng như thật rằng: “Sự sanh đã dứt, Phạm hạnh đã vững, điều cần làm đã làm xong, không còn tái sanh nữa.” Đó gọi là học kiến đạo thành tựu tám chi và A-la-hán lậu tận đã thành tựu mười chi. Này Vật Chủ, thế nào gọi là học kiến đạo thành tựu tám chi? Đó là học chánh kiến cho đến chánh định; như vậy gọi là học kiến đạo thành tựu tám chi. Thế nào gọi là A-la-hán lậu tận thành tựu mười chi? Đó là vô học chánh kiến cho đến vô học chánh trí; như vậy gọi là A-la-hán lậu tận thành tựu mười chi. Này Vật Chủ, nếu người nào có mười chi, Ta chủ trương rằng người ấy thành tựu thiện, đệ nhất thiện, là bậc Vô Thượng Sĩ, chứng đắc đệ nhất nghĩa, là Sa-môn chất trực.

Đức Phật thuyết như vậy, Ngũ Chi Vật Chủ và các Tỳ-kheo sau khi nghe Phật dạy xong, hoan hỷ phụng hành.

Chúng tôi khuyến khích các hình thức truyền bá theo tinh thần phi vụ lợi với điều kiện: không được thay đổi nội dung và phải ghi rõ xuất xứ của trang web này.

Hello, world! This is a toast message.