Tam tạng Thánh điển PGVN 18 » Tam tạng Phật giáo Bộ phái 02 »

Dịch tiếng Việt: VIỆN CAO ĐẲNG PHẬT HỌC HẢI ĐỨC - NHA TRANG
Hiệu đính: Hòa Thượng THÍCH THIỆN SIÊU

172. KINH TÂM

Một thời, đức Phật du hóa tại nước Xá-vệ, ở trong rừng Thắng Lâm, vườn Cấp Cô Độc.

Bấy giờ, có một vị Tỳ-kheo sống một mình ở nơi yên tĩnh, thiền tọa tư duy, tâm khởi ý niệm: “Cái gì dẫn thế gian đi, cái gì nhiễm trước, cái gì khởi tự tại?”

Bấy giờ, vào lúc xế trưa, thầy Tỳ-kheo ấy từ thiền tọa đứng dậy, đi đến đức Phật, cúi đầu đảnh lễ dưới chân Phật, rồi ngồi xuống một bên và bạch:

– Bạch Thế Tôn, hôm nay con sống một mình ở nơi yên tĩnh, thiền tọa tư duy, tâm khởi ý niệm: “Cái gì dẫn thế gian đi, cái gì nhiễm trước, cái gì khởi tự tại?”

Đức Thế Tôn nghe xong khen ngợi:

– Lành thay! Lành thay! Này Tỳ-kheo, đó là con đường hiền thiện, đó là quán trí hiền thiện, đó là biện tài tinh diệu với tư duy khéo léo rằng: “Cái gì dẫn thế gian đi, cái gì nhiễm trước, cái gì khởi tự tại?” Này Tỳ-kheo, nghi vấn của thầy có phải vậy chăng?

Thầy Tỳ-kheo đáp:
– Bạch Thế Tôn, đúng vậy! Đức Thế Tôn nói:

– Này Tỳ-kheo, tâm dẫn thế gian đi, tâm nhiễm trước, tâm khởi tự tại. Này Tỳ-kheo, chính nó dẫn thế gian đi, chính nó nhiễm trước và cũng chính nó khởi tự tại. Này Tỳ-kheo, đa văn Thánh đệ tử không để tâm dẫn đi, không để tâm nhiễm trước, không để tâm khởi tự tại. Này Tỳ-kheo, đa văn Thánh đệ tử không tùy tâm tự tại mà tâm tùy theo đa văn Thánh đệ tử.

Thầy Tỳ-kheo bạch:

– Lành thay! Lành thay! Bạch Thế Tôn, con đã thấu hiểu.

Thầy Tỳ-kheo ấy sau khi nghe Phật thuyết giảng, hoan hỷ phụng hành, rồi lại hỏi tiếp:

– Bạch Thế Tôn, đa văn Tỳ-kheo, được gọi là đa văn Tỳ-kheo. Bạch Thế Tôn, thế nào gọi là đa văn Tỳ-kheo? Thế nào để được tuyên bố là đa văn Tỳ-kheo?

Tôi nghe như vầy:

Đức Thế Tôn nghe xong, khen ngợi:

– Lành thay! Lành thay! Này Tỳ-kheo, đó là con đường hiền thiện, đó là quán trí hiền thiện, đó là biện tài tinh diệu với tư duy khéo léo rằng: “Bạch Thế Tôn, đa văn Tỳ-kheo, được gọi là đa văn Tỳ-kheo. Bạch Thế Tôn, thế nào gọi là đa văn Tỳ-kheo? Thế nào để được tuyên bố là đa văn Tỳ-kheo?” Này Tỳ-kheo, nghi vấn của thầy có phải vậy chăng?

Thầy Tỳ-kheo đáp:
– Bạch Thế Tôn, đúng vậy! Đức Thế Tôn nói:

– Này Tỳ-kheo, những điều được Ta thuyết giảng rất nhiều: Chánh kinh, Ca vịnh, Ký thuyết, Kệ-tha, Nhân duyên, Soạn lục, Bản khởi, Thử thuyết, Sanh xứ, Quảng giải, Vị tằng hữu pháp và Thuyết nghĩa. Này Tỳ-kheo, nếu có thiện nam tử chỉ nghe Ta nói bốn câu kệ biết nghĩa, biết pháp, tùy pháp, hành pháp, thuận theo Phạm hạnh; thì này Tỳ-kheo, nói đa văn Tỳ-kheo là chỉ nói như vậy, chứ không hơn nữa. Này Tỳ-kheo, như vậy là đa văn Tỳ-kheo. Như Lai tuyên bố như vậy là đa văn Tỳ-kheo.

Thầy Tỳ-kheo bạch:

– Lành thay! Lành thay! Bạch Thế Tôn, đúng như vậy!

Thầy Tỳ-kheo ấy, sau khi nghe Phật thuyết giảng, hoan hỷ phụng hành, rồi lại hỏi tiếp:

– Bạch Thế Tôn, đa văn Tỳ-kheo có trí tuệ minh đạt, được gọi là đa văn Tỳ-kheo có trí tuệ minh đạt. Bạch Thế Tôn, thế nào gọi là đa văn Tỳ-kheo có trí tuệ minh đạt? Thế nào để được tuyên bố là đa văn Tỳ-kheo có trí tuệ minh đạt?

Đức Thế Tôn nghe xong, khen ngợi:

– Lành thay! Lành thay! Này Tỳ-kheo, đó là con đường hiền thiện, đó là quán trí hiền thiện, đó là biện tài tinh diệu với tư duy khéo léo rằng: “Bạch Thế Tôn, đa văn Tỳ-kheo có trí tuệ minh đạt, được gọi là đa văn Tỳ-kheo có trí tuệ minh đạt. Bạch Thế Tôn, thế nào là đa văn Tỳ-kheo có trí tuệ minh đạt? Thế nào để được tuyên bố đa văn Tỳ-kheo có trí tuệ minh đạt?” Này Tỳ-kheo, nghi vấn của thầy có phải vậy chăng?

Thầy Tỳ-kheo đáp:
– Bạch Thế Tôn, đúng vậy! Đức Thế Tôn nói:

– Này Tỳ-kheo, nếu Tỳ-kheo nghe rằng “Đây là khổ”, tức thì với trí tuệ mà chân chánh thấy khổ đúng như thật; nghe “khổ tập”, “khổ diệt”, “khổ diệt đạo”, tức thì với trí tuệ mà chân chánh thấy tập, diệt, đạo đúng như thật. Này Tỳ-kheo, như vậy là đa văn Tỳ-kheo có trí tuệ minh đạt. Như Lai tuyên bố, như vậy là đa văn Tỳ-kheo có trí tuệ minh đạt.
– Lành thay! Lành thay! Bạch Thế Tôn, đúng như vậy!

Thầy Tỳ-kheo sau khi nghe Phật thuyết giảng, hoan hỷ phụng hành, rồi lại hỏi tiếp:

– Bạch Thế Tôn, thông minh Tỳ-kheo có hiệt huệ, quảng huệ, được gọi là thông minh Tỳ-kheo có hiệt huệ, quảng huệ. Bạch Thế Tôn, thế nào là thông minh Tỳ-kheo có hiệt huệ, quảng huệ? Thế nào để được tuyên bố là thông minh Tỳ-kheo có hiệt huệ, quảng huệ?

Đức Thế Tôn nghe xong, khen ngợi:

– Lành thay! Lành thay! Này Tỳ-kheo, đó là con đường hiền thiện, đó là quán trí hiền thiện, đó là biện tài tinh diệu với tư duy khéo léo rằng: “Bạch Thế Tôn, thế nào là thông minh Tỳ-kheo có hiệt huệ, quảng huệ? Thế nào để được tuyên bố là thông minh Tỳ-kheo có hiệt huệ, quảng huệ?” Này Tỳ-kheo, nghi vấn của thầy có phải vậy chăng?

Thầy Tỳ-kheo đáp:
– Bạch Thế Tôn, đúng vậy! Đức Thế Tôn nói:

– Nếu Tỳ-kheo không có niệm tự hại, không có niệm hại người, cũng không có niệm hại cả hai; Tỳ-kheo chỉ có niệm làm lợi ích cho tự thân và lợi ích cho người, lợi ích cho mọi người, thương xót thế gian, mong muốn cho trời, người được lợi ích, phước lành, được an ổn, khoái lạc. Này Tỳ-kheo, như vậy là thông minh Tỳ-kheo có hiệt huệ, quảng huệ. Như Lai tuyên bố, như vậy là thông minh Tỳ-kheo có hiệt huệ, quảng huệ.

Thầy Tỳ-kheo bạch:

– Lành thay! Lành thay! Bạch Thế Tôn, đúng như vậy!

Thầy Tỳ-kheo ấy sau khi nghe Phật thuyết giảng, khéo thọ lãnh, khéo ghi nhớ, khéo tụng tập, từ chỗ ngồi đứng dậy, cúi đầu đảnh lễ chân Phật, nhiễu quanh ba vòng rồi lui ra.

Lúc bấy giờ, thầy Tỳ-kheo ấy lãnh thọ lời dạy của đức Thế Tôn, sống một mình ở nơi yên tĩnh, xa vắng, tâm không phóng dật, tu hành tinh cần. Thầy Tỳ- kheo ấy sống một mình ở nơi xa vắng, tâm không phóng dật, tu hành tinh cần để đạt đến mục đích mà một thiện nam tử, cạo bỏ râu tóc, khoác áo cà-sa, chí tín, lìa bỏ gia đình, sống không gia đình, học đạo là chỉ mong thành tựu Phạm hạnh vô thượng, ngay trong đời này tự tri, tự giác, tự tác chứng, thành tựu an trú, biết như thật sự sanh đã dứt, Phạm hạnh đã vững, điều cần làm đã làm xong, không còn tái sanh nữa. Vị Tôn giả ấy đã biết pháp rồi cho đến chứng quả A-la-hán.

Đức Phật thuyết như vậy, các Tỳ-kheo sau khi nghe Phật dạy xong, hoan hỷ phụng hành.

Chúng tôi khuyến khích các hình thức truyền bá theo tinh thần phi vụ lợi với điều kiện: không được thay đổi nội dung và phải ghi rõ xuất xứ của trang web này.

Hello, world! This is a toast message.