Tam tạng Thánh điển PGVN 18 » Tam tạng Phật giáo Bộ phái 02 »
Dịch tiếng Việt: VIỆN CAO ĐẲNG PHẬT HỌC HẢI ĐỨC - NHA TRANG
Hiệu đính: Hòa Thượng THÍCH THIỆN SIÊU
Tôi nghe như vầy:
Một thời, Đức Phật du hóa tại nước Xá-vệ, trong rừng Thắng Lâm, vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, Tôn giả Lô-di-cường-kỳ cũng ở giữa những người họ Thích tại thiền thất Vô Sự. Khi ấy, vào lúc trời gần sáng, Tôn giả Lô-di-cường-kỳ từ thiền thất kia đi ra chỗ đất trống nằm trong bóng thiền thất, trải ni-sư-đàn lên trên giường, rồi ngồi kiết-già.
Bấy giờ, có một vị thiên thần hình dáng rất đẹp, sắc đẹp rực rỡ, vào lúc trời gần sáng, đi đến chỗ Tôn giả Lô-di-cường-kỳ, cúi đầu đảnh lễ, rồi đứng qua một bên. Sắc tướng và uy thần của vị trời này rất là thù diệu, ánh sáng chói khắp cả thiền thất. Sau khi đứng qua một bên, vị trời này thưa với Tôn giả Lô-di-cường- kỳ rằng:
– Này Tỳ-kheo, ngài có thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó chăng? Tôn giả Lô-di-cường-kỳ trả lời vị thiên thần ấy rằng:
– Tôi không có thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế và cũng không hiểu ý nghĩa của nó. Rồi Tôn giả hỏi lại:
– Người có thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó chăng?
Thiên thần trả lời:
– Tôi có thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế, nhưng ý nghĩa thì không hiểu. Tôn giả Lô-di-cường-kỳ lại hỏi thiên thần:
– Tại sao thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế mà lại không hiểu ý nghĩa của nó? Thiên thần đáp:
– Một thời gian, đức Thế Tôn du hóa trong thành Vương Xá, trú tại Trúc Lâm, vườn Ca-lan-đa. Bấy giờ, đức Thế Tôn nói cho các Tỳ-kheo nghe bài kệ Bạt-địa-la-đế như vầy:
Cẩn thận, đừng nghĩ quá khứ,
Tương lai cũng chớ mong cầu,
Quá khứ đã qua, đã mất,
Tương lai chưa đến, còn xa.
Hiện tại những gì đang có,
Thì nên quán sát suy tư.
Niệm niệm mong manh, không chắc,
Người trí biết vậy nên tu.
Nếu có làm theo hạnh Thánh,
Ai hay nỗi chết ưu sầu?
Nhất định tránh xa sự chết,
Hiểm nguy, khổ lớn, dứt trừ.
Như vậy thực hành tinh tấn,
Ngày đêm không chút biếng lười,
Vì vậy phải thường tụng đọc,
Bạt-địa-la-đế kệ này.
Này Tỳ-kheo, tôi thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế như vậy, nhưng mà không lãnh hội được ý nghĩa của nó.
Tôn giả Lô-di-cường-kỳ hỏi thiên thần:
– Vậy thì ai thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó? Thiên thần kia đáp:
– Đức Phật du hóa trong nước Xá-vệ, tại rừng Thắng Lâm, vườn Cấp Cô Độc. Chính Ngài thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó. Tôn giả có thể đến gặp đức Thế Tôn để thọ trì và đọc thuộc bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó. Vì sao vậy? Vì bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó có nghĩa, có pháp, là căn bản Phạm hạnh, đưa đến trí tuệ, đưa đến giác ngộ và đưa đến Niết-bàn. Một thiện nam tử, chí tín, lìa bỏ gia đình, sống không gia đình, học đạo, cần phải thọ trì, đọc thuộc bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó.
Thiên thần ấy nói như vậy. Sau khi cúi đầu đảnh lễ dưới chân Tôn giả Lô-di- cường-kỳ, nhiễu quanh ba vòng rồi biến khỏi chỗ đó. Chẳng bao lâu, sau khi vị thiên thần biến mất, bấy giờ Tôn giả Lô-di-cường-kỳ, ở giữa dòng họ Thích-ca, ba tháng an cư mùa mưa đã qua, khâu vá y cũng đã xong, đắp y, ôm bát đi vào nước Xá-vệ. Tôn giả lần hồi tiến về phía trước, đến nước Xá-vệ, trụ tại rừng Thắng Lâm, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, Tôn giả Lô-di-cường-kỳ đi đến đức Phật, cúi đầu đảnh lễ, rồi ngồi xuống một bên và bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn, một thời gian con trú ở giữa dòng họ Thích, tại thiền thất Vô Sự. Bạch đức Thế Tôn, bây giờ vào lúc trời gần sáng, con từ thiền thất đi ra, đến khoảng đất trống nằm trong bóng đêm của thiền thất, con trải tọa cụ lên trên giường, rồi ngồi kiết-già. Lúc đó, có một vị thiên thần thân hình rất đẹp, sắc tướng rực rỡ, vào lúc trời gần sáng, đến chỗ con, cúi đầu đảnh lễ, rồi đứng qua một bên. Sắc tướng và uy thần của vị thiên thần này rất là kỳ diệu, ánh sáng làm chói khắp cả thiền thất. Sau khi đứng qua một bên, vị trời này thưa với con rằng: “Này Tỳ-kheo, ngài có thọ trì bài chăng?” Con trả lời: “Tôi không có thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế và cũng không hiểu ý nghĩa của nó.” Rồi con hỏi lại: “Ngài có thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó chăng?” Thiên thần trả lời: “Tôi có thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế nhưng không hiểu ý nghĩa của nó.” Con lại hỏi: “Tại sao ông thọ trì bài kệ Bạt- địa-la-đế mà không hiểu ý nghĩa của nó?” Thiên thần trả lời: “Một thời gian, đức Phật du hóa tại thành Vương Xá, trú tại Trúc Lâm, trong vườn Ca-lan-đa. Bấy giờ, đức Thế Tôn nói cho các Tỳ-kheo nghe bài kệ Bạt-địa-la-đế như vầy:
Cẩn thận, đừng nghĩ quá khứ,
Tương lai cũng chớ mong cầu,
Quá khứ đã qua, đã mất,
Tương lai chưa đến, còn xa.
Hiện tại, những gì đang có,
Thì nên quán sát suy tư,
Niệm niệm mong manh, không chắc,
Người trí biết vậy nên tu.
Nếu có làm theo hạnh Thánh,
Ai hay nỗi chết ưu sầu?
Nhất định tránh xa sự chết,
Hiểm nguy, khổ lớn, dứt trừ.
Như vậy thực hành tinh tấn,
Ngày đêm không chút biếng lười,
Vì vậy, phải thường tụng đọc,
Bạt-địa-la-đế kệ này.
Này Tỳ-kheo, tôi thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế như vậy, nhưng không thọ trì ý nghĩa của nó.” Con lại hỏi: “Vậy ai thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó?” Thiên thần trả lời: “Đức Phật du hóa trong nước Xá-vệ, rừng Thắng Lâm, vườn Cấp Cô Độc. Chính Ngài là người thọ trì bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó. Tôn giả có thể đến gặp Thế Tôn để khéo thọ trì và đọc thuộc bài kệ Bạt- địa-la-đế và ý nghĩa của nó. Vì sao vậy? Vì bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó có nghĩa, có pháp, là căn bản Phạm hạnh, đưa đến trí tuệ, đưa đến giác ngộ và đưa đến Niết-bàn. Một thiện nam tử, chí tín, lìa bỏ gia đình, sống không gia đình, học đạo, cần phải thọ trì, đọc thuộc bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó.” Thiên thần kia nói như vậy rồi, cúi đầu đảnh lễ dưới chân con, nhiễu quanh ba vòng rồi liền biến mất.
Khi ấy, đức Thế Tôn hỏi Tôn giả Lô-di-cường-kỳ rằng:
– Thầy biết vị thiên thần kia từ đâu đến chăng? Vị thiên thần kia tên là gì chăng?
Tôn giả Lô-di-cường-kỳ trả lời:
– Bạch đức Thế Tôn, con không biết vị thiên thần kia từ đâu tới, cũng không biết tên vị ấy là gì.
Đức Thế Tôn bảo rằng:
– Này Cường-kỳ, vị thiên thần kia tên là Ban-na, làm tướng quân cõi trời Tam Thập Tam.
Lúc ấy, Tôn giả Lô-di-cường-kỳ bạch:
– Bạch Thế Tôn, nay thật đúng lúc! Bạch Thiện Thệ, nay thật đúng lúc! Nếu Thế Tôn nói cho các Tỳ-kheo nghe bài kệ Bạt-địa-la-đế và ý nghĩa của nó, các Tỳ-kheo sau khi nghe xong, sẽ khéo thọ trì.
Đức Thế Tôn bảo:
– Này Cường-kỳ, hãy nghe và suy nghĩ kỹ, Ta sẽ nói ý nghĩa bài kệ một cách rộng rãi cho ông nghe!
Tôn giả Lô-di-cường-kỳ bạch:
– Xin vâng, con xin nghe theo lời dạy!
Phật nói kệ:
Cẩn thận, đừng nghĩ quá khứ,
Tương lai cũng chớ mong cầu,
Quá khứ đã qua, đã mất,
Tương lai chưa đến, còn xa.
Hiện tại, những gì đang có,
Thì nên quán sát suy tư,
Niệm niệm mong manh, không chắc,
Người trí biết vậy nên tu.
Nếu có làm theo hạnh Thánh,
Ai hay nỗi chết ưu sầu?
Nhất định tránh xa sự chết,
Hiểm nguy, khổ lớn, dứt trừ.
Như vậy thực hành tinh tấn,
Ngày đêm không chút biếng lười,
Vì vậy, phải thường tụng đọc,
Bạt-địa-la-đế kệ này.
Này Cường-kỳ, thế nào là Tỳ-kheo truy niệm quá khứ? Nếu Tỳ-kheo hoan lạc sắc quá khứ thì sẽ bị chi phối bởi dục, bị đắm trước, bị níu giữ lại trong đó. Nếu hoan lạc giác, tưởng, hành, thức quá khứ thì sẽ bị chi phối bởi dục, bị đắm trước, bị níu giữ lại trong đó. Như vậy, là Tỳ-kheo truy niệm quá khứ.
Này Cường-kỳ, thế nào là Tỳ-kheo không truy niệm quá khứ? Nếu Tỳ-kheo không hoan lạc sắc quá khứ thì sẽ không bị dục chi phối, không đắm trước, không bị níu giữ lại trong đó. Nếu không hoan lạc giác, tưởng, hành, thức quá khứ thì sẽ không bị dục chi phối, không đắm trước, không bị níu giữ lại trong đó. Như vậy gọi là Tỳ-kheo không truy niệm quá khứ.
Này Cường-kỳ, thế nào là Tỳ-kheo mong cầu tương lai? Nếu Tỳ-kheo hoan lạc sắc tương lai thì sẽ bị chi phối bởi dục, bị đắm trước, bị níu giữ trong đó. Nếu hoan lạc giác, tưởng, hành, thức tương lai thì sẽ bị chi phối bởi dục, bị đắm trước, bị níu giữ trong đó. Như vậy gọi là Tỳ-kheo mong cầu tương lai.
Này Cường-kỳ, sao gọi là Tỳ-kheo không mong cầu tương lai? Nếu Tỳ- kheo không hoan lạc sắc ở tương lai thì sẽ không bị chi phối bởi dục, không bị đắm trước, không bị níu giữ trong đó. Nếu không hoan lạc giác, tưởng, hành, thức tương lai thì sẽ không bị chi phối bởi dục, không bị đắm trước, níu giữ trong đó.
Này Cường-kỳ, thế nào gọi là Tỳ-kheo chấp thọ pháp hiện tại? Nếu Tỳ- kheo hoan lạc sắc ở hiện tại thì bị chi phối bởi dục, bị đắm trước, bị níu giữ trong đó. Hoan lạc giác, tưởng, hành, thức ở hiện tại thì bị chi phối bởi dục, bị đắm trước, bị níu giữ trong đó. Như vậy gọi là Tỳ-kheo chấp thọ pháp hiện tại.
Này Cường-kỳ, thế nào là Tỳ-kheo không chấp thọ pháp hiện tại? Nếu Tỳ- kheo không hoan lạc sắc hiện tại thì không bị chi phối bởi dục, không bị đắm trước, không bị níu giữ trong đó. Nếu không hoan lạc giác, tưởng, hành, thức hiện tại thì không bị chi phối bởi dục, không bị đắm trước, không bị níu giữ trong đó. Như vậy gọi là Tỳ-kheo không chấp thọ pháp hiện tại.
Phật nói như vậy, Tôn giả Lô-di-cường-kỳ và các Tỳ-kheo nghe Phật nói xong, hoan hỷ phụng hành.
Tác quyền © 2024 Hội đồng quản trị VNCPHVN.
Chúng tôi khuyến khích các hình thức truyền bá theo tinh thần phi vụ lợi với điều kiện: không được thay đổi nội dung và phải ghi rõ xuất xứ của trang web này.