Tam tạng Thánh điển PGVN 18 » Tam tạng Phật giáo Bộ phái 02 »

Dịch tiếng Việt: VIỆN CAO ĐẲNG PHẬT HỌC HẢI ĐỨC - NHA TRANG
Hiệu đính: Hòa Thượng THÍCH THIỆN SIÊU

153. KINH MAN-NHÀN-ĐỀ

Tôi nghe như vầy:

Một thời, Phật du hóa tại Câu-lâu-sấu, trú ở tịnh thất đệ nhất của Bà-la-bà trên một thảm cỏ.

Bấy giờ, vào lúc sáng sớm, đức Thế Tôn mang y, cầm bát vào Kiếm-ma-sắt- đàm, thứ tự khất thực. Sau buổi cơm trưa, thu dọn y bát, Ngài rửa tay chân, vắt tọa cụ lên vai đi đến chỗ nghỉ ban ngày tại một khu rừng. Khi đã vào rừng, đức Thế Tôn đến dưới một gốc cây, trải tọa cụ và ngồi kiết-già.

Lúc ấy, vào buổi xế trưa, dị đạo Man-nhàn-đề thong dong tản bộ đến đệ nhất tịnh thất của Bà-la-bà. Từ xa, dị đạo Man-nhàn-đề thấy trên sàn rải cỏ ở tịnh thất ấy có dấu nằm một bên hông, như chỗ nằm của sư tử, của Sa-môn, của bậc Phạm hạnh. Trông thấy vậy, dị đạo Man-nhàn-đề hỏi Bà-la-bà:

– Trong đệ nhất tịnh thất ấy, sàn cỏ có dấu nằm một bên hông này của ai mà giống như chỗ nằm của sư tử, của Sa-môn, của bậc Phạm hạnh như thế?

Phạm chí Bà-la-bà đáp:

– Này Man-nhàn-đề, có Sa-môn Cù-đàm, con dòng họ Thích tộc, cạo bỏ râu tóc, mặc áo cà-sa, chí tín, lìa bỏ gia đình, sống không gia đình, xuất gia học đạo, đắc quả Vô thượng Chánh đẳng giác. Ở trong tịnh thất đó, sàn cỏ có dấu nằm một bên hông đó, như chỗ nằm của sư tử, của Sa-môn, của bậc Phạm hạnh chính là của Sa-môn Cù-đàm.

Dị đạo Man-nhàn-đề nói:

– Này Bà-la-bà, nay ta phải thấy cảnh không đáng thấy, phải nghe điều không đáng nghe, nghĩa là thấy chỗ nằm của Sa-môn Cù-đàm. Vì sao? Vì Sa- môn Cù-đàm ấy là kẻ phá hoại. Kẻ phá hoại là kẻ vô dụng.

Bà-la-bà nói:

– Này Man-nhàn-đề, ông không nên đem điều đó mà phỉ báng Sa-môn Cù- đàm. Vì sao? Vì Sa-môn Cù-đàm có nhiều trí tuệ, như Sát-lợi trí tuệ, Phạm chí trí tuệ, cư sĩ trí tuệ, Sa-môn trí tuệ. Ai giảng thuyết về trí tuệ thảy đều đắc Thánh trí. Này Man-nhà-đề, tôi muốn đem ý nghĩa đó mà nói với Sa-môn Cù-đàm có được chăng?

Man-nhàn-đề đáp:

– Này Bà-la-bà, tùy ý ông. Tôi thấy không có gì trở ngại. Này Bà-la-bà, nếu gặp Sa-môn Cù-đàm, tôi cũng nói như thế. Vì sao? Vì Sa-môn Cù-đàm là kẻ phá hoại. Kẻ phá hoại là kẻ vô dụng.

Bấy giờ, đức Thế Tôn ở chỗ nghỉ ban ngày với thiên nhĩ thanh tịnh, vượt hẳn người thường, nghe Phạm chí Bà-la-bà cùng dị đạo Man-nhàn-đề đang bàn luận chuyện ấy. Nghe xong, vào lúc xế trưa, đức Thế Tôn từ chỗ tĩnh tọa đứng dậy, đi đến đệ nhất tịnh thất của Bà-la-bà, trải tọa cụ lên thảm cỏ, rồi ngồi kiết-già. Phạm chí Bà-la-bà từ xa trông thấy Thế Tôn ở rừng cây, trang nghiêm, đẹp đẽ, như vầng trăng giữa vòm trời sao, chói lọi rạng ngời, tỏa chiếu như núi vàng, đầy đủ tướng tốt, oai thần nguy nguy, các căn vắng lặng, không bị chướng ngại, thành tựu điều ngự, nội tâm tĩnh chỉ, tịch mặc. Sau khi trông thấy, Phạm chí ấy đi đến chỗ Thế Tôn, chào hỏi nhau rồi ngồi qua một bên.

Đức Thế Tôn hỏi:

– Này Bà-la-bà, ông đã cùng với Man-nhàn-đề bàn luận về chỗ thảm cỏ này phải chăng?

Phạm chí Bà-la-bà đáp:

– Đúng như vậy, bạch Cù-đàm. Con cũng định đem chuyện đó thưa với Cù- đàm, nhưng chưa nói kịp mà Cù-đàm đã biết. Vì sao? Vì Như Lai là bậc Vô Sở Trước, Đẳng Chánh Giác.

Đức Thế Tôn và Phạm chí Bà-la-bà cùng nhau thảo luận về vấn đề này. Sau đó, dị đạo Man-nhàn-đề tản bộ đến đệ nhất tịnh thất ấy. Từ xa, đức Thế Tôn trông thấy dị đạo Man-nhàn-đề đến, liền bảo:

– Này Man-nhàn-đề, không chế ngự nhãn căn, không thủ hộ kín đáo, không tu thì chắc chắn thọ khổ báo. Đối với nhãn căn ấy, Cù-đàm khéo chế ngự, khéo thủ hộ kín đáo, khéo tu nên chắc chắn được lạc báo. Này Man-nhàn-đề, có phải vì nhân ấy mà ông bảo rằng: “Sa-môn Cù-đàm là kẻ phá hoại. Kẻ phá hoại là kẻ vô dụng?”

Man-nhàn-đề trả lời:

– Đúng như vậy, Cù-đàm!

– Này Man-nhàn-đề, cũng vậy, nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý căn; nếu không chế ngự ý căn, không thủ hộ kín đáo, không khéo tu thì chắc chắn thọ khổ báo. Đối với ý căn ấy, Cù-đàm khéo chế ngự, khéo thủ hộ kín đáo, khéo tu nên chắc chắn được lạc báo. Này Man-nhàn-đề, có phải vì nhân đó mà ông bảo rằng: “Sa-môn Cù-đàm là kẻ phá hoại. Kẻ phá hoại là kẻ vô dụng?”

Man-nhàn-đề đáp:
– Đúng như vậy, Cù-đàm!

Đức Thế Tôn hỏi:

– Này Man-nhàn-đề, ông nghĩ thế nào? Người khi chưa xuất gia học đạo, với con mắt, vị ấy biết sắc khả ái, khả niệm, khả ý, khả lạc tương ưng với dục. Một thời gian sau, vị ấy xả bỏ sắc được biết bởi mắt, cạo bỏ râu tóc, mặc áo cà-sa, chí tín, từ bỏ gia đình, sống không gia đình, xuất gia học đạo; vị ấy thấy, biết đúng như thật về sự tập khởi của sắc được biết bởi mắt, sự đoạn diệt, vị ngọt, tai họa, sự xuất yếu của sắc ấy, an trú với nội tâm tịch tĩnh. Vị ấy thấy những người chưa ly sắc dục, bị sắc ái nhai nuốt, bị sắc nhiệt thiêu đốt, đối với sắc, được biết bởi mắt mà có ái, niệm, ý, lạc tương ưng với dục. Sau khi an trú mà thấy như vậy, vị ấy không thỏa mãn, không ham thích. Này Man-nhàn-đề, ông nghĩ thế nào? Nếu có lạc thú do sắc, do ái này thì khi hoan lạc trong lạc thú này, vì chúng thấp hèn, cho nên không thỏa mãn chúng, vì chúng thấp hèn, cho nên không ham thích chúng. Này Man-nhàn-đề, đối với người này, ông có nói gì chăng?

– Dạ không, thưa Cù-đàm!

– Này Man-nhàn-đề, ông nghĩ thế nào? Người khi chưa xuất gia cũng vậy, đối với tiếng được biết bởi tai, hương được biết bởi mũi, vị được biết bởi lưỡi, xúc được biết bởi thân; khả ái, khả niệm, khả ý, khả lạc tương ưng với dục. Một thời gian sau, vị ấy xả bỏ xúc được biết bởi thân, cạo bỏ râu tóc, mặc áo cà-sa, chí tín, lìa bỏ gia đình, sống không gia đình, xuất gia học đạo; vị ấy biết và thấy như thật về sự tập khởi của xúc, sự đoạn diệt, vị ngọt, tai họa, sự xuất yếu của xúc, an trú nơi nội tâm tịch tĩnh. Vị ấy thấy những người chưa ly xúc, dục, bị xúc ái nhai nuốt, bị xúc nhiệt thiêu đốt, đối với xúc được biết bởi thân mà có ái, niệm, ý, lạc tương ưng với dục. Sau khi an trú mà thấy như vậy, vị ấy không thỏa mãn, không ham thích chúng. Này Man-nhàn-đề, ông nghĩ thế nào, nếu có lạc thú do ái, do xúc này thì khi hoan lạc trong lạc thú này, vì chúng thấp hèn cho nên không thỏa mãn chúng, vì chúng thấp hèn cho nên không ham thích chúng. Này Man-nhàn-đề, đối với người này, ông có nói gì chăng?

– Dạ không, thưa Cù-đàm!

Đức Thế Tôn bảo:

– Này Man-nhàn-đề, ông nghĩ thế nào? Người khi chưa xuất gia học đạo, thấy đặc tính năm dục, khả ái, khả niệm, khả ý, khả lạc tương ưng với dục. Một thời gian sau, người ấy xả bỏ đặc tính năm dục, cạo bỏ râu tóc, mặc áo cà-sa, chí tín, lìa bỏ gia đình, sống không gia đình, xuất gia học đạo; vị ấy thấy như thật về sự tập khởi của đặc tính năm dục, sự đoạn diệt, vị ngọt, tai họa, sự xuất yếu của đặc tính năm dục, an trú với nội tâm tịch tĩnh. Vị ấy thấy những người chưa ly dục, bị dục ái nhai nuốt, bị dục nhiệt thiêu đốt, đối với đặc tính năm dục mà có ái, niệm, ý, lạc tương ưng với dục. Sau khi an trú mà thấy như vậy, vị ấy không thỏa mãn, không ham thích chúng. Này Man-nhàn-đề, ông nghĩ thế nào? Nếu có lạc thú do dục, do dục ái này, khi hoan lạc trong lạc thú này, vì chúng thấp hèn cho nên không thỏa mãn chúng, vì chúng thấp hèn cho nên không ham thích chúng. Này Man-nhàn-đề, đối với người này, ông có nói gì chăng?

– Dạ không, thưa Cù-đàm!

– Này Man-nhàn-đề, Ta khi chưa xuất gia học đạo, hưởng thụ đặc tính năm dục dễ dàng, không khó, khả ái, khả niệm, khả ý, khả lạc tương ưng với dục. Sau khi Ta xả bỏ đặc tính năm dục, cạo bỏ râu tóc, mặc áo cà-sa, chí tín, lìa bỏ gia đình, sống không gia đình, xuất gia học đạo. Ta thấy như thật về sự tập khởi của đặc tính năm dục, sự đoạn diệt, vị ngọt, tai họa và sự xuất yếu của đặc tính năm dục, an trú với nội tâm tịch tĩnh. Ta thấy những người chưa ly dục, bị dục ái nhai nuốt, bị dục nhiệt thiêu đốt, đối với đặc tính năm dục mà có ái, niệm, ý, lạc tương ưng với dục. Sau khi Ta an trú mà thấy như vậy, Ta không thỏa mãn chúng, không ham thích chúng. Này Man-nhàn-đề, ông nghĩ thế nào? Nếu có lạc thú do dục, do dục ái này, khi hoan lạc trong lạc thú này, vì chúng thấp hèn cho nên Ta không thỏa mãn chúng, vì chúng thấp hèn cho nên Ta không ham thích chúng. Này Man-nhàn-đề, đối với Ta, ông có nói gì chăng?

– Dạ không, thưa Cù-đàm!

Đức Thế Tôn bảo:

– Này Man-nhàn-đề, cũng như cư sĩ, hay con của cư sĩ, rất giàu, của cải vô lượng, nuôi nhiều súc vật, phòng hộ, thực ấp, đầy đủ các thứ cần cho sự sống. Người ấy hưởng đặc tính năm dục dễ dàng không khó, lại thành tựu thân diệu hành, khẩu và ý diệu hành; lúc chết, không thích xả bỏ đặc tính năm dục; sau khi thân hoại mạng chung, đi đến chỗ thiện, sanh lên cõi trời, hưởng đầy đủ đặc tính năm dục. Này Man-nhàn-đề, Thiên vương hoặc thiên tử ấy có thể xả bỏ đặc tính năm dục, ở cõi trời mà hoan hỷ hướng đến dục lạc ở nhân gian chăng?

Man-nhàn-đề đáp:

– Dạ không, thưa Cù -đàm. Vì sao? Vì dục lạc ở nhân gian vốn xú uế, bất tịnh, rất đáng ghê tởm, không thể tưởng tới, vốn não hại, cực khổ. Thưa Cù- đàm, so với dục lạc ở thế gian, dục lạc ở cõi trời là tối diệu, tối thắng. Thiên vương hay thiên tử xả bỏ đặc tính năm dục ở cõi trời mà hoan hỷ tưởng đến dục lạc ở thế gian; điều đó không thể xảy ra được.

– Cũng vậy, này Man-nhàn-đề, Ta đoạn tuyệt dục lạc nhân gian, vượt khỏi dục lạc cõi trời, cạo bỏ râu tóc, mặc áo cà-sa, chí tín, lìa bỏ gia đình, sống không gia đình, xuất gia học đạo; thấy như thật về sự tập khởi của đặc tính năm dục ấy, sự đoạn diệt, vị ngọt, tai họa, cùng sự xuất yếu của chúng, an trú với nội tâm tịch tĩnh. Ta thấy những người chưa ly dục, bị dục ái nhai nuốt, bị dục nhiệt thiêu đốt, đối với đặc tính năm dục mà có ái, niệm, ý, lạc tương ưng với dục. Sau khi an trú, thấy như vậy, Ta không thỏa mãn chúng, không ham thích chúng. Này Man-nhàn-đề, ý ông nghĩ sao? Nếu có lạc thú do dục, do dục ái này, khi sự hoan lạc trong lạc thú này, vì chúng thấp hèn cho nên Ta không thỏa mãn chúng, vì chúng thấp hèn cho nên Ta không ham thích chúng. Này Man-nhàn- đề, đối với Ta, ông có nói gì chăng?

– Dạ không, thưa Cù-đàm!

– Này Man-nhàn-đề, cũng như người bị bệnh cùi, thân thể lở lói, bị trùng đục khoét. Người ấy gãi, cào rách các mụt ghẻ, hơ lên bếp lửa. Này Man-nhàn- đề, ông nghĩ thế nào? Nếu người bị cùi thân thể lở lói, bị trùng đục khoét mà lấy tay gãi các mụt, cào rách, rồi hơ lên bếp lửa, như vậy liệu trừ bệnh có kết quả, không làm hại các căn, không thoát khỏi cùi hủi, thân thể khỏe mạnh, hoàn toàn bình phục như cũ được chăng?

Man-nhàn-đề đáp:

– Dạ không, thưa Cù-đàm! Vì sao? Vì người mắc bệnh cùi, thân thể lở lói, bị trùng đục khoét mà lấy tay gãi, cào rách các mụt, hơ trên bếp lửa, như vậy chỉ làm cho các mụt lở lói hơn trước mà thôi, nhưng bệnh nhân thì lại lấy ghẻ cùi làm sự thích thú.

– Này Man-nhàn-đề, cũng như người mắc bệnh cùi, thân thể lở lói, bị trùng đục khoét mà lấy tay gãi, cào rách các mụt rồi hơ trên bếp lửa, như vậy chỉ làm cho các mụt lở lói hơn trước mà thôi, nhưng bệnh nhân thì lại lấy ghẻ cùi làm sự thích thú. Này Man-nhàn-đề, cũng như thế, chúng sanh chưa ly dục, bị dục ái nhai nuốt, bị dục nhiệt đốt cháy, mà cứ chạy theo dục. Này Man-nhàn-đề, chúng sanh ấy vì chưa ly dục, bị nhục ái nhai nuốt, bị dục nhiệt đốt cháy mà cứ chạy theo dục thì nhiệt chỉ làm cho dục tăng trưởng, làm cho ái thêm bành trướng thêm mà thôi; nhưng chúng sanh ấy thì lại lấy dục ái làm sự hoan lạc. Nếu chúng sanh ấy lại lấy dục làm sự khoái lạc. Nếu chúng sanh đó không đoạn dục, không ly dục ái mà đã an trú, sẽ an trú hay đang an trú với nội tâm tịch tĩnh thì điều đó không thể xảy ra. Vì sao? Vì đó không phải là đạo lý để đoạn dục, để ly dục ái, mà là chạy theo dục. Này Man-nhàn-đề, cũng như vua và đại thần hưởng năm dục dễ dàng, chứ không khó. Nếu các vị ấy không đoạn dục, không ly dục ái mà đã an trú, sẽ an trú hay đang an trú với nội tâm tịch tĩnh thì điều đó không thể được. Vì sao? Vì đó không phải là đạo lý để đoạn dục, để ly dục ái mà là chạy theo dục. Cũng vậy, này Man-nhàn-đề, chúng sanh chưa ly dục, bị dục ái nhai nuốt, bị dục nhiệt thiêu đốt, mà chạy theo dục, thì này Man-nhàn-đề, chúng sanh ấy chỉ làm cho dục tăng trưởng, làm cho dục ái bành trướng thêm mà thôi; nhưng chúng sanh không đoạn dục, không ly dục ái mà đã an trú, đang an trú và sẽ an trú với nội tâm tịch tĩnh thì điều đó không thể xảy ra được. Vì sao? Vì đó không phải là đạo lý để đoạn dục, để ly dục ái mà là chạy theo dục.

Này Man-nhàn-đề, cũng như người mắc bệnh cùi thân thể lở lói, bị trùng đục khoét, lấy tay gãi, cào rách các mụt, hơ lên bếp lửa; có người xót thương, mưu cầu thiện lợi và hữu ích, an ổn và khoái lạc nên cho một thứ thuốc hay nào đó. Khi được cho thứ thuốc hay nào đó, trị bệnh có hiệu quả, không làm hư hoại các căn, người bệnh khỏi được bệnh cùi, thân thể tráng kiện, bình phục như cũ. Sau khi lành bệnh, nếu thấy ai mắc bệnh cùi, thân thể lở lói, bị trùng đục khoét, lấy tay gãi, cào rách các mụt, hơ lên bếp lửa, người ấy hoan hỷ khen ngợi chăng?

Man-nhàn-đề đáp:

– Dạ không, thưa Cù-đàm! Vì sao? Vì có bệnh mới cần thuốc, chứ không bệnh thì không cần.

– Này Man-nhàn-đề, ông nghĩ thế nào? Người mắc bệnh cùi ấy chữa bệnh có kết quả, không hư hoại các căn, thoát khỏi bệnh cùi, thân thể khỏe mạnh hoàn toàn, bình phục như cũ. Có hai người lực sĩ bắt người ấy hơ trên bếp lửa, người ấy hoảng hốt né tránh vì cảm thấy quá nóng. Này Man-nhàn-đề, ông nghĩ thế nào, bếp lửa bây giờ lại nóng, khiến cho rất khổ, nguy hiểm hơn trước nhiều lắm chăng?

– Dạ không, thưa Cù-đàm! Trước kia, còn mắc bệnh cùi, thân thể lở lói, bị trùng đục khoét, bệnh nhân lấy tay gãi, cào rách các mụt, hơ lên bếp lửa. Đối với sự khổ bức nóng của lửa, bệnh nhân lại cảm thấy hoan lạc; ấy là do tâm mê loạn mà có ý tưởng điên đảo. Thưa Cù-đàm, trái lại, bây giờ trị bệnh có kết quả, không hư hoại các căn, thoát khỏi bệnh cùi, thân thể khỏe mạnh hoàn toàn, bình phục như cũ, người ấy đối với sự khổ bức của lửa lại cảm thấy khổ sở; như vậy là do tâm sáng suốt, không có ý tưởng điên đảo.

– Này Man-nhàn-đề, người mắc bệnh cùi, thân thể lở lói, bị trùng đục khoét, bệnh nhân lấy tay gãi, cào rách các mụt, hơ trên bếp lửa; đối với sự khổ bức của lửa, bệnh nhân lại cảm thấy khoan khoái; ấy là do tâm mê loạn, có ý tưởng điên đảo. Cũng vậy, Man-nhàn-đề, chúng sanh không ly dục, bị dục ái nhai nuốt, bị dục nhiệt đốt cháy mà chạy theo dục; những kẻ ấy đối với khổ dục lại có ý tưởng dục lạc; ấy là do tâm mê loạn, có ý tưởng điên đảo.

Này Man-nhàn-đề, người trị bệnh đã có kết quả, không hư hoại các căn, đã khỏi bệnh ghẻ cùi, thân thể khỏe mạnh hoàn toàn, bình phục như cũ; người ấy đối với sự khổ bức của lửa thì cảm thấy đau khổ; ấy là do tâm yên ổn, không có ý tưởng điên đảo. Cũng vậy, này Man-nhàn-đề, Ta đối với khổ dục thì có ý tưởng về khổ dục đúng như thật, không có ý tưởng điên đảo. Vì sao? Này Man-nhàn-đề, vì dục quá khứ là bất tịnh, xấu xa, rất đáng ghê tởm, không thể hướng đến, não hại, gây đau khổ; dục vị lai và hiện tại cũng bất tịnh, xấu xa, rất đáng ghê tởm, không thể hướng đến, não hại, cảm thọ khổ. Cho nên, này Man- nhàn-đề, Như Lai, bậc Vô Sở Trước, Đẳng Chánh Giác nói rằng: “Không bệnh là thiện lợi bậc nhất, Niết-bàn là sự an lạc tối thượng.”

Dị đạo Man-nhàn-đề thưa:

– Thưa Cù-đàm, tôi cũng từng nghe các bậc cựu Tôn đức Trưởng lão học Phạm hạnh đã lâu nói rằng: “Không bệnh là thiện lợi bậc nhất, Niết-bàn là an lạc tối thượng.”

Đức Thế Tôn hỏi:

– Nếu ông đã từng nghe các bậc kỳ cựu Tôn đức Trưởng lão học Phạm hạnh đã lâu nói rằng: “Không bệnh là thiện lợi nhất, Niết-bàn là sự an lạc tối thượng”; thì Man-nhàn-đề, thế nào là không bệnh, thế nào là Niết-bàn?”

Bấy giờ, Man-nhàn-đề dị đạo, đối với thân vốn là bệnh hoạn, là ung nhọt, là mũi tên, là rắn độc, là vô thường, là khổ, là không, là chẳng phải tự ngã, nhưng lại dùng hai tay xoa bóp mà nói rằng:

– Thưa Cù-đàm, cái này không bệnh, cái này là Niết-bàn!

Đức Thế Tôn bảo:

– Này Man-nhàn-đề, cũng như người mù bẩm sinh, nghe người có mắt nói rằng: “Trắng tinh, không bẩn! Trắng tinh, không bẩn!” Nghe như vậy, người mù đi tìm cái trắng tinh. Có người lừa dối, không mưu cầu thiện lợi hữu ích, an ổn, khoái lạc cho người mù, nên đem chiếc áo cáu ghét nhơ bẩn, đến nói với người mù rằng: “Ông nên biết, đây là chiếc áo trắng tinh, không bẩn. Ông hãy cung kính đưa tay nhận lấy mà khoác lên thân.” Người mù ấy liền hoan hỷ đưa hai tay cung kính thọ nhận, khoác lên thân mà nói rằng: “Trắng tinh, không bẩn! Trắng tinh, không bẩn!” Này Man-nhàn-đề, người mù ấy tự mình biết mà nói lên như thế, hay không tự mình biết mà nói lên như thế?

Man-nhàn-đề dị đạo đáp:

– Thưa Cù-đàm, người ấy nói như vậy nhưng quả thật không biết, không thấy gì cả!

Đức Thế Tôn nói:

– Cũng vậy, này Man-nhàn-đề, ông như người mù không có mắt. Thân chính là bệnh, là ung nhọt, là mũi tên, là rắn độc, là vô thường, là khổ, là không, là không phải tự ngã. Thế mà ông dùng hai tay xoa bóp và nói rằng: “Thưa Cù-đàm, cái này là không bệnh, cái này là Niết-bàn.” Này Man-nhàn- đề, thế nào là không bệnh, ông còn không biết, há lại thấy biết Niết-bàn, được Niết-bàn chăng? Nói rằng thấy Niết-bàn thì quả không thể được. Này Man- nhàn-đề, Như Lai, bậc Vô Sở Trước, Đẳng Chánh Giác nói rằng:

Không bệnh, lợi bậc nhất, Niết-bàn, lợi tối thượng, Chỉ con đường bát chánh, Đến an ổn cam lồ.

Trong chúng đó, nhiều người được nghe bài kệ này. Sau khi số đông những người dị đạo nghe bài kệ này, liền truyền lại cho nhau, nhưng không hiểu rõ nghĩa lý. Họ đã nghe và muốn tìm cầu giáo nghĩa, họ đều là kẻ ngu si, trở lại tự lừa dối lẫn nhau. Thân bốn đại hiện tại của họ là do cha mẹ sanh ra, được nuôi lớn nhờ ăn uống, che đậy của y phục, chăm sóc bằng tắm rửa, đó là pháp hủy hoại, là pháp tan rã, nhưng họ thấy là ngã, chấp thủ là ngã, duyên nơi chấp thủ nên có hữu, duyên nơi hữu nên có sanh, duyên nơi sanh nên có già chết, duyên nơi có già chết nên có buồn rầu, khóc than, lo lắng, khổ sở, ảo não. Như vậy, toàn bộ khối lớn khổ đau này phát sanh.

Khi ấy, Man-nhàn-đề dị đạo liền từ chỗ ngồi đứng dậy, trịch vai áo, chắp tay hướng về đức Thế Tôn và bạch:

– Bạch Cù-đàm, nay con hoàn toàn tin tưởng Sa-môn Cù-đàm. Mong Cù- đàm thuyết pháp cho con nghe, để con được biết: “Đây là sự không bệnh, đây là Niết-bàn!”

Đức Thế Tôn nói:

– Này Man-nhàn-đề, nếu Thánh tuệ nhãn của ông chưa được thanh tịnh; dù Ta có thuyết giảng cho nghe về sự không bệnh, về Niết-bàn thì ông cũng không thể nào hiểu được, mà chỉ nhọc công cho Ta thôi. Này Man-nhàn-đề, ví như người sanh ra đã bị mù, nghe người khác đến nói rằng: “Ông nên biết đây là sắc xanh, sắc vàng, sắc đỏ, sắc trắng.” Này Man-nhàn-đề, người mù ấy chỉ nghe người khác nói, có biết đây là sắc xanh, sắc vàng, sắc đỏ, sắc trắng chăng?

Man-nhàn-đề đáp:

– Dạ không, thưa Cù-đàm!

– Cũng vậy, này Man-nhàn-đề, nếu Thánh tuệ nhãn của ông chưa được thanh tịnh; dù Ta có thuyết giảng cho ông nghe về sự không bệnh, về Niết-bàn thì ông cũng không thể nào hiểu được, mà chỉ nhọc công Ta thôi. Này Man- nhàn-đề, Ta sẽ thuyết giảng cho ông nghe về diệu dược như kỳ tượng khiến cho Thánh tuệ nhãn chưa được thanh tịnh liền được thanh tịnh. Này Man-nhàn-đề, nếu Thánh tuệ nhãn của ông được thanh tịnh, ông sẽ tự biết: “Đây là sự không bệnh, đây là Niết-bàn.” Này Man-nhàn-đề, ví như người mù bẩm sinh, có thân nhân mong muốn cho được sự ích và phước lành, mong muốn cho được an ổn, khoái lạc nên tìm cầu thầy chữa mắt. Thầy chữa mắt trị liệu bằng mọi cách, hoặc khiến nôn ra ở trên, hoặc khiến bài tiết ở dưới, hoặc nhỏ thuốc vào lỗ mũi, hoặc rửa ở dưới, hoặc chích ở mạch, hoặc khiến chảy nước mắt ra. Này Man- nhàn-đề, giả sử trúng thuốc thì hai mắt được trong sáng. Này Man-nhàn-đề, nếu người ấy hai mắt được trong sáng thì tự mình thấy đây là sắc xanh, sắc đỏ, sắc vàng, sắc trắng. Người ấy thấy áo cáu ghét dơ bẩn, nên nghĩ rằng: “Người kia là oan gia, từ lâu nó đã đem cái áo cáu ghét mà dối gạt ta”, rồi liền sanh tâm oán ghét. Này Man-nhàn-đề, người ấy hoặc có thể sát hại người kia. Cũng vậy, này Man-nhàn-đề, Ta sẽ thuyết giảng cho ông nghe về diệu dược như kỳ tượng, khiến cho Thánh tuệ nhãn chưa thanh tịnh liền được thanh tịnh. Này Man-nhàn- đề, nếu Thánh tuệ nhãn của ông được thanh tịnh, ông sẽ tự biết: “Đây là sự không bệnh, đây là Niết-bàn.”

Này Man-nhàn-đề, có bốn pháp khiến người Thánh tuệ nhãn được thanh tịnh. Những gì là bốn? Là thân cận thiện tri thức, cung kính thừa sự, nghe thiện pháp, khéo tư duy, thực hành theo pháp và thứ pháp. Này Man-nhàn-đề, ông nên học như vậy. Thân cận thiện tri thức, cung kính thừa sự, nghe thiện pháp, khéo tư duy, thực hành theo pháp và thứ pháp, này Man-nhàn-đề, nên học như vậy.

Này Man-nhàn-đề, ông đã thân cận thiện tri thức, cung kính thừa sự rồi, và đã nghe được thiện pháp, đã nghe được thiện pháp sẽ khéo tư duy, sẽ thực hành theo pháp và thứ pháp, thực hành theo pháp và thứ pháp rồi liền biết như thật rằng: Đây là khổ, đây là khổ tập, đây là khổ diệt, biết như thật đây là khổ diệt đạo.

Thế nào là biết khổ như thật? Là biết khổ sanh, khổ già, khổ bệnh, khổ chết, khổ oán tắng hội, khổ ái biệt ly, khổ cầu bất đắc; nói tóm, năm thủ uẩn là khổ. Đó gọi là biết khổ như thật.

Thế nào là biết khổ tập như thật? Biết rằng đây là tham ái sẽ thọ sự hữu trong tương lai, tương ưng với hỷ dục, ước mong đời sống như thế này hay như thế kia. Đó gọi là biết khổ tập như thật.

Thế nào là biết khổ diệt như thật? Biết rằng đây là tham ái sẽ thọ sự hữu trong tương lai, đi đôi với hỷ dục ước mong đời sống như thế này hay như thế kia; tham ái ấy đã diệt tận không còn dư tàn, đã đoạn trừ, đã xả ly, đã nôn ra hết, không còn tham dục, đã thanh tịnh, đoạn trừ, tĩnh chỉ. Đó gọi là biết khổ diệt như thật.

Thế nào là biết khổ diệt đạo như thật? Là biết tám chi Thánh đạo, từ chánh kiến cho đến chánh định. Đó gọi là khổ diệt đạo như thật.

Sau khi nghe nói pháp này, Man-nhàn-đề dị đạo xa lìa trần cấu, pháp nhãn về các pháp phát sanh. Lúc bấy giờ, Man-nhàn-đề dị đạo thấy pháp, đắc pháp, giác chứng bạch tịnh pháp, đoạn nghi, trừ hoặc, không còn tôn thờ ai, không còn do ai, không còn do dự, đã an trú nơi quả chứng, đối với pháp của Thế Tôn đã được vô sở úy, liền từ chỗ ngồi đứng dậy, cúi đầu đảnh lễ sát chân Phật và bạch:

– Bạch Thế Tôn, cúi mong Thế Tôn cho con xuất gia học đạo, thọ giới Cụ túc, được làm Tỳ-kheo!

Đức Thế Tôn nói:

– Lành thay, hãy đến đây, Tỳ-kheo! Hãy tu hành Phạm hạnh!

Man-nhàn-đề dị đạo liền xuất gia học đạo, thọ giới Cụ túc, được làm Tỳ- kheo. Sau khi Man-nhàn-đề dị đạo xuất gia học đạo, thọ giới Cụ túc, được làm Tỳ-kheo rồi, liền chứng quả A-la-hán.

Đức Phật thuyết như vậy, Tôn giả Man-nhàn-đề sau khi nghe Phật dạy xong, hoan hỷ phụng hành.

Chúng tôi khuyến khích các hình thức truyền bá theo tinh thần phi vụ lợi với điều kiện: không được thay đổi nội dung và phải ghi rõ xuất xứ của trang web này.

Hello, world! This is a toast message.