122. KINH CHIÊM-BA

Tôi nghe như vầy:

Một thời, Phật du hóa tại Chiêm-ba, ở bên bờ hồ Hằng-già.

Bấy giờ, vào ngày mười lăm trong tháng là ngày đức Thế Tôn nói biệt giải thoát giới. Ngài trải tọa cụ ngồi trước đại chúng. Sau khi ngồi xuống, đức Thế Tôn nhập định, và bằng tha tâm trí Ngài quán sát tâm đại chúng. Quán sát tâm đại chúng rồi, Ngài ngồi im lặng cho đến hết buổi đầu hôm.

Bấy giờ, có một thầy Tỳ-kheo từ chỗ ngồi đứng dậy, trịch vai, chắp tay hướng về đức Phật và thưa:

- Bạch Thế Tôn, đã hết buổi đầu hôm, đức Thế Tôn và chúng Tỳ-kheo tập trung ngồi đây đã lâu, ngưỡng mong Thế Tôn nói biệt giải thoát giới!

Khi ấy, đức Thế Tôn im lặng không trả lời. Thế rồi cho đến nửa đêm, đức Thế Tôn vẫn ngồi im lặng. Thầy Tỳ-kheo ấy lại từ chỗ ngồi đứng dậy, trịch vai áo, chắp tay hướng về đức Phật và thưa:

- Bạch Thế Tôn, buổi đầu hôm đã qua, buổi nửa đêm sắp hết, đức Phật và chúng Tỳ-kheo tập trung ngồi đây đã lâu, ngưỡng mong Thế Tôn nói biệt giải thoát giới!

Đức Thế Tôn im lặng không trả lời. Và mãi đến lúc cuối đêm, đức Thế Tôn vẫn ngồi im lặng. Thầy Tỳ-kheo ấy, lần thứ ba, lại từ chỗ ngồi đứng dậy, trịch vai áo, chắp tay hướng về đức Phật và thưa:

- Bạch Thế Tôn, buổi đầu hôm đã qua, buổi nửa đêm đã hết và buổi cuối đêm cũng sắp chấm dứt, không bao lâu nữa mặt trời sẽ mọc, đức Thế Tôn và chúng Tỳ-kheo tập trung ngồi đây đã quá lâu, ngưỡng mong Thế Tôn nói biệt giải thoát giới!

Bấy giờ, đức Thế Tôn bảo thầy Tỳ-kheo ấy:

- Ở trong chúng đây có một thầy Tỳ-kheo đã làm việc bất tịnh.

Khi ấy, Tôn giả Đại Mục-kiền-liên cũng có ở trong chúng này, Tôn giả Đại Mục-kiền-liên suy nghĩ: “Đức Thế Tôn định chỉ thầy Tỳ-kheo nào mà nói rằng: ‘Ở trong chúng đây có một thầy Tỳ-kheo đã làm việc bất tịnh?’ Ta hãy nhập như kỳ tượng định và bằng tha tâm trí trong như kỳ tượng định mà quán sát tâm đại chúng.”

Rồi Tôn giả Đại Mục-kiền-liên nhập như kỳ tượng định và bằng tha tâm trí trong như kỳ tượng định mà quán sát tâm đại chúng. Tôn giả Đại Mục-kiền-liên biết thầy Tỳ-kheo nào ở trong chúng đây đã làm việc bất tịnh mà đức Thế Tôn vừa nói. Tôn giả Đại Mục-kiền-liên liền xuất định, đến trước thầy Tỳ-kheo ấy, nắm tay kéo đi, mở cửa lôi ra bên ngoài và nói: “Này người ngu si! Hãy đi ra, đừng đứng ở đây, đừng trở lại hội họp cùng chúng Tỳ-kheo, từ nay trở đi ông không phải là Tỳ-kheo nữa.” Tôn giả đóng cửa, cài then, rồi quay về chỗ Phật, cúi đầu đảnh lễ chân Phật, ngồi sang một bên và thưa:

- Bạch Thế Tôn, Ngài nói: “Ở trong chúng đây có một thầy Tỳ-kheo đã làm việc bất tịnh”, con đã đuổi vị ấy đi rồi. Bạch Thế Tôn, buổi đầu hôm đã qua, buổi nửa đêm đã hết và buổi cuối đêm sắp chấm dứt, không bao lâu nữa mặt trời sẽ mọc, đức Phật và chúng Tỳ-kheo tập trung ngồi đây đã quá lâu, ngưỡng mong Thế Tôn nói biệt giải thoát giới!

Đức Thế Tôn dạy:

- Này Đại Mục-kiền-liên, kẻ ngu si kia sẽ mắc đại tội vì đã xúc nhiễu Thế Tôn và chúng Tỳ-kheo. Này Đại Mục-kiền-liên, nếu Như Lai ở giữa chúng bất tịnh mà nói biệt giải thoát giới, đầu người ấy sẽ bị vỡ làm bảy phần. Vì vậy, này Đại Mục-kiền-liên, từ nay về sau, các thầy hãy tự nói biệt giải thoát giới, Như Lai sẽ không nói biệt giải thoát giới nữa. Vì sao vậy? Vì như vầy, này Đại Mục-kiền-liên, hoặc có người ngu si biết phân biệt rành rẽ khi vào ra, khi co duỗi, khi cúi ngẩng, nghi dung chững chạc, khoác Tăng-già-lê ngay ngắn, cầm bát chỉnh tề, đi, đứng, ngồi, nằm, ngủ, thức, nói năng, im lặng đều biết rõ ràng tương tợ như bậc Phạm hạnh chân chánh, nhưng hành động của bậc Phạm hạnh chân chánh thì kẻ ấy không biết được. Này Đại Mục-kiền-liên, nếu bậc Phạm hạnh biết được kẻ ấy, sẽ nghĩ rằng: “Đây là sự ô uế đối với Sa-môn, là sự nhục nhã đối với Sa-môn, là đáng ghét đối với Sa-môn, là gai nhọn đối với Sa-môn.” Sau khi các vị ấy biết rồi liền cùng nhau bỏ mặc người ấy. Vì sao vậy? Vì các vị ấy không muốn các bậc Phạm hạnh phải bị nhiễm ô.

Này Đại Mục-kiền-liên, ví như trong ruộng lúa tẻ, hoặc ruộng lúa tẻ đang tươi tốt của cư sĩ kia có sanh loại cỏ tên là cỏ tẻ. Cỏ này có rễ, thân, đốt, lá và hoa thảy đều giống hệt như cây lúa tẻ. Nhưng sau đó kết hạt và người cư sĩ kia thấy được liền suy nghĩ: “Đây là sự ô nhục đối với lúa tẻ, là gai nhọn đáng ghét đối với lúa tẻ.” Sau khi biết rồi cư sĩ liền nhổ quăng đi hết. Vì sao vậy? Vì người ấy không muốn giống lúa tẻ đích thật bị ô nhiễm. Cũng vậy, này Đại Mục-kiềnliên, hoặc có người ngu si biết phân biệt rành rẽ khi ra vào, khi co duỗi, khi cúi ngẩng, nghi dung chững chạc, khoác Tăng-già-lê, cầm bát chỉnh tề, đi, đứng, ngồi, nằm, ngủ, thức, nói năng, im lặng đều biết rõ ràng, tương tợ như bậc Phạm hạnh chân chánh, nhưng hành động của bậc Phạm hạnh chân chánh thì kẻ ấy không biết được. Này Đại Mục-kiền-liên, nếu các bậc Phạm hạnh chân chánh biết được kẻ ấy, sẽ nghĩ: “Đây là sự ô uế đối với Sa-môn, là sự nhục nhã đối với Sa-môn, là sự đáng ghét đối với Sa-môn, là gai nhọn đối với Sa-môn.” Sau khi biết rồi, các vị ấy liền cùng nhau bỏ mặc người ấy. Vì sao vậy? Vì các vị ấy không muốn các bậc Phạm hạnh phải bị nhiễm ô.

Này Đại mục-kiền-liên, ví như đến mùa thu người cư sĩ kia đem đến lúa. Từ trên cao, lúa được đổ từ từ xuống, nếu là hột lúa chắc thì nằm lại, còn lúa lép hay trấu thì theo gió bay đi. Sau đó, người cư sĩ kia liền cầm chổi quét dọn sạch sẽ. Vì sao vậy? Vì người ấy không muốn hạt lúa tẻ chắc thật phải bị ô tạp. Cũng vậy, này Đại Mục-kiền-liên, hoặc có người ngu si biết phân biệt rành rẽ khi vào ra, khi co duỗi, khi cúi ngẩng, nghi dung chững chạc, khoác Tăng-già-lê ngay ngắn, cầm bát chỉnh tề, đi, đứng, ngồi, nằm, ngủ, thức, nói năng, im lặng đều biết rõ ràng, tương tợ như bậc Phạm hạnh chân chánh, nhưng hành động của bậc Phạm hạnh chân chánh thì kẻ ấy không biết được. Này Đại Mục-kiền-liên, nếu có các bậc Phạm hạnh chân chánh biết được kẻ ấy, sẽ nghĩ: “ Đây là sự ô uế đối với Sa-môn, là sự nhục nhã đối với Sa-môn, là sự đáng ghét đối với Samôn, là gai nhọn đối với Sa-môn.” Sau khi biết rồi, các vị ấy liền cùng nhau bỏ mặc người ấy. Vì sao vậy? Vì các vị ấy không muốn các bậc Phạm hạnh phải bị nhiễm ô.

Này Đại Mục-kiền-liên, ví như người cư sĩ kia muốn có nước suối chảy đến nên làm máng dẫn nước. Người ấy cầm búa vào rừng, gõ vào thân các cây; nếu cây có lõi cứng thì tiếng phát ra nhỏ, còn cây rỗng ruột thì tiếng phát ra lớn. Sau khi biết rõ, người cư sĩ kia liền chặt cây ấy đem về làm máng dẫn nước. Cũng vậy, này Đại Mục-kiền-liên, hoặc có người ngu si biết phân biệt rành rẽ khi vào ra, khi co duỗi, khi cúi ngẩng, nghi dung chững chạc, khoác áo Tăng-già-lê ngay ngắn, cầm bát chỉnh tề, đi, đứng, ngồi, nằm, ngủ, thức, nói năng, im lặng đều biết rõ ràng tương tợ như bậc Phạm hạnh chân chánh, nhưng hành động của bậc Phạm hạnh chân chánh thì kẻ ấy không biết được. Này Đại Mục-kiền-liên, nếu các bậc Phạm hạnh chân chánh biết được kẻ ấy, sẽ nghĩ: “Đây là ô uế đối với Sa-môn, là nhục nhã đối với Sa-môn, là đáng ghét đối với Sa-môn, là gai nhọn đối với Sa-môn.” Sau khi biết rồi, các vị ấy liền cùng nhau bỏ mặc người ấy. Vì sao vậy? Vì các vị ấy không muốn các bậc Phạm hạnh bị nhiễm ô.

Đức Phật thuyết như vậy, các Tỳ-kheo sau khi nghe Phật dạy xong, hoan hỷ phụng hành.