117. KINH NHU NHUYẾN

Tôi nghe như vầy:

Một thời, Phật du hóa tại nước Xá-vệ, trong rừng Thắng Lâm, vườn Cấp Cô Độc.

Bấy giờ, đức Thế Tôn nói với các Tỳ-kheo:

– Chính Ta ngày trước ra đi xuất gia học đạo là ra đi từ chỗ ưu du, từ chỗ thung dung nhàn nhã, từ đời sống cực kỳ êm dịu. Khi Ta còn ở nhà, phụ vương Duyệt-đầu-đàn tạo cho Ta đủ thứ cung điện: Cung điện mùa xuân, cung điện mùa hạ và cung điện mùa đông.

Bởi Ta thích du ngoạn nên cách cung điện không xa, người lại tạo không biết bao nhiêu là ao hoa: Ao hoa sen xanh, ao hoa sen hồng, ao hoa sen đỏ, ao hoa sen trắng. Trong các ao đó, trồng đủ các loại hoa: Hoa sen xanh, hoa sen hồng, hoa sen đỏ và hoa sen trắng. Nước luôn đầy, hoa luôn luôn trổ, mà những người sai dịch chăm sóc không thông suốt hết được.

Bởi Ta thích du ngoạn, nên trên bờ ao trồng sáu loại hoa: Hoa tu-ma-na, hoa bà-sư, hoa chiêm-bặc, hoa tu-kiền-đề, hoa a-đề-mưu-đa, hoa ba-la-đầu.

Bởi Ta thích du ngoạn nên người sai bốn người tắm rửa cho Ta. Tắm rửa cho Ta rồi, lại xoa hương xích chiên-đàn vào khắp thân Ta. Xoa hương vào thân Ta rồi, lại khoác vào mình Ta chiếc áo lụa thật quý; trên dưới trong ngoài đều mới mẻ. Suốt cả ngày đêm, luôn luôn có người cầm lọng trắng che cho Ta, không để Ta đêm đêm phải bị nhiễm sương, ngày bị nắng háp. Như các thầy thường được ăn cơm bằng gạo trắng thô, canh đậu, rau, gừng và cho là đồ ăn bậc nhất, nhưng người sai dịch thấp nhất của phụ vương Duyệt-đầu-đàn của Ta lại cho như vậy là rất dở, chỉ ăn nếp trắng và hào soạn mới cho là đồ ăn bậc nhất.

Lại nữa, nếu có cầm thú nơi đồng ruộng, loại cầm thú ngon nhất như đề-đếla-hòa-tra, kiếp-tân-xà-la, hề-mễ-hà, lê-nê-xa-thi-la-mễ. Các loại cầm thú nơi đồng ruộng, loại cầm thú ngon nhất như vậy, Ta thường được ăn.

Ta nhớ khi xưa lúc còn ở với phụ vương Duyệt-đầu-đàn suốt bốn tháng hạ, mỗi khi lên trên chánh điện đều không có nam nhân, chỉ toàn là kỹ nữ để cùng vui chơi, không hề trở xuống.

Rồi khi Ta muốn đến viên quán thì liền có ba mươi danh kỵ thượng thặng được tuyển chọn, với những hàng thuẫn lớn đi dẫn đường hộ tống trước sau, không kể những tiểu tiết khác. Ta có những điều êm dịu, đầy đủ, vừa như ý vậy.

Ta còn nhớ khi xưa lúc Ta thăm ruộng, người làm ruộng nghỉ ngơi trên đám ruộng, Ta đi đến dưới gốc cây Diêm-phù ngồi kiết-già, ly dục, ly pháp ác, bất thiện, có giác, có quán, có hỷ lạc do ly dục sanh, chứng đắc Thiền thứ nhất, thành tựu và an trú. Ta nghĩ rằng: “Phàm phu ngu si, không đa văn, tự sẵn có tật bệnh, không thoát khỏi tật bệnh, nhưng thấy người tật bệnh thì ghê tởm, khinh bỉ, không yêu, không thích mà không tự quán sát mình.” Rồi Ta lại nghĩ: “Ta tự có sẵn tật bệnh, không thoát khỏi tật bệnh, nếu Ta thấy người tật bệnh mà ghê tởm, khinh bỉ, không yêu, không thích, Ta không nên như vậy, vì Ta cũng có trường hợp này.” Quán sát như vậy rồi thì tâm cống cao phát khởi do không có tật bệnh liền tự tiêu diệt. Ta lại nghĩ rằng: “Phàm phu ngu si, không đa văn, tự có sự già, không thoát khỏi sự già, nhưng thấy người già cả thì ghê gớm, khinh bỉ, không yêu, không thích mà không tự quán sát mình.” Rồi Ta lại nghĩ: “Ta tự có sự già, không thoát khỏi sự già, nếu Ta thấy người già mà ghê tởm, khinh bỉ, không yêu, không thích, Ta không nên như vậy, vì Ta cũng có trường hợp này.” Quán sát như vậy rồi thì tâm cống cao phát khởi do chưa đến tuổi già liền tự tiêu diệt.

Phàm phu ngu si, không đa văn vì chưa bị tật bệnh nên tự cao, tự phụ, phóng dật, rồi do tham dục mà sanh si ám, không tu tập Phạm hạnh. Phàm phu ngu si, không đa văn vì còn trẻ trung nên tự cao, tự phụ, phóng dật, rồi do tham dục mà sanh si ám, không tu tập Phạm hạnh. Phàm phu ngu si, không đa văn vì còn thọ mạng nên tự cao, tự phụ, phóng dật, rồi do tham dục mà sanh si ám, không tu tập Phạm hạnh.

Đức Phật thuyết như vậy, các Tỳ-kheo sau khi nghe Phật dạy xong, hoan hỷ phụng hành.