114. KINH ƯU-ĐÀ-LA

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật du hóa tại nước Xá-vệ, trong rừng Thắng Lâm, vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, Đức Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
– Ưu-đà-la-la-ma-tử ở trong hội chúng thường nói như vầy: “Ta ở trong sanh loại này, quán sát nó, cảm thọ nó mà không biết cội gốc của ung nhọt, sau đó mới biết hoàn toàn cội gốc của ung nhọt.” Ưu-đà-la-la-ma-tử không biết tất cả mà tự xưng là biết tất cả, thật không có cảm thọ mà tự xưng là có cảm thọ. Ưu-đà-la-la-ma-tử thấy như vầy, nói như vầy: “Nếu có tư tưởng thì đó là bệnh, là ung nhọt, là gai; còn như không có tư tưởng thì đó là kẻ ngu si. Nếu có cảm thọ nào thì đó là tĩnh chỉ, là tối diệu, tức là cho đến Phi hữu tưởng phi vô tưởng xứ.” Ông ấy sau khi ái lạc tự thân, chấp thủ tự thân, đắm trước tự thân, liền tu tập cho đến Phi hữu tưởng phi vô tưởng xứ, khi thân hoại mạng chung, sanh vào cõi trời Phi hữu tưởng phi vô tưởng. Sau khi chấm dứt tuổi thọ ở đó, ông ấy lại đến nhân gian, sanh vào loài chồn.
Ở đây, Tỳ-kheo nói chân chánh có thể nói như vầy: “Ta ở trong sanh loại này, quán sát nó, cảm thọ nó mà không biết cội gốc của ung nhọt, sau đó mới biết hoàn toàn cội gốc của ung nhọt.”
Thế nào là Tỳ-kheo quán sát chân chánh? Là Tỳ-kheo biết sáu xúc xứ, biết sự tập khởi, biết sự đoạn diệt, biết vị ngọt, biết tai họa và biết sự xuất yếu của chúng, dùng tuệ mà biết một cách như thật. Như vậy gọi là Tỳ-kheo quán sát chân chánh.
Thế nào là Tỳ-kheo biết cảm thọ? Là Tỳ-kheo biết ba cảm thọ, biết sự tập khởi, biết sự đoạn diệt, biết vị ngọt, biết tai họa và biết sự xuất yếu của chúng, dùng tuệ mà biết một cách như thật. Như vậy gọi là Tỳ-kheo biết cảm thọ.
Thế nào là Tỳ-kheo không biết cội gốc của ung nhọt, sau đó mới biết hoàn toàn cội gốc của ung nhọt? Là Tỳ-kheo biết hữu ái đã diệt, đã nhổ sạch gốc rễ của nó, khiến không thể sanh lại. Như vậy gọi là Tỳ-kheo không biết cội gốc của ung nhọt, sau đó mới biết hoàn toàn cội gốc của ung nhọt.
Ung nhọt chính là thân này, là sắc thân bốn đại thô phù do cha mẹ sanh ra, được lớn lên nhờ ăn uống, được bao bọc bởi y phục, được chăm sóc bằng tắm rửa, là pháp vô thường, là pháp hủy hoại, là pháp tan rã. Như vậy gọi là ung nhọt. Cội gốc của ung nhọt là ba ái: Dục ái, sắc ái và vô sắc ái. Như vậy gọi là cội gốc của ung nhọt. Ung nhọt là tất cả lậu hoặc, nghĩa là sáu xúc xứ: Mắt lậu thấy sắc, tai lậu nghe tiếng, mũi lậu ngửi mùi, lưỡi lậu nếm vị, thân lậu cảm xúc, ý lậu biết các pháp. Như vậy gọi ung nhọt là tất cả lậu hoặc.
Này các Tỳ-kheo, Ta đã thuyết giảng cho các thầy nghe về ung nhọt và cội gốc của ung nhọt. Như đấng Tôn sư thương yêu đệ tử, phát khởi lòng đại từ, đại bi, mong cho được sự lợi ích và phước lành, được an ổn, khoái lạc; điều đó Ta đã thực hiện. Các thầy cũng phải tự mình thực hiện. Hãy đến nơi rừng vắng, sơn lâm, dưới gốc cây hoặc một chỗ nào yên tĩnh mà thiền tọa tư duy, chớ nên phóng dật. Hãy chuyên cần tinh tấn, đừng để về sau phải hối hận. Đó là lời giáo huấn của Ta, đó là lời khuyên bảo của Ta!
Đức Phật thuyết như vậy, các Tỳ-kheo sau khi nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.