111. KINH ĐẠT PHẠM HẠNH

Tôi nghe như vầy:
Một thời, đức Phật du hóa tại Câu-lâu-sấu, trong đô ấp Kiếm-ma-sắt-đàmcâu-lâu.
Bấy giờ, đức Thế Tôn nói với các Tỳ-kheo:
– Ta sẽ thuyết pháp cho các thầy nghe, vi diệu ở khởi đầu, vi diệu ở khoảng giữa và vi diệu ở đoạn cuối, có văn, có nghĩa, cụ túc, thanh tịnh, hiển hiện Phạm hạnh. Đó là đạt Phạm hạnh, có thể diệt tận các lậu. Các thầy hãy lắng nghe, hãy khéo suy niệm!
Bấy giờ, các Tỳ-kheo vâng lời Thế Tôn dạy và lắng nghe.
Đức Thế Tôn dạy:
– Các thầy hãy biết lậu, biết nhân sanh ra lậu, biết sự hữu báo của lậu, biết sự thắng liệt của lậu, biết sự diệt tận của lậu, biết lậu diệt đạo.
Các thầy hãy biết thọ, biết nhân sanh ra thọ, biết sự hữu báo của thọ, biết sự thắng liệt của thọ, biết sự diệt tận của thọ, biết thọ diệt đạo.
Các thầy hãy biết tưởng, biết nhân sanh ra tưởng, biết sự hữu báo của tưởng, biết sự thắng liệt của tưởng, biết sự diệt tận của tưởng, biết tưởng diệt đạo.
Các thầy hãy biết dục, biết nhân sanh ra dục, biết hữu báo của dục, biết sự thắng liệt của dục, biết sự diệt tận của dục, biết dục diệt đạo.
Các thầy hãy biết nghiệp, biết nhân sanh ra nghiệp, biết hữu báo của nghiệp, biết thắng liệt của nghiệp, biết sự diệt tận của nghiệp, biết nghiệp diệt đạo.
Các thầy hãy biết khổ, biết nhân sanh ra khổ, biết sự hữu báo của khổ, biết sự thắng liệt của khổ, biết sự diệt tận của khổ, biết khổ diệt đạo.
Thế nào là biết lậu? Là biết có ba lậu: Dục lậu, hữu lậu và vô minh lậu; đó là biết lậu. Thế nào là biết nhân sanh ra lậu? Là biết từ vô minh, nhân vô minh do đó có lậu; đó là biết nhân sanh ra lậu. Thế nào là biết hữu báo của lậu? Là biết bị vô minh trói buộc, bị các lậu rỉ thấm, do nhân duyên đó lãnh thọ quả báo hoặc đến chỗ lành hay đến chỗ ác; đó là biết hữu báo của lậu. Thế nào là biết sự thắng liệt của lậu? Là biết có lậu khiến sanh vào địa ngục, có lậu khiến sanh vào súc sanh, có lậu khiến sanh vào ngạ quỷ, có lậu khiến sanh vào cõi trời hoặc có lậu sanh vào cõi người; đó là biết thắng liệt của lậu. Thế nào là biết sự diệt tận của lậu? Là biết vô minh diệt thì lậu liền diệt; đó là biết sự diệt tận của lậu. Thế nào là biết lậu diệt đạo? Là biết tám chi Thánh đạo, từ chánh kiến đến chánh định; đó là biết lậu diệt đạo. Nếu Tỳ-kheo biết lậu, biết nhân sanh ra lậu, biết hữu báo của lậu, biết sự thắng liệt của lậu, biết sự diệt tận của lậu, biết lậu diệt đạo như vậy; đó gọi là đạt Phạm hạnh, có thể diệt tận tất cả lậu.
Thế nào là biết thọ? Là biết có ba cảm thọ: Cảm thọ lạc, cảm thọ khổ và cảm thọ không khổ không lạc; đó là biết thọ. Thế nào là biết nhân sanh ra thọ? Là biết từ xúc, do xúc nên có thọ; đó là biết nhân sanh ra thọ. Thế nào là biết hữu báo của thọ? Là biết ái, ái là hữu báo của thọ; đó là biết hữu báo của thọ. Thế nào là biết sự thắng liệt của thọ? Là Tỳ-kheo khi thọ nhận cảm thọ lạc liền biết đang thọ nhận cảm thọ lạc, khi thọ nhận cảm thọ khổ liền biết đang thọ nhận cảm thọ khổ, khi thọ nhận cảm thọ không khổ không lạc liền biết đang thọ nhận cảm thọ không khổ không lạc; khi thân thọ nhận cảm thọ lạc, thân thọ nhận cảm thọ khổ, thân thọ nhận cảm thọ không khổ không lạc; khi tâm thọ nhận cảm thọ lạc, tâm thọ nhận cảm thọ khổ, tâm thọ nhận cảm thọ không khổ không lạc; cảm thọ lạc khi ăn, cảm thọ khổ khi ăn, cảm thọ không khổ không lạc khi ăn; cảm thọ lạc khi không ăn, cảm thọ khổ khi không ăn, cảm thọ không khổ không lạc khi không ăn; cảm thọ lạc khi có dục, cảm thọ khổ khi có dục, cảm thọ không khổ không lạc khi có dục; cảm thọ lạc khi không có dục, cảm thọ khổ khi không có dục, cảm thọ không khổ không lạc khi không có dục… thì biết có cảm thọ không khổ không lạc khi không có dục; đó là biết sự thắng liệt của thọ. Thế nào là biết sự diệt tận của thọ? Là biết xúc diệt thì thọ liền diệt; đó là biết sự diệt tận của thọ. Thế nào là biết thọ diệt đạo? Là biết tám chi Thánh đạo, là chánh kiến đến chánh định; đó là biết thọ diệt đạo. Nếu Tỳ-kheo biết thọ, biết nhân sanh ra thọ, biết hữu báo của thọ, biết sự thắng liệt của thọ, biết sự diệt tận của thọ, biết thọ diệt đạo như vậy; đó gọi là đạt Phạm hạnh, có thể diệt tận tất cả thọ.
Thế nào là biết tưởng? Là biết có bốn tưởng: Tỳ-kheo khi tưởng nhỏ cũng biết, tưởng lớn cũng biết, tưởng vô lượng cũng biết, tưởng Vô sở hữu xứ cũng biết; đó là biết tưởng. Thế nào là biết nhân sanh ra tưởng? Là biết từ xúc, do xúc nên có tưởng; đó là biết nhân sanh ra tưởng. Thế nào là biết hữu báo của tưởng? Là biết tuyên thuyết, tùy tưởng đó mà tuyên thuyết; đó là biết hữu báo của tưởng. Thế nào là biết sự thắng liệt của tưởng? Là biết có tưởng tưởng về sắc, có tưởng tưởng về tiếng, có tưởng tưởng về hương, có tưởng tưởng về vị, hoặc có tưởng tưởng về xúc; đó là biết sự thắng liệt của tưởng. Thế nào là biết sự diệt tận của tưởng? Là biết xúc diệt thì tưởng liền diệt; đó là biết sự diệt tận của tưởng. Thế nào là biết tưởng diệt đạo? Là biết tám chi Thánh đạo, từ chánh kiến đến chánh định; đó là biết tưởng diệt đạo. Nếu Tỳ-kheo biết tưởng, biết nhân sanh ra tưởng, biết hữu báo của tưởng, biết sự thắng liệt của tưởng, biết sự diệt tận của tưởng, biết tưởng diệt đạo như vậy; đó gọi là đạt Phạm hạnh, có thể diệt tận tất cả tưởng.
Thế nào là biết dục? Là biết dục có năm đặc tính là khả ái, khả hỷ, mỹ sắc, tương ưng với dục, rất khả lạc. Những gì là năm? Là sắc được biết bởi mắt, thanh được biết bởi tai, hương được biết bởi mũi, vị được biết bởi lưỡi, xúc được biết bởi thân, pháp được biết bởi ý. Thế nào là biết nhân sanh ra dục? Là biết từ xúc, do xúc nên có dục; đó là biết nhân sanh ra dục. Thế nào là biết hữu báo của dục? Là tùy theo chủng loại dục mà sanh ái lạc, đắm trước rồi trụ vào đó, do nhân duyên đó lãnh thọ quả báo, đến chỗ có phước, đến chỗ vô phước hay chỗ bất động; đó là biết hữu báo của dục. Thế nào là biết sự thắng liệt của dục? Là biết có dục tham dục sắc, có dục tham dục tiếng, có dục tham dục hương, có dục tham dục vị, hoặc có dục tham dục xúc chạm; đó là sự thắng liệt của dục. Thế nào là biết sự diệt tận của dục? Là biết xúc diệt thì dục liền diệt; đó là biết sự diệt tận của dục. Thế nào là biết dục diệt đạo? Là biết tám chi Thánh đạo, từ chánh kiến đến chánh định, đó là biết dục diệt đạo. Nếu Tỳ-kheo biết dục, biết nhân sanh ra dục, biết hữu báo của dục, biết sự thắng liệt của dục, biết sự diệt tận của dục, biết dục diệt đạo là như vậy; đó gọi là đạt Phạm hạnh, có thể diệt tận tất cả dục.
Thế nào là biết nghiệp? Là biết có hai nghiệp: Tư nghiệp và tư dĩ nghiệp; đó là biết nghiệp. Thế nào là biết nhân sanh ra nghiệp? Là biết từ xúc, do xúc nên có nghiệp; đó là biết nhân sanh ra nghiệp. Thế nào là biết hữu báo của nghiệp? Là biết nghiệp đen có quả báo đen, nghiệp trắng có quả báo trắng, nghiệp đen trắng có quả báo đen trắng, hoặc nghiệp không đen không trắng thì không có quả báo và nghiệp tận; đó là hữu báo của nghiệp. Thế nào là biết sự thắng liệt của nghiệp? Là biết có nghiệp khiến sanh vào địa ngục, có nghiệp khiến sanh vào súc sanh, có nghiệp khiến sanh vào ngạ quỷ, có nghiệp khiến sanh vào cõi trời, có nghiệp khiến sanh vào cõi người; đó là biết sự thắng liệt của nghiệp. Thế nào là biết sự diệt tận của nghiệp? Là biết xúc diệt thì nghiệp liền diệt; đó là biết sự diệt tận của nghiệp. Thế nào là biết nghiệp diệt đạo? Là biết tám chi Thánh đạo, từ chánh kiến đến chánh định; đó là biết nghiệp diệt đạo. Nếu Tỳ- kheo biết nghiệp, biết nhân sanh ra nghiệp, biết hữu báo của nghiệp, biết sự thắng liệt của nghiệp, biết sự diệt tận của nghiệp, biết nghiệp diệt đạo như vậy; đó gọi là đạt Phạm hạnh, có thể diệt tận tất cả nghiệp.
Thế nào là biết khổ? Là biết khổ của sanh, già, bệnh, chết, khổ của oán tắng hội, khổ của ái biệt ly, khổ của cầu bất đắc, nói tóm lại năm thủ uẩn là khổ; đó là biết khổ. Thế nào là biết nhân sanh ra khổ? Là biết từ ái, do ái sanh khổ; đó là biết nhân sanh ra khổ. Thế nào là biết hữu báo của khổ? Là biết có khổ diệt hơi chậm hoặc có khổ diệt hơi nhanh, hoặc có khổ diệt rất chậm, hoặc có khổ diệt rất nhanh; đó là biết hữu báo của khổ. Thế nào là biết sự thắng liệt của khổ? Là biết phàm phu ngu si, không đa văn, không gặp thiện tri thức, không điều ngự Thánh pháp nên khi nhân sanh cảm thọ rất khổ, khổ cùng cực, mạng sống muốn tuyệt, phải tìm người cứu chữa ở bên ngoài. Hoặc có Sa-môn, Phạm chí thọ trì loại chú một câu, loại chú hai, ba, bốn hay nhiều câu, hoặc thọ trì loại chú một trăm câu thần chú, “vị ấy trị dứt sự khổ cho ta.” Như vậy là nhân mong cầu mà sanh khổ, nhân tập mà sanh khổ; đó là biết sự thắng liệt của khổ. Thế nào là biết sự diệt tận của khổ? Là biết ái diệt thì khổ liền diệt; đó là biết sự diệt tận của khổ. Thế nào là biết khổ diệt đạo? Là biết tám chi Thánh đạo, từ chánh kiến đến chánh định; đó là biết khổ diệt đạo. Nếu Tỳ-kheo biết khổ, biết nhân sanh ra khổ, biết hữu báo của khổ, biết sự thắng liệt của khổ, biết sự diệt tận của khổ, biết khổ diệt đạo như vậy; đó gọi là đạt Phạm hạnh, có thể diệt tận tất cả khổ.
Đức Phật thuyết như vậy, các Tỳ-kheo sau khi nghe Phật dạy xong, hoan hỷ phụng hành.