94. KINH HẮC TỲ-KHEO

Tôi nghe như vầy:

Một thời, Phật du hóa tại nước Xá-vệ, trong Đông Viên, giảng đường Lộc Mẫu.

Bấy giờ, Hắc Tỳ-kheo con bà Lộc Mẫu thường ưa tranh cãi, đi đến chỗ Phật. Thế Tôn thấy Hắc Tỳ-kheo từ xa đi lại, nhân vì có Hắc Tỳ-kheo nên Ngài nói với các Tỳ-kheo:

- Hoặc có người thường ưa tranh cãi, không khen việc đình chỉ tranh cãi. Nếu có người thường ưa tranh cãi, không khen việc đình chỉ tranh cãi thì đó là pháp không thể ái lạc, không thể ái hỷ, không thể làm cho ái niệm, không thể làm cho có sự kính trọng, không thể khiến tu tập, không thể khiến nhiếp trì, không thể khiến xứng đáng là Sa-môn, không thể khiến được nhất ý, không thể làm cho chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người ác dục, không khen việc đình chỉ ác dục. Nếu có người ác dục, không khen việc đình chỉ ác dục thì đó là pháp không thể ái lạc, không thể ái hỷ, không thể làm cho ái niệm, không thể khiến kính trọng, không thể khiến tu tập, không thể khiến nhiếp trì, không thể khiến xứng đáng là Sa-môn, không thể khiến được nhất ý, không thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người phạm giới, vượt giới, làm sứt mẻ giới, làm rách giới, ô uế giới và không khen việc trì giới. Nếu có người phạm giới, vượt giới, làm sứt mẻ giới, làm rách giới, ô uế giới thì đó là pháp không thể ái lạc, không thể ái hỷ, không thể khiến ái niệm, không thể khiến kính trọng, không thể khiến tu tập, không thể khiến nhiếp trì, không thể khiến xứng đáng là Sa-môn, không thể khiến được nhất ý, không thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người có sân triền, có phú kết, có bỏn xẻn, tật đố, có dua nịnh, dối trá, có vô tàm, vô quý, không khen tàm, quý. Nếu có người có sân triền, có phú kết, bỏn xẻn, tật đố, có dua nịnh, dối trá, có vô tàm, vô quý, không khen tàm, quý thì đó là pháp không thể ái lạc, không thể ái hỷ, không thể khiến ái niệm, không thể khiến kính trọng, không thể khiến tu tập, không thể khiến nhiếp trì, không thể khiến xứng đáng là Sa-môn, không thể khiến được nhất ý, không thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người không giúp đỡ các vị đồng Phạm hạnh, không khen sự giúp đỡ các vị đồng Phạm hạnh. Nếu có người không giúp đỡ các vị đồng Phạm hạnh, không khen sự giúp đỡ các vị đồng Phạm hạnh thì đó là pháp không thể ái lạc, không thể ái hỷ, không thể khiến ái niệm, không thể khiến kính trọng, không thể khiến tu tập, không thể khiến nhiếp trì, không thể khiến xứng đáng là Sa-môn, không thể khiến được nhất ý, không thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người không quán các pháp, không khen việc quán các pháp. Nếu có người không quán các pháp, không khen việc quán các pháp thì đó là pháp không thể ái lạc, không thể ái hỷ, không thể khiến ái niệm, không thể khiến kính trọng, không thể khiến tu tập, không thể khiến nhiếp trì, không thể khiến xứng đáng là Sa-môn, không thể khiến được nhất ý, không thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người không tĩnh tọa, không khen tĩnh tọa. Nếu người không tĩnh tọa, không khen tĩnh tọa thì đó là pháp không thể ái lạc, không thể ái hỷ, không thể khiến ái niệm, không thể khiến kính trọng, không thể khiến tu tập, không thể khiến nhiếp trì, không thể khiến xứng đáng là Sa-môn, không thể khiến được nhất ý, không thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Những người như thế, dù nghĩ rằng: “Mong các vị đồng Phạm hạnh cúng dường, cung kính, lễ bái ta”, nhưng các vị đồng Phạm hạnh không cúng dường, không cung kính, không lễ bái người ấy. Vì sao? Vì người ấy có vô lượng điều ác này. Nhân vì người ấy có vô lượng điều ác này nên khiến cho các vị đồng Phạm hạnh không cúng dường, không cung kính, không lễ bái người ấy.

Giống như con ngựa dữ bị nhốt vào trong chuồng, tuy nó nghĩ rằng: “Mong người ta nhốt tôi ở chỗ an ổn, cho đồ ăn, thức uống tốt tươi và thích ngắm tôi”, nhưng người ta không nhốt nó ở chỗ an ổn, không cho đồ ăn, thức uống tốt tươi và không thích ngắm nó. Vì sao? Vì con ngựa ấy có sự dữ, nghĩa là vì nó hết sức xấu xí, không hiền lành nên khiến cho người ta không nhốt nó ở chỗ an ổn, không cho đồ ăn, thức uống tốt tươi và không thích ngắm nó. Cũng như vậy, người này dù nghĩ rằng: “Mong các vị đồng Phạm hạnh cúng dường, cung kính, lễ bái ta”, nhưng các vị đồng Phạm hạnh không cúng dường, cung kính, lễ bái người ấy. Vì sao? Vì người ấy có vô lượng điều ác này. Nhân vì người ấy có vô lượng điều ác này nên khiến cho các vị đồng Phạm hạnh không cúng dường, không cung kính, không lễ bái người ấy.

Hoặc có người không thích tranh cãi, khen ngợi việc đình chỉ tranh cãi. Nếu có người không thích tranh cãi, khen ngợi việc đình chỉ tranh cãi thì đây là pháp khả lạc, khả ái, khả hỷ, có thể khiến ái niệm, có thể khiến kính trọng, có thể khiến tu tập, có thể khiến nhiếp trì, có thể khiến xứng đáng là Sa-môn, có thể khiến được nhất ý, có thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người không ác dục, khen ngợi việc đình chỉ ác dục. Nếu có người không ác dục, khen ngợi việc đình chỉ ác dục thì đây là pháp khả lạc, khả ái, khả hỷ, có thể khiến ái niệm, có thể khiến kính trọng, có thể khiến tu tập, có thể khiến nhiếp trì, có thể khiến xứng đáng là Sa-môn, có thể khiến được nhất ý, có thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người không phạm giới, không vượt giới, không làm sứt mẻ giới, không làm rách giới, không làm ô uế giới và khen ngợi việc trì giới. Nếu có người không phạm giới, không vượt giới, không làm sứt mẻ giới, không làm rách giới, không làm ô uế giới và khen ngợi việc trì giới thì đây là pháp khả lạc, khả ái, khả hỷ, có thể khiến ái niệm, có thể khiến kính trọng, có thể khiến tu tập, có thể khiến nhiếp trì, có thể khiến xứng đáng là Sa-môn, có thể khiến được nhất ý, có thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người không có sân triền, không phú kết, không bỏn xẻn, không tật đố, không dua nịnh, không dối trá, không vô tàm, vô quý và khen ngợi tàm, quý. Nếu có người không sân triền, không phú kết, không bỏn xẻn, không tật đố, không dua nịnh, không dối trá, không vô tàm, vô quý và khen ngợi tàm, quý thì đây là pháp khả lạc, khả ái, khả hỷ, có thể khiến ái niệm, có thể khiến kính trọng, có thể khiến tu tập, có thể khiến nhiếp trì, có thể khiến xứng đáng là Samôn, có thể khiến được nhất ý, có thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người giúp đỡ các vị đồng Phạm hạnh, khen ngợi việc giúp đỡ các vị đồng Phạm hạnh. Nếu có người giúp đỡ các vị đồng Phạm hạnh, khen ngợi việc giúp đỡ các vị đồng Phạm hạnh thì đây là pháp khả lạc, khả ái, khả hỷ, có thể khiến ái niệm, có thể khiến kính trọng, có thể khiến tu tập, có thể khiến nhiếp trì, có thể khiến xứng đáng là Sa-môn, có thể khiến được nhất ý, có thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người quán các pháp, khen ngợi việc quán các pháp. Nếu có người quán các pháp, khen ngợi việc quán các pháp thì đây là pháp khả lạc, khả ái, khả hỷ, có thể khiến ái niệm, có thể khiến kính trọng, có thể khiến tu tập, có thể khiến nhiếp trì, có thể khiến xứng đáng là Sa-môn, có thể khiến được nhất ý, có thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Hoặc có người tĩnh tọa, khen ngợi tĩnh tọa. Nếu có người tĩnh tọa, khen ngợi tĩnh tọa thì đây là pháp khả lạc, khả ái, khả hỷ, có thể khiến ái niệm, có thể khiến kính trọng, có thể khiến tu tập, có thể khiến nhiếp trì, có thể khiến xứng đáng là Sa-môn, có thể khiến được nhất ý, có thể khiến chứng đắc Niết-bàn.

Người này tuy không nghĩ rằng: “Mong các vị đồng Phạm hạnh cúng dường, cung kính, lễ bái ta”, nhưng các vị đồng Phạm hạnh vẫn cúng dường, cung kính, lễ bái người ấy. Vì sao? Vì người ấy có vô lượng điều thiện này. Vì người ấy có vô lượng điều lành này, khiến cho các vị đồng Phạm hạnh cúng dường, cung kính, lễ bái người ấy.

Giống như con ngựa hiền nhốt trong chuồng, tuy nó không nghĩ rằng: “Mong người ta nhốt tôi ở chỗ an ổn, cho đồ ăn, thức uống tốt tươi và thích ngắm tôi”, nhưng người ta vẫn nhốt nó ở chỗ an ổn, cho đồ ăn, thức uống tốt tươi và vẫn thích ngắm nó. Vì sao? Vì đó là con ngựa lành, nghĩa là nó rất thuần thục, rất hiền lành nên người ta nhốt nó ở chỗ an ổn, cho đồ ăn, thức uống tốt tươi và thích ngắm nó. Cũng như vậy, người này tuy không nghĩ rằng: “Mong các vị đồng Phạm hạnh cúng dường, cung kính, lễ bái ta”, nhưng các vị đồng Phạm hạnh vẫn cúng dường, cung kính, lễ bái người ấy.

Đức Phật thuyết như vậy, các Tỳ-kheo sau khi nghe Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.