51. KINH BỔN TẾ
 

Một thời, đức Phật du hóa tại nước Cấp Cô Độc.

Bấy giờ, đức Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

- Không thể biết biên tế cùng cực của hữu ái. Trước kia vốn không có hữu ái nhưng nay sanh ra hữu ái; do đó, mới có thể biết được nhân của hữu ái. Hữu ái có nhân chứ không phải không có nhân. Nhân của hữu ái là gì? Vô minh là nhân. Vô minh cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của vô minh là gì? Năm triền cái là nhân. Năm triền cái cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của năm triền cái là gì? Ba ác hạnh là nhân. Ba ác hạnh cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của ba ác hạnh là gì? Không giữ gìn các căn là nhân. Không giữ gìn các căn cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân không giữ gìn các căn là gì? Không chánh niệm, không chánh trí là nhân. Không chánh niệm, không chánh trí cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của không chánh niệm, không chánh trí là gì? Không chánh tư duy là nhân. Không chánh tư duy cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của không chánh tư duy là gì? Không có tín là nhân. Không có tín cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của không có tín là gì? Nghe điều ác là nhân. Nghe điều ác cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của nghe điều ác là gì? Gần gũi ác tri thức là nhân. Gần gũi ác tri thức cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của gần gũi ác tri thức là gì? Người ác là nhân. Vậy thì sẵn có đủ người ác mới có đủ sự gần gũi ác tri thức. Có đủ sự gần gũi ác tri thức mới có đủ sự nghe điều ác. Có đủ sự nghe điều ác mới có đủ sự sanh lòng bất tín. Có sự sanh lòng bất tín mới có đủ sự không chánh tư duy. Có đủ sự không chánh tư duy mới có đủ sự không chánh niệm, chánh trí. Có đủ sự không chánh niệm, chánh trí mới có đủ sự không gìn giữ các căn. Có đủ sự không gìn giữ các căn mới đầy đủ ba ác hạnh. Đủ ba ác hạnh mới đủ năm triền cái. Đủ năm triền cái nên mới đủ vô minh. Có đủ vô minh nên đầy đủ hữu ái. Như vậy, hữu ái này lần hồi tựu thành trọn vẹn.

Minh giải thoát cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của minh giải thoát là gì? Bảy giác chi là nhân. Bảy giác chi cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của bảy giác chi là gì? Bốn niệm xứ là nhân. Bốn niệm xứ cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của bốn niệm xứ là gì? Ba diệu hạnh là nhân. Ba diệu hạnh cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của ba diệu hạnh là gì? Giữ gìn các căn là nhân. Giữ gìn các căn cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của giữ gìn các căn là gì? Chánh niệm, chánh trí là nhân. Chánh niệm, chánh trí cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của chánh niệm, chánh trí là gì? Chánh tư duy là nhân. Chánh tư duy cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của chánh tư duy là gì? Tín là nhân. Tín cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của tín là gì? Nghe điều thiện là nhân. Nghe điều thiện cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của nghe điều thiện là gì? Gần gũi thiện tri thức là nhân. Gần gũi thiện tri thức cũng có nhân chứ không phải không nhân. Nhân của gần gũi thiện tri thức là gì? Người thiện là nhân. Vậy thì sẵn có đủ người thiện mới có đủ sự gần gũi thiện tri thức. Có đủ sự gần gũi thiện tri thức mới có đủ sự nghe điều thiện. Có đủ sự nghe điều thiện mới có đủ tín. Có đủ tín mới có đủ chánh tư duy. Có đủ chánh tư duy mới có đủ chánh niệm, chánh trí. Có đủ chánh niệm, chánh trí mới có đủ sự giữ gìn các căn. Có đủ sự giữ gìn các căn mới có đủ ba diệu hạnh. Đủ ba diệu hạnh mới đủ bốn niệm xứ. Đủ bốn niệm xứ mới đủ bảy giác chi. Đủ bảy giác chi mới đầy đủ minh giải thoát. Như vậy, minh giải thoát này lần hồi tựu thành trọn vẹn.

Đức Phật giảng thuyết như vậy, các Tỳ-kheo ấy sau khi nghe những điều đức Phật thuyết, hoan hỷ phụng hành.