40. KINH THỦ TRƯỞNG GIẢ (A)

Tôi nghe như vầy:

Một thời, Thế Tôn du hóa tại A-la-bệ-già-la, trong rừng Hòa Lâm.

Bấy giờ, Thủ trưởng giả cùng với năm trăm đại trưởng giả đi đến nơi đức Phật, cúi đầu đảnh lễ dưới chân Phật, rồi ngồi sang một bên; năm trăm đại trưởng giả cũng cúi đầu đảnh lễ dưới chân Phật, rồi ngồi sang một bên.

Đức Thế Tôn dạy:

• Này Thủ trưởng giả, nay ông có một đại chúng rất đông. Này Thủ trưởng giả, ông dùng những pháp nào để nhiếp hóa đại chúng này.

Bấy giờ, Thủ trưởng giả thưa:

• Bạch Thế Tôn, có bốn sự nhiếp như đức Thế Tôn đã dạy: Một là bố thí, hai là ái ngữ, ba là lợi hành, bốn là đồng sự. Bạch Thế Tôn, con dùng bốn pháp ấy để nhiếp hóa bốn chúng này, hoặc là dùng bố thí, hoặc là dùng ái ngữ, hoặc là dùng lợi hành, hoặc là đồng sự.

Đức Thế Tôn khen:

• Hay thay, hay thay! Này Thủ trưởng giả, ông có thể đúng như pháp mà nhiếp hóa đại chúng, đúng như môn mà nhiếp hóa đại chúng, đúng như nhân duyên mà nhiếp hóa đại chúng. Này Thủ trưởng giả, nếu trong quá khứ, có vị Sa-môn, Phạm chí nào đúng như pháp mà nhiếp hóa đại chúng thì tất cả những pháp ấy đều ở trong bốn sự nhiếp hóa này, hoặc còn ít hơn nữa. Này Thủ trưởng giả, nếu trong vị lai, có Sa-môn, Phạm chí nào đúng như pháp mà nhiếp hóa đại chúng thì tất cả những pháp ấy đều ở trong bốn sự nhiếp này, hoặc còn ít hơn nữa. Này Thủ trưởng giả, nếu trong hiện tại, có Sa-môn, Phạm chí nào đúng như pháp mà nhiếp hóa đại chúng thì tất cả những pháp ấy đều ở trong bốn sự nhiếp này, hoặc còn ít hơn nữa.

Bấy giờ, đức Thế Tôn thuyết pháp cho Thủ trưởng giả, khuyến phát khát ngưỡng, thành tựu hoan hỷ. Sau khi dùng vô lượng phương tiện thuyết pháp cho ông ấy, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ rồi, Ngài ngồi im lặng.

Bấy giờ, sau khi đức Phật thuyết pháp cho khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ rồi, Thủ trưởng giả liền từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ đức Phật, nhiễu quanh ba vòng rồi ra đi.

Trở về nhà, khi tới cổng ngoài, nếu có gặp người nào, ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Khi đến cổng giữa, cổng trong và vào đến bên trong nhà, nếu gặp người nào, ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Sau đó, ông vào nhà, trải giường ngồi kiết-già, tâm tương ưng với từ, biến mãn một phương, thành tựu và an trú; cứ như vậy, hai, ba, bốn phương, tứ duy thượng hạ, biến khắp tất cả, tâm tương ưng với từ, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn khắp tất cả thế gian, thành tựu và an trú; cũng vậy, với bi và hỷ, tâm tương ưng với xả, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn tất cả thế gian, thành tựu và an trú.

Bấy giờ, chư thiên ở cõi Tam Thập Tam thiên tập trung tại pháp đường, khen ngợi Thủ trưởng giả:

• Này chư Hiền, Thủ trưởng giả có đại thiện lợi, có đại công đức. Vì sao thế? Vì Thủ trưởng giả ấy, sau khi được đức Phật thuyết pháp, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ cho rồi, ông liền từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Phật, nhiễu quanh ba vòng rồi ra đi. Trở về nhà, khi tới cổng ngoài, nếu gặp người nào, ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Khi đến cổng giữa, cổng trong và vào đến bên trong nhà, nếu gặp người nào ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Sau đó, ông vào nhà, trải giường ngồi kiết-già, tâm tương ưng với từ, biến mãn một phương, thành tựu và an trú; cứ như vậy, hai, ba, bốn phương, tứ duy thượng hạ, biến khắp tất cả, tâm tương ưng với từ, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao lao, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn khắp tất cả thế gian, thành tựu và an trú; cũng như vậy, với bi và hỷ, tâm tương ưng với xả, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn khắp tất cả thế gian, thành tựu và an trú.

Bấy giờ, Tỳ-sa-môn Đại Thiên vương, sắc tướng uy nguy, ánh sáng rực rỡ, lúc đêm gần về sáng, đi đến nhà Thủ trưởng giả và bảo:

• Này trưởng giả, ông có đại thiện lợi, có đại công đức. Vì sao thế? Hôm nay, ở cõi Tam Thập Tam thiên vì trưởng giả mà tập trung tại pháp đường, khen ngợi: “Thủ trưởng giả ấy có đại thiện lợi, có đại công đức. Vì sao thế? Này chư Hiền, vì Thủ trưởng giả ấy, sau khi trở về nhà, khi tới cổng ngoài, nếu gặp người nào ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Khi đến cổng giữa, cổng trong và vào bên trong nhà, nếu gặp người nào, ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng, thành tựu và hoan hỷ. Sau đó, ông vào nhà, trải giường ngồi kiết-già, tâm tương ưng với từ, biến mãn một phương, thành tựu và an trú; cứ như vậy, hai, ba, bốn phương, tứ duy thượng hạ, biến khắp tất cả, tâm tương ưng với từ, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn tất cả thế gian thành tựu và an trú; cũng như vậy, với bi và hỷ, tâm tương ưng với xả, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn tất cả thế gian, thành tựu và an trú.”

Bấy giờ, Thủ trưởng giả im lặng không nói gì cả, không ngắm, không nhìn Tỳ-sa-môn Đại Thiên vương. Vì sao thế? Vì tôn trọng định tâm và để thủ hộ định tâm của mình.

Bấy giờ, đức Thế Tôn ở giữa đại chúng, khen ngợi Thủ trưởng giả:

• Thủ trưởng giả có bảy pháp vị tằng hữu. Sau khi Ta thuyết pháp cho Thủ trưởng giả ấy, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ rồi, ông ấy từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Ta, nhiễu quanh ba vòng rồi ra đi. Trở về lại nhà, khi tới cổng ngoài, nếu gặp người nào, ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Khi đến cổng giữa, cổng trong, vào đến bên trong nhà, nếu gặp người nào, ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Sau đó, ông vào nhà, trải giường ngồi kiết-già, tâm tương ưng với từ, biến mãn một phương, thành tựu và an trú; cứ như vậy, hai, ba, bốn phương, tứ duy thượng hạ, biến mãn tất cả, tâm tương ưng với từ, không kết, không oán, không tránh, không nhuế, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn tất cả thế gian, thành tựu và an trú; cũng như vậy, với bi và hỷ, tâm tương ưng với xả, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn tất cả thế gian, thành tựu và an trú.

Hôm nay, chư thiên ở Tam Thập Tam thiên vì trưởng giả ấy mà tập trung ở pháp đường, khen ngợi: “Thủ trưởng giả có đại thiện lợi, có đại công đức. Vì sao thế? Vì Thủ trưởng giả ấy, sau khi được Phật thuyết pháp, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ rồi, ông liền từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ dưới chân Phật, nhiễu quanh ba vòng rồi ra đi. Trở lại về nhà, khi tới cổng ngoài, nếu gặp người nào, ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Khi đến cổng giữa, cổng trong và vào đến bên trong nhà, nếu gặp người nào, ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Sau đó, ông vào nhà, trải giường ngồi kiết-già, tâm tương ưng với từ, biến mãn một phương, thành tựu và an trú; cứ như vậy hai, ba, bốn phương, tứ duy thượng hạ, biến mãn tất cả, tâm tương ưng với từ, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn tất cả thế gian, thành tựu và an trú; cũng như vậy, với bi và hỷ, tâm tương ưng với xả, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn tất cả thế gian, thành tựu và an trú.”

Hôm nay, Tỳ-sa-môn Đại Thiên vương, sắc tướng uy nguy, ánh sáng rực rỡ, vào lúc đêm gần sáng, đi đến nhà trưởng giả mà khen ngợi rằng: “Này trưởng giả, ông có đại thiện lợi, có đại công đức. Vì sao thế? Hôm nay chư thiên ở cõi Tam Thập Tam thiên vì trưởng giả mà tập trung tại pháp đường để khen ngợi rằng: ‘Thủ trưởng giả có đại thiện lợi, có đại công đức. Vì sao thế? Này chư Hiền, sau khi được Phật thuyết pháp, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ rồi, ông liền từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ đức Phật, nhiễu quanh ba vòng rồi ra đi. Trở về nhà, khi tới cổng ngoài, nếu gặp người nào, ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Khi đến cổng giữa, cổng trong và vào đến bên trong nhà, nếu gặp người nào, ông đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Sau đó, ông vào nhà, trải giường ngồi kiết-già, tâm tương ưng với từ, biến mãn một phương, thành tựu và an trú; cứ như vậy, hai, ba, bốn phương, tứ duy thượng hạ, biến mãn tất cả, tâm tương ưng với từ, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn tất cả thế gian, thành tựu và an trú; cũng như vậy, với bi và hỷ, tâm tương ưng với xả, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn tất cả thế gian, thành tựu và an trú.’”

Bấy giờ, có một thầy Tỳ-kheo, sau đêm ấy, đến sáng hôm sau, khoác y, ôm bát đến nhà Thủ trưởng giả. Thủ trưởng giả từ xa trông thấy thầy Tỳ-kheo liền từ chỗ ngồi đứng dậy, chắp tay hướng về thầy Tỳ-kheo mà thưa:

• Kính chào Tôn giả, Tôn giả đã lâu không đến đây. Mời ngài ngồi trên giường này!

Lúc đó, thầy Tỳ-kheo liền ngồi trên giường ấy. Thủ trưởng giả đảnh lễ dưới chân thầy Tỳ-kheo, rồi ngồi một bên. Thầy Tỳ-kheo bảo:

• Này trưởng giả, ông có đại thiện lợi, có đại công đức. Vì sao thế? Đức Thế Tôn vì ông ở giữa vô lượng trăm ngàn đại chúng mà khen ngợi Thủ trưởng giả: “Thủ trưởng giả có bảy pháp vị tằng hữu. Sau khi đức Thế Tôn thuyết pháp cho Thủ trưởng giả, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ rồi, Thủ trưởng giả từ chỗ ngồi đứng dậy, đảnh lễ Thế Tôn, nhiễu quanh ba vòng rồi ra đi. Trở về lại nhà, khi tới cổng ngoài, nếu gặp người nào, trưởng giả đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Khi đi đến cổng giữa, cổng trong và vào đến bên trong nhà, nếu gặp người nào, trưởng giả đều thuyết pháp cho, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Sau đó, trưởng giả vào nhà, trải giường ngồi kiết-già, tâm tương ưng với từ, biến mãn một phương, thành tựu và an trú; cứ như vậy, hai, ba, bốn phương, tứ duy thượng hạ, biến khắp tất cả, tâm tương ưng với từ, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn tất cả thế gian, thành tựu và an trú; cũng như vậy, với bi và hỷ, tâm tương ưng với xả, không kết, không oán, không nhuế, không tránh, rộng lớn bao la, vô lượng, khéo tu tập, biến mãn tất cả thế gian, thành tựu và an trú.”

Bấy giờ, Thủ trưởng giả im lặng không nói gì cả, không ngắm nhìn Tỳ-samôn Đại Thiên vương. Vì sao thế? Vì tôn trọng định tâm và để thủ hộ định tâm của mình.

Bấy giờ, Thủ trưởng giả thưa với thầy Tỳ-kheo rằng:

• Bạch Tôn giả, lúc bấy giờ không có người bạch y chăng?

Thầy Tỳ-kheo trả lời:

• Không có người bạch y!

Rồi thầy Tỳ-kheo hỏi:

• Nếu có người bạch y thì sẽ có những lỗi lầm nào?

Trưởng giả đáp:

• Bạch Tôn giả, nếu có kẻ không tin lời đức Thế Tôn, kẻ ấy sẽ vĩnh viễn bất nghĩa, bất nhẫn, sanh vào chỗ cực ác, thọ vô lượng khổ. Nếu kẻ nào tin lời đức Thế Tôn, người ấy do việc đó sẽ có thể cung kính lễ bái con. Bạch Tôn giả, con cũng chẳng thích được như vậy. Bạch Tôn giả, mời ngài ở lại đây thọ thực!

Vị Tỳ-kheo ấy im lặng nhận lời mời của Thủ trưởng giả. Thủ trưởng giả biết thầy Tỳ-kheo ấy im lặng nhận lời rồi liền từ chỗ ngồi đứng dậy, tự mình lấy nước rửa tay, rồi dâng tất cả món ăn cứng và mềm, đầy đủ mỹ diệu và tinh khiết, tự tay mình hầu sớt để thầy Tỳ-kheo được no đủ. Sau bữa ăn, ông cất dọn đồ đạc và dùng nước rửa, rồi dọn một cái giường nhỏ ngồi riêng để nghe pháp. Thầy Tỳ-kheo ấy thuyết pháp cho Thủ trưởng giả, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ. Sau khi đã dùng vô lượng phương tiện thuyết pháp cho ông ấy, khuyến phát khát ngưỡng và thành tựu hoan hỷ rồi, thầy Tỳ-kheo từ chỗ ngồi đứng dậy đi đến chỗ đức Thế Tôn, cúi đầu đảnh lễ dưới chân Phật, rồi ngồi sang một bên, trình bày tất cả lên đức Phật những gì mình bàn luận với Thủ trưởng giả.

Bấy giờ, đức Thế Tôn bảo các thầy Tỳ-kheo rằng:

• Ta vì cớ ấy mà khen Thủ trưởng giả có bảy pháp vị tằng hữu. Lại nữa, Thủ trưởng giả có pháp vị tằng hữu thứ tám. Thủ trưởng giả vô cầu, vô dục.

Đức Phật thuyết như vậy, các thầy Tỳ-kheo sau khi nghe Phật dạy xong, hoan hỷ phụng hành.