22. KINH THÀNH TỰU GIỚI

Tôi nghe như vầy:

Một thời, Phật du hóa tại nước Xá-vệ, trong rừng Thắng Lâm, vườn Cấp Cô Độc.

Bấy giờ, Tôn giả Xá-lợi-phất bảo các Tỳ-kheo rằng:

− Nếu vị Tỳ-kheo thành tựu giới, thành tựu định và thành tựu tuệ thì ngay trong đời hiện tại ra vào định Tưởng tri diệt; điều này chắc chắn có thể xảy ra. Còn ngay trong đời hiện tại mà không chứng được Cứu cánh trí thì khi thân hoại mạng chung, vượt qua cõi trời Đoàn Thực, sanh lên các cõi trời Ý Sanh, tại các cõi ấy mà ra vào định Tưởng tri diệt; điều này chắc chắn có xảy ra.

Lúc đó, Tôn giả Ô-đà-di cũng hiện diện trong đại chúng. Tôn giả Ô-đàdi thưa:

− Thưa Tôn giả Xá-lợi-phất, nếu các vị Tỳ-kheo sanh lên các cõi trời Ý Sanh khác mà ra vào định Tưởng tri diệt, chắc chắn không có điều ấy.

Tôn giả Xá-lợi-phất, lần thứ hai, rồi lần thứ ba, bảo các Tỳ-kheo:

− Nếu vị Tỳ-kheo thành tựu giới, thành tựu định và thành tựu tuệ thì ngay trong đời hiện tại ra vào định Tưởng tri diệt; điều này chắc chắn có xảy ra. Còn nếu ngay trong đời hiện tại này mà không chứng được Cứu cánh trí thì khi thân hoại mạng chung, vượt qua cõi trời Đoàn Thực, sanh lên các cõi trời Ý Sanh, tại các cõi ấy mà ra vào định Tưởng tri diệt; điều này chắc chắn có xảy ra.

Tôn giả Ô-đà-di cũng lại lần thứ hai, rồi lần thứ ba, thưa rằng:

− Thưa Tôn giả Xá-lợi-phất, nếu các vị Tỳ-kheo sanh lên các cõi trời Ý Sanh khác mà ra vào định Tưởng tri diệt, chắc chắn không có điều ấy.

Lúc đó, Tôn giả Xá-lợi-phất liền suy nghĩ thế này: “Vị Tỳ-kheo này cho đến hai rồi ba lần phỉ báng lời ta nói, và cũng không có vị Tỳ-kheo nào tán thán lời ta nói. Vậy ta hãy đi đến đức Thế Tôn.”

Rồi Tôn giả Xá-lợi-phất đi đến đức Phật, cúi đầu đảnh lễ và ngồi xuống một bên.

Sau khi Tôn giả Xá-lợi-phất đi chẳng bao lâu, Tôn giả Ô-đà-di và các vị Tỳkheo cũng đi đến đức Phật, cúi đầu đảnh lễ rồi ngồi xuống một bên.

Bấy giờ, Tôn giả Xá-lợi-phất lại nói với các Tỳ-kheo rằng:

− Nếu vị Tỳ-kheo thành tựu giới, thành tựu định và thành tựu tuệ thì ngay trong đời hiện tại ra vào định Tưởng tri diệt; điều này chắc chắn có xảy ra. Còn nếu ngay trong đời hiện tại mà không chứng được Cứu cánh trí thì khi thân hoại mạng chung, vượt qua cõi trời Đoàn Thực, sanh lên các cõi trời Ý Sanh, tại các cõi ấy mà ra vào định Tưởng tri diệt; điều này chắc chắn có xảy ra.

Tôn giả Ô-đà-di lại thưa:

− Thưa Tôn giả Xá-lợi-phất, nếu các vị Tỳ-kheo sanh lên các cõi trời Ý Sanh khác mà ra vào định Tưởng tri diệt, chắc chắn không có điều ấy.

Tôn giả Xá-lợi-phất, lần thứ hai, lần thứ ba, bảo các vị Tỳ-kheo:

− Nếu vị Tỳ-kheo thành tựu giới, thành tựu định và thành tựu tuệ thì ngay trong đời hiện tại ra vào định Tưởng tri diệt; điều này chắc chắn có xảy ra. Còn nếu ngay trong đời hiện tại mà không chứng được Cứu cánh trí thì khi thân hoại mạng chung, vượt qua cõi trời Đoàn Thực, sanh lên cõi trời Ý Sanh, tại các cõi ấy mà ra vào định Tưởng tri diệt; điều này chắc chắn có xảy ra.

Tôn giả Ô-đà-di, cũng lại lần thứ hai, lần thứ ba, thưa rằng:

− Thưa Tôn giả Xá-lợi-phất, nếu các vị Tỳ-kheo sanh lên cõi trời Ý Sanh khác mà ra vào định Tưởng tri diệt, chắc chắn không có điều ấy.

Tôn giả Xá-lợi-phất lại suy nghĩ thế này: “Vị Tỳ-kheo này ở trước đức Thế Tôn, hai rồi ba lần phỉ báng lời ta nói, cũng không có một Tỳ-kheo tán thán lời ta nói, vậy ta nên im lặng.”

Lúc ấy, đức Thế Tôn hỏi:

− Này Ô-đà-di, ông cho rằng, cõi trời Ý Sanh là sắc ư?

Tôn giả Ô-đà-di bạch đức Thế Tôn:

− Quả thật như vậy, bạch Thế Tôn!

Đức Thế Tôn liền quở:

− Ông là người ngu si, mù tối, không có mắt, bằng vào những gì mà có thể luận bàn về A-tỳ-đàm rất sâu xa?

Bấy giờ, Tôn giả Ô-đà-di sau khi bị đức Thế Tôn quở trách, lòng dạ ưu sầu, cúi đầu im lặng, không còn lời lẽ để biện luận, như có điều suy nghĩ.

Đức Thế Tôn sau khi quở trách Tôn giả Ô-đà-di rồi bảo Tôn giả A-nan:

− Vị Tỳ-kheo trưởng lão, là bậc danh đức thượng tôn mà bị người khác cật vấn, tại sao ông buông thả, không chịu kiểm thúc? Ông là người ngu si, không có lòng từ, quay lưng lại với bậc trưởng lão, thượng tôn, danh đức.

Bấy giờ, đức Thế Tôn sau khi quở trách Tôn giả Ô-đà-di và Tôn giả A-nan, Ngài bảo các Tỳ-kheo rằng:

− Nếu vị Tỳ-kheo thành tựu giới, thành tựu định và thành tựu tuệ thì ngay trong đời hiện tại ra vào định Tưởng tri diệt; điều này chắc chắn có xảy ra. Còn nếu ngay trong đời hiện tại mà không chứng được Cứu cánh trí thì khi thân hoại mạng chung, vượt qua cõi trời Đoàn Thực, sanh lên các cõi trời Ý Sanh, tại các cõi ấy mà ra vào định Tưởng tri diệt; điều này chắc chắn có xảy ra.

Đức Phật nói như vậy xong liền vào thiền thất, mặc nhiên tĩnh tọa. Bấy giờ, Tôn giả Tỳ-kheo Bạch Tịnh đang hiện diện trong đại chúng. Tôn giả A-nan thưa Tôn giả Bạch Tịnh rằng:

− Đó là việc làm của vị khác mà tôi lại bị quở trách. Thưa Tôn giả Bạch Tịnh, vào lúc xế trưa chắc là đức Thế Tôn sẽ từ thiền thất đi ra, đến trước đại chúng Tỳ-kheo trải chỗ mà ngồi, cùng thảo luận ý nghĩa này. Thưa Tôn giả Bạch Tịnh, ngài nên trả lời việc này; tôi rất hổ thẹn đối với đức Thế Tôn và các vị Phạm hạnh.

Bấy giờ, vào lúc xế trưa, đức Thế Tôn từ thiền thất đi ra, đến trước đại chúng Tỳ-kheo, trải chỗ ngồi mà ngồi, rồi Ngài dạy:

− Này Bạch Tịnh, vị Tỳ-kheo trưởng lão có mấy pháp để được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng?

Tôn giả Bạch Tịnh thưa:

− Bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo trưởng lão có năm pháp để được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng. Những gì là năm? Bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo trưởng lão tu tập các giới cấm, giữ gìn biệt giải thoát luật nghi, lại còn khéo thâu nhiếp các oai nghi lễ tiết, thấy tội lỗi nhỏ nhặt cũng thường ôm lòng sợ sệt và thọ trì học giới. Bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn có cấm giới ấy sẽ được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Lại nữa, bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo trưởng lão học rộng nghe nhiều, ghi nhớ không quên, tích lũy kiến thức rộng rãi; pháp do vị ấy nói ra thì sơ thiện, trung thiện và cứu cánh cũng thiện, có nghĩa lý, có văn từ, đầy đủ Phạm hạnh, thanh tịnh hiển hiện, học rộng nghe nhiều các pháp như vậy, luyện tập cho đến cả ngàn, tâm ý tư duy quán sát, thấy rõ ràng và hiểu thấu sâu xa. Bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn đa văn ấy sẽ được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Lại nữa, bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn có bốn tâm tăng thượng, đạt được sự an lạc trong hiện tại, dễ được, không khó. Bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn có thiền tư ấy sẽ được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Lại nữa, bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo trưởng lão tu hành trí tuệ, quán pháp hưng suy, được Thánh trí tuệ minh đạt như vậy, phân biệt rõ ràng, chân chánh dứt khổ. Bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn có trí tuệ ấy sẽ được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Lại nữa, bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo trưởng lão đã dứt sạch các lậu, không còn hữu kết, tâm giải thoát, tuệ giải thoát, trong đời hiện tại tự tri, tự giác, tự tác chứng, thành tựu và an trú, sự sanh đã dứt, Phạm hạnh đã vững, việc cần làm đã làm xong, không còn tái sanh nữa, biết đúng như thật. Bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn đã lậu tận ấy sẽ được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Bạch Thế Tôn, nếu vị Tỳ-kheo trưởng lão thành tựu năm pháp này sẽ được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Đức Thế Tôn hỏi:

− Này Bạch Tịnh, nếu vị Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn không có năm pháp này thì do nghĩa nào để cho các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng?

Tôn giả Bạch Tịnh thưa:

− Bạch Thế Tôn, nếu vị Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn không có năm pháp này thì thật không còn điều nào khác để cho các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng. Chỉ còn lấy sự già nua, tóc bạc, răng rụng, sự khỏe mạnh ngày càng suy tàn, thân còm, chân vẹo, cơ thể nặng nề, hơi thở đưa lên, chống gậy mà đi, thịt teo, da nhăn, xù xì như cây gai, các căn rời rụng, nhan sắc xấu xí; vị kia nhân những điều ấy mà được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Đức Thế Tôn dạy:

− Quả đúng như vậy, quả thật vậy đó. Nếu Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn mà không có năm pháp này thì thật không còn điều kiện nào khác để cho các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng. Chỉ còn lấy sự già nua, tóc bạc, răng rụng, sự khỏe mạnh ngày càng suy tàn, thân còm, chân vẹo, cơ thể nặng nề, hơi thở đưa lên, chống gậy mà đi, thịt teo, da nhăn, xù xì như cây gai, các căn rời rụng, nhan sắc xấu xí; vị kia nhân những điều ấy mà được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Này Bạch Tịnh, Tỳ-kheo Xá-lợi-phất có đủ năm pháp ấy, các ông phải kính mến, tôn trọng. Vì sao thế? Này Bạch Tịnh, Tỳ-kheo Xá-lợi-phất tu tập giới cấm, thủ hộ biệt giải thoát luật nghi, lại còn khéo thâu nhiếp các oai nghi lễ tiết, thấy lỗi nhỏ nhặt cũng thường ôm lòng lo sợ, thọ trì học giới.

Lại nữa, này Bạch Tịnh, Tỳ-kheo Xá-lợi-phất học rộng nghe nhiều, ghi nhớ không quên, tích lũy kiến thức rộng rãi; pháp do vị ấy nói ra từ sơ thiện, trung thiện, và cứu cánh cũng thiện, có nghĩa, có văn, đầy đủ Phạm hạnh, thanh tịnh 

tác chứng, thành tựu và an trú, sự sanh đã dứt, Phạm hạnh đã vững, việc cần làm đã làm xong, không còn tái sanh nữa, biết đúng như thật. Bạch Thế Tôn, vị Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn đã lậu tận ấy sẽ được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Bạch Thế Tôn, nếu vị Tỳ-kheo trưởng lão thành tựu năm pháp này sẽ được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Đức Thế Tôn hỏi:

− Này Bạch Tịnh, nếu vị Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn không có năm pháp này thì do nghĩa nào để cho các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng?

Tôn giả Bạch Tịnh thưa:

− Bạch Thế Tôn, nếu vị Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn không có năm pháp này thì thật không còn điều nào khác để cho các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng. Chỉ còn lấy sự già nua, tóc bạc, răng rụng, sự khỏe mạnh ngày càng suy tàn, thân còm, chân vẹo, cơ thể nặng nề, hơi thở đưa lên, chống gậy mà đi, thịt teo, da nhăn, xù xì như cây gai, các căn rời rụng, nhan sắc xấu xí; vị kia nhân những điều ấy mà được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Đức Thế Tôn dạy:

− Quả đúng như vậy, quả thật vậy đó. Nếu Tỳ-kheo Trưởng lão Thượng tôn mà không có năm pháp này thì thật không còn điều kiện nào khác để cho các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng. Chỉ còn lấy sự già nua, tóc bạc, răng rụng, sự khỏe mạnh ngày càng suy tàn, thân còm, chân vẹo, cơ thể nặng nề, hơi thở đưa lên, chống gậy mà đi, thịt teo, da nhăn, xù xì như cây gai, các căn rời rụng, nhan sắc xấu xí; vị kia nhân những điều ấy mà được các vị Phạm hạnh kính mến, tôn trọng.

Này Bạch Tịnh, Tỳ-kheo Xá-lợi-phất có đủ năm pháp ấy, các ông phải kính mến, tôn trọng. Vì sao thế? Này Bạch Tịnh, Tỳ-kheo Xá-lợi-phất tu tập giới cấm, thủ hộ biệt giải thoát luật nghi, lại còn khéo thâu nhiếp các oai nghi lễ tiết, thấy lỗi nhỏ nhặt cũng thường ôm lòng lo sợ, thọ trì học giới.

Lại nữa, này Bạch Tịnh, Tỳ-kheo Xá-lợi-phất học rộng nghe nhiều, ghi nhớ không quên, tích lũy kiến thức rộng rãi; pháp do vị ấy nói ra từ sơ thiện, trung thiện, và cứu cánh cũng thiện, có nghĩa, có văn, đầy đủ Phạm hạnh, thanh tịnh hiển hiện, học rộng, nghe nhiều các pháp như vậy, luyện tập cho đến cả ngàn, tâm ý tư duy quán sát, thấy rõ ràng và hiểu sâu xa.

Lại nữa, này Bạch Tịnh, Tỳ-kheo Xá-lợi-phất có bốn tâm tăng thượng, hiện tại được an lạc, dễ được chớ không khó.

Lại nữa, này Bạch Tịnh, Tỳ-kheo Xá-lợi-phất tu tập trí huệ, quán pháp hưng suy, được Thánh trí tuệ minh đạt như vậy, phân biệt rõ ràng để chân chánh dứt hết khổ.

Lại nữa, này Bạch Tịnh, Tỳ-kheo Xá-lợi-phất đã dứt sạch các lậu, không còn hữu kết, tâm giải thoát, tuệ giải thoát, trong đời hiện tại tự tri, tự giác, tự chứng, thành tựu và an trú, sự sanh đã dứt, Phạm hạnh đã vững, việc cần làm đã làm xong, không còn tái sanh nữa.

Này Bạch Tịnh, Tỳ-kheo Xá-lợi-phất thành tựu năm pháp này, các ông nên kính mến, tôn trọng.

Đức Phật thuyết như vậy, Tôn giả Bạch Tịnh và các Tỳ-kheo sau khi nghe Phật dạy xong, hoan hỷ phụng hành.