4. KINH THỦY DỤ
 

Tôi nghe như vầy:

Một thời, Phật du hóa tại nước Xá-vệ, trong rừng Thắng Lâm, vườn Cấp Cô Độc. Bấy giờ, đức Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo: – Ta sẽ giảng cho các thầy nghe về bảy hạng người ở nước, các thầy hãy lắng nghe, khéo suy nghĩ!

Bấy giờ, các Tỳ-kheo vâng lời lắng nghe. Đức Phật dạy:

– Những gì là bảy? Hoặc có người nằm dưới nước; hoặc có người ra khỏi nước rồi chìm trở lại; hoặc có người ra khỏi nước rồi đứng; hoặc có người ra khỏi nước rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh; hoặc có người ra khỏi nước rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua; hoặc có người ra khỏi nước rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua, đi qua rồi đến bờ bên kia; hoặc có người ra khỏi nước rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua, đi qua rồi đến bờ bên kia, đến bờ bên kia rồi được gọi là người đứng trên bờ.

Cũng vậy, Ta cũng giảng cho các thầy nghe về bảy hạng người như ví dụ về nước, các thầy hãy lắng nghe, lắng nghe, hãy khéo suy nghĩ!

Bấy giờ, các Tỳ-kheo vâng lời lắng nghe. Đức Phật dạy:

– Những gì là bảy? Hoặc có hạng người nằm mãi; hoặc có người ra đã khỏi rồi chìm trở lại; hoặc có người ra khỏi và đứng lại; hoặc có người ra khỏi rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh; hoặc có người ra khỏi rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua; hoặc có người ra khỏi rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua, đi qua rồi tới bờ bên kia; hoặc lại có người ra khỏi rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua, đi qua rồi tới bờ bên kia, tới bờ bên kia rồi, được gọi là người Phạm chí đứng trên bờ. Đó là Ta nói vắn tắt bảy hạng người theo ví dụ về bảy hạng người ở nước. Như đã nói trên, như đã giảng giải trên, các thầy có biết ý nghĩa gì, có phân biệt gì, có nhân duyên gì?

Bấy giờ, các Tỳ-kheo bạch đức Thế Tôn rằng:

– Thế Tôn là gốc của pháp, Thế Tôn là chủ tể của pháp, pháp p do Thế Tôn mà có, kính mong Thế Tôn nói ra để chúng con sau khi nghe rồi, sẽ hiểu biết rộng rãi ý nghĩa!

Đức Phật dạy:

– Các thầy hãy lắng nghe, hãy khéo suy nghĩ, Ta sẽ phân biệt ý nghĩa ấy cho các thầy!

Bấy giờ, các Tỳ-kheo vâng lời lắng nghe. Đức Phật dạy:

– Thế nào là hạng người nằm mãi? Nghĩa là có người bị những pháp bất thiện che lấp, bị nhiễm bởi nhiễm ô, thọ quả báo của ác pháp, tạo gốc sanh tử. Đó là hạng người nằm mãi như người nằm mãi dưới nước; Ta nói hạng người kia cũng y như vậy. Đó là ví dụ thứ nhất về hạng người ở nước. Thế gian thật có hạng người như vậy.

Thế nào là hạng người ra khỏi rồi chìm lại? Là người đã phát sanh lòng tin nơi thiện pháp, trì giới, bố thí, đa văn, trí tuệ, tu tập thiện pháp. Người ấy sau đó lại quên mất tín tâm, không kiên cố, mất sự trì giới, bố thí, đa văn, trí tuệ không kiên cố. Đó là hạng người ra rồi chìm lại. Như người chìm nước, đã ra được rồi lại chìm; Ta nói người kia cũng lại như vậy. Đó là ví dụ thứ hai về hạng người ở nước. Thế gian thật có hạng người như vậy.

Thế nào là hạng người ra rồi đứng? Là người đã phát khởi lòng tin nơi thiện pháp, trì giới, bố thí, đa văn, trí tuệ, tu tập thiện pháp; về sau, tín tâm của người đó vẫn kiên cố, không mất, trì giới, bố thí, đa văn, trí tuệ đều kiên cố, không mất. Đó là hạng người ra khỏi nước rồi đứng. Như người chìm nước, ra khỏi nước rồi đứng; Ta nói người kia cũng lại như vậy. Đó là ví dụ thứ ba về hạng người ở nước. Thế gian thật có hạng người như vậy.

Thế nào là hạng người ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh? Là người đã phát khởi lòng tin nơi thiện pháp, trì giới, bố thí, đa văn, trí tuệ, tu tập thiện pháp; về sau, tín tâm của người đó vẫn kiên cố, không mất, trú trong thiện pháp, biết như thật về khổ, biết như thật về khổ tập, về khổ diệt, về khổ diệt đạo. Người kia biết như vậy, thấy như vậy, ba kiết sử liền dứt sạch: Đó là thân kiến, giới thủ và nghi. Ba kiết sử đã dứt sạch chứng đến Tu-đà-hoàn, không đọa ác pháp, quyết định thẳng đến chánh giác, chỉ còn thọ sanh bảy lần, qua lại bảy lần trong nhân gian, thiên thượng rồi chứng đắc biên tế của sự khổ. Đó là hạng người ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh. Như người chìm nước ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh; Ta nói người kia cũng lại như vậy. Đó là ví dụ thứ tư về hạng người ở nước. Thế gian thật có hạng người như vậy.

Thế nào là người ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua? Là người đã phát khởi lòng tin nơi thiện pháp, trì giới, bố thí, đa văn, trí tuệ, tu tập thiện pháp; về sau, tín tâm của người đó vẫn chắc chắn, không mất, trì giới, bố thí, đa văn, trí tuệ đều đã kiên cố, không mất, trú trong thiện pháp, biết như thật về khổ, biết như thật về khổ tập, biết như thật về khổ diệt, về khổ diệt đạo. Người kia biết như vậy, thấy như vậy, ba kiết sử liền đã dứt sạch: Đó là thân kiến, giới thủ, nghi. Ba kiết sử đã dứt sạch, dâm, nộ, si vơi mỏng, còn phải một 4. KINH THỦY DỤ  15 lần vãng lai trong nhân gian, thiên thượng, sau khi qua lại một lần đó rồi liền chứng đắc biên tế của sự khổ. Đó là người ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua. Như người chìm nước ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua; Ta nói người kia cũng như lại như thế. Đó là ví dụ thứ năm về hạng người ở nước. Thế gian thật có hạng người như vậy

Thế nào là người ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua, qua rồi đến bờ bên kia? Là người đã phát khởi lòng tin nơi thiện pháp, trì giới, bố thí, đa văn, trí tuệ, tu tập thiện pháp; về sau, tín tâm của người đó vẫn chắc chắn, không mất, trì giới, bố thí, đa văn, trí tuệ đều vẫn kiên cố, không mất, trụ trong thiện pháp, biết như thật về khổ, về khổ tập, về khổ diệt, về khổ diệt đạo. Người kia biết như vậy, thấy như vậy, năm hạ phần kiết sử dứt sạch: Đó là tham dục, sân nhuế, thân kiến, giới thủ và nghi. Năm hạ phần kiết sử dứt sạch rồi, sanh vào cõi ấy, rồi nhập Niết-bàn, chứng pháp bất thối, không trở lại thế gian này nữa. Đó là người ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua, đi qua rồi đến bờ bên kia. Như người chìm nước ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua, qua rồi đến bờ bên kia; Ta nói người kia cũng lại như vậy. Đó là ví dụ thứ sáu về hạng người ở nước. Thế gian thật có hạng người như vậy.

Thế nào là người ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua, qua rồi đến bờ bên kia, đến bờ bên kia rồi được gọi là người Phạm chí đứng trên bờ? Là người đã phát khởi lòng tin nơi thiện pháp, trì giới, bố thí, đa văn, trí tuệ, tu tập thiện pháp; về sau, tín tâm của người đó vẫn chắc chắn, không mất, trì giới, bố thí, đa văn, trí tuệ đều vẫn kiên cố, không mất, trụ trong thiện pháp, biết như thật về khổ, về khổ tập, về khổ diệt, về khổ diệt đạo. Người kia biết như vậy, thấy như vậy, tâm giải thoát khỏi dục lậu, hữu lậu, vô minh lậu, giải thoát rồi liền biết mình đã giải thoát và biết một cách như thật rằng: Sanh đã dứt, Phạm hạnh đã vững, điều cần làm đã làm xong, không còn tái sanh nữa. Đó là người ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua, qua rồi đến bờ bên kia, đến bờ kia rồi gọi là vị Phạm chí đứng trên bờ. Như người chìm nước ra rồi đứng, đứng rồi nhìn quanh, nhìn rồi đi qua, qua rồi đến bờ bên kia, đến bờ kia rồi gọi là người đứng trên bờ; Ta nói người kia cũng lại như vậy. Đó là ví dụ thứ bảy về hạng người ở nước. Thế gian thật có hạng người như vậy.

Ta trước có nói sẽ giảng cho các thầy về bảy hạng người chìm trong nước, thế là Ta đã nói.

Phật thuyết như vậy, các vị Tỳ-kheo sau khi nghe Phật thuyết xong, hoan hỷ phụng hành.