KINH SỐ 1307

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ có thiên tử Xích Mã dung sắc tuyệt diệu, vào lúc cuối đêm, đi đến chỗ Phật, cúi đầu lễ chân Phật, từ thân tỏa ánh sáng chiếu khắp rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Độc. Thiên tử Xích Mã bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Có thể đi đến tận ngằn mé thế giới, đến chỗ không sanh, không già, không chết được chăng?
Phật đáp:
– Không thể đi đến tận ngằn mé thế giới, đến chỗ không sanh, không già, không chết được.
Thiên tử Xích Mã bạch Phật:
– Lạ thay! Thế Tôn khéo nói nghĩa này! Như lời Thế Tôn nói: “Không thể đi đến tận ngằn mé thế giới, đến chỗ không sanh, không già, không chết.” Vì sao? Bạch Thế Tôn! Con tự nhớ đời trước tên là Xích Mã, làm tiên nhơn ngoại đạo, đắc thần thông, lìa các ái dục. Con khi ấy nghĩ rằng: “Ta có thần túc nhanh chóng như thế này, giống như người khỏe mạnh, bắn mũi tên xuyên qua cây đa-la trong khoảnh khắc, có thể lên một núi Tu-di và đến một núi Tu-di, chạy từ biển Đông đến biển Tây.” Khi ấy, con khởi nghĩ: “Ta nay được thần lực nhanh chóng như thế này, có thể tìm đến tận ngằn mé thế giới chăng?” Nghĩ như thế rồi, con liền khởi hành, chỉ trừ khi ăn, nghỉ, đại tiểu tiện, giảm bớt ngủ nghỉ, con đi mãi đến một trăm năm, cho tới khi mạng chung, rốt cuộc không đến được ngằn mé thế giới, chỗ không sanh, không già, không chết.
Phật bảo:
– Xích Mã! Nay Ta dùng cái thân một tầm để nói về thế giới, thế giới tập, thế giới diệt, thế giới diệt đạo tích. Này thiên tử Xích Mã! Những gì là thế giới? Đó là năm thọ ấm. Những gì là năm? Đó là sắc thọ ấm, thọ thọ ấm, tưởng thọ ấm, hành thọ ấm, thức thọ ấm. Đây gọi là thế giới.
Thế nào là sắc tập? Nghĩa là người kia đối với vị lai có ái, tham, hỷ, câu, mỗi mỗi bị nhiễm trước. Đây gọi là thế giới tập.
Thế nào là thế giới diệt? Nếu người kia đối với vị lai có ái, tham, hỷ, câu, mỗi mỗi nhiễm trước, họ dứt sạch không còn sót, vô dục, vắng lặng, dứt bặt. Đây gọi là thế giới diệt.
Thế nào là thế giới diệt đạo tích? Đó là tám chánh đạo: Chánh kiến, chánh chí, chánh ngữ, chánh nghiệp, chánh mạng, chánh phương tiện, chánh niệm, chánh định. Đây gọi là thế giới diệt đạo tích.
– Này Xích Mã! Biết rõ thế giới, đoạn thế giới; biết rõ thế giới tập, đoạn thế giới tập; biết rõ thế giới diệt, chứng thế giới diệt; biết rõ thế giới diệt đạo tích, tu diệt đạo tích ấy. Này Xích Mã! Nếu Tỳ-kheo đối với thế giới khổ, hoặc biết hoặc dứt; thế giới tập hoặc biết hoặc dứt; thế giới diệt hoặc biết hoặc chứng; thế giới diệt đạo tích hoặc biết hoặc tu thì này Xích Mã, đây gọi là đạt đến ngằn mé thế giới, qua khỏi thế giới ái.
Bấy giờ Thế Tôn nói kệ lặp lại:

Chưa từng dạo đi xa,
Đến tận cùng thế giới,
Chưa đến tận thế giới,
Trọn không sạch hết khổ.
Do đó nên Mâu-ni,
Biết tận cùng thế giới,
Rõ tận cùng thế giới,
Các Phạm hạnh đã thành,
Đối tận cùng thế giới,
Người bình đẳng giác tri,
Đây gọi hạnh Hiền thánh,
Qua bờ kia thế giới.
Thiên tử Xích Mã nghe

Phật nói xong, hoan hỷ, tùy hỷ, cúi đầu lễ chân Phật, rồi biến mất.