QUYỂN 47

1247. TƯ DUY BA TƯỚNG^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại Trúc Lâm, vườn Ca-lan-đà, thuộc thành Vương Xá.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

Phải nên chuyên tâm tinh tấn, tùy thời tư duy về ba tướng. Là ba tướng nào? Đó là tùy thời tư duy về tướng vắng lặng, tùy thời tư duy về tướng hưng khởi, tùy thời tư duy về tướng buông xả.^[2] Nếu Tỳ-kheo chỉ chuyên nhất tư duy tướng vắng lặng thì lúc ấy tâm trở nên thụ động. Nếu chỉ chuyên nhất tư duy tướng hưng khởi thì lúc này tâm trạo cử, tán loạn khởi lên. Nếu chỉ chuyên nhất tư duy tướng buông xả thì lúc này tâm không được chánh định để diệt tận các hữu lậu.

Nhưng nếu Tỳ-kheo kia biết tùy thời tư duy tướng vắng lặng, tùy thời tư duy tướng hưng khởi, tùy thời tư duy tướng buông xả thì tâm được chánh định và diệt tận các hữu lậu. Cũng như thầy trò người thợ vàng, đem vàng thô bỏ vào trong lò rồi cho tăng lửa, tùy thời bóp túi da để thổi lửa, tùy thời dội nước, tùy thời ngưng lửa và nước. Nếu chỉ một mực bóp túi da để tăng lửa thì lúc này vàng thô sẽ tiêu tan hết. Nếu chỉ một mực dội nước thì vàng thô trở thành chai cứng, còn như ngưng cả hai thì vàng thô không luyện thành, không thể sử dụng được. Thế nên thầy trò thợ vàng giỏi thì phải biết lúc nào nên bóp túi da để tăng lửa, lúc nào nên dội nước và biết lúc nào nên ngưng cả hai thì vàng thô mới luyện thành đúng mức, tùy ý làm nhiều loại trang sức. Cũng vậy, Tỳkheo! Chuyên tâm tinh tấn thường xuyên tư duy niệm tưởng ba tướng... (cho đến) lậu tận.

Đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy đều hoan hỷ phụng hành.