KINH SỐ 1172

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại nước Câu-diệm-di, trong vườn Cù-sư-la.
Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
– Ví như có bốn con rắn hổ rất độc, hung dữ, đựng trong một cái khạp. Bấy giờ, có một người nói với người thông minh trí tuệ, chán khổ, ưa vui, ham sống, sợ chết rằng:
“Anh nay giữ khạp đựng rắn độc này, đến lúc anh tắm rửa lau chùi, gần gũi, ra vào hay nuôi dưỡng, cho ăn uống, nếu bốn con rắn này nhảy ra thì rất có hại, nó sẽ cắn anh chết hoặc gần chết. Anh nên đề phòng.”
Khi ấy anh ta sợ hãi bỏ chạy, bỗng có năm kẻ thù cầm dao rượt theo để giết, vậy anh phải đề phòng. Trong lúc anh ta vì sợ bốn con rắn độc và năm kẻ thù cầm dao nên rong chạy, người kia lại nói:
“Này anh! Bên trong còn có sáu thằng giặc đang rình rập anh, nếu bắt được, nó sẽ giết anh. Anh nên phòng hộ.”
Bấy giờ, anh ta vì sợ bốn con rắn độc, năm kẻ thù cầm dao, với sáu thằng giặc ở bên trong, nên kinh hãi bỏ chạy vào trong một xóm vắng, thấy một căn nhà trống mục nát sắp sập, trong nhà đó lại có những con vật hung dữ đang rượt bắt nhau không có gì vững chắc. Người kia lại nói với anh ta rằng:
“Này anh! Đây là thôn xóm vắng vẻ, có bọn giặc sẽ đến hại anh.”
Khi ấy, anh ta vì sợ bốn con rắn độc, năm kẻ thù cầm dao, sáu tên giặc dữ tợn đang rình rập bên trong và một đám giặc ẩn núp trong xóm vắng, nên anh tiếp tục chạy. Chợt gặp một con sông lớn chắn ngang đường. Dòng nước đang chảy cuồn cuộn, anh ta thấy bờ bên này nhiều đe dọa, sợ hãi, và thấy bờ bên kia an ổn, vui vẻ, mát mẻ, nhưng không có cầu hay thuyền bè gì cho anh đi qua bờ bên kia. Anh ta suy nghĩ: “Ta hãy lấy cây cỏ kết lại thành chiếc bè, dùng tay chân làm phương tiện bơi qua bên kia.” Nghĩ như thế rồi anh ta liền đi nhặt cây cỏ bên bờ, lấy dây cột lại thành chiếc bè, dùng tay và chân bơi qua sông. “Thế là anh ta thoát khỏi bốn con rắn độc, năm kẻ thù cầm dao, sáu tên giặc ác bên trong và bọn giặc ẩn núp ở xóm vắng. Anh ta bơi qua khỏi dòng nước chảy xiết, bỏ lại những sợ hãi ở bờ bên này, đến được bờ bên kia, an toàn vui vẻ.
Này các Tỳ-kheo! Ta nói ví dụ đó là để giải thích nghĩa này: Cái khạp là dụ cho sắc thân tứ đại thô tháo, nó là thể chất gồm tinh huyết bốn đại tạo; và ăn, uống, nuôi dưỡng, tắm rửa, thay đổi y phục là những pháp dễ hoại, vô thường, biến hoại. Bốn rắn độc là dụ cho bốn đại: Đất, nước, gió, lửa. Nếu như địa đại cạnh tranh, có thể làm cho thân này chết, hoặc là gần như chết. Nếu địa, thủy, hỏa, phong cạnh tranh nhau cũng lại như thế. Năm kẻ thù cầm dao rượt là dụ cho năm thọ ấm, sáu tên giặc ác bên trong là dụ cho sáu ái hỷ. Xóm vắng là dụ cho sáu nội nhập. Này thiện nam! Hãy quán sát mắt là vô thường biến hoại, người giữ gìn mắt cũng là pháp vô thường hư dối. Tai, mũi, lưỡi, thân, ý cũng lại như thế. Bọn giặc ở xóm vắng là dụ cho sáu trần. Mắt bị sắc vừa ý, không vừa ý làm hại; tai đối với tiếng, mũi đối với mùi, lưỡi đối với vị, thân đối với xúc, ý đối với pháp dù vừa ý hay không vừa ý cũng đều bị hại. Dòng nước chảy xiết dụ cho bốn lưu: Dục lưu, hữu lưu, kiến lưu và vô minh lưu. Con sông dụ cho ba ái: Dục ái, sắc ái và vô sắc ái. Bờ bên này nhiều sợ hãi dụ cho thân xác này; bờ bên kia mát mẻ, an vui dụ cho Vô dư Niết-bàn. Chiếc bè dụ cho bát Thánh đạo. Dùng tay chân làm phương tiện bơi qua dòng nước dụ cho tinh tấn dũng mãnh đến bờ kia. Trụ xứ của Bà-la-môn dụ cho Như Lai, Ứng Cúng, Đẳng Chánh Giác.
Như vậy, này các Tỳ-kheo, Đại sư từ bi an ủi đệ tử. Những điều đáng làm Ta đã làm xong, nay các thầy cũng phải nên làm những điều đáng làm, nên đến những nơi vắng vẻ, hoặc nơi cội cây hay trong phòng xá thanh tịnh, trải cỏ làm tòa, hoặc chỗ đất trống hay gò mả, ngồi nơi ấy mà xa lìa tất cả, tinh cần thiền định tư duy, chớ có buông lung mà về sau hối hận. Đây là pháp Ta truyền dạy.
Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.