KINH SỐ 1168

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại nước Câu-diệm-di, trong vườn Cù-sư-la.
Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
– Ví như lúa để ở ngã tư đường, có sáu người tráng niên cầm chày cây xúm đánh, một lát thì nát ra như bụi, rồi người thứ bảy đến cầm chày cây đánh tiếp. Này các Tỳ-kheo, ý các thầy thế nào, đống lúa đó bị sáu người đánh, rồi người thứ bảy đến đánh nữa, lúc đó có bị nát nhừ ra không?
Tỳ-kheo bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Nát nhừ.
Phật dạy:
– Này các Tỳ-kheo! Cũng thế, người ngu si thường bị sáu xúc nhập xứ đánh. Những gì là sáu? Đó là nhãn xúc nhập xứ thường bị chùy đánh; nhĩ, tỷ, thiệt, thân, ý xúc nhập xứ thường bị chùy đánh. Người ngu si kia, tuy bị chùy đánh vào sáu xúc nhập xứ, vẫn còn ý niệm mong cầu đời vị lai là giống như người thứ bảy đến đánh tiếp cho nát thêm.
Này Tỳ-kheo! Nếu nói là ngã, ấy là dao động; nói là ngã sở, ấy là dao động; nói vị lai sẽ có, ấy là dao động; nói vị lai sẽ không, ấy là dao động; nói sẽ lại có sắc, ấy là dao động; nói sẽ lại không sắc, ấy là dao động; nói sẽ lại có tưởng, ấy là dao động; nói sẽ lại không có tưởng, ấy là dao động; nói sẽ lại chẳng phải có tưởng, chẳng phải không tưởng, ấy là dao động. Vì dao động là bệnh, vì dao động là ung nhọt, vì dao động là mũi nhọn, vì dao động nên dính mắc, nên phải chơn chánh quán sát dao động là khổ, muốn được cho tâm không dao động thời phải cố gắng tu tập nhiều, nhất niệm chánh trí. Giống như dao động, suy nghĩ, hư dối cũng như thế.
Có hành là do ái; nói ngã, ấy là ái; nói ngã sở, ấy là ái; nói vị lai sẽ có, ấy là ái; nói vị lai sẽ không, ấy là ái; nói sẽ có sắc, ấy là ái; nói sẽ không sắc, ấy là ái; nói sẽ có tưởng, ấy là ái; nói sẽ không tưởng, ấy là ái; nói sẽ chẳng phải tưởng, chẳng phải không tưởng, ấy là ái. Vì ái là bệnh, ái là ung nhọt, ái là mũi nhọn, nên phải khéo tư duy quán sát ái sanh ra khổ, phải thường xa lìa tâm ái, chánh niệm, chánh trí.
Này các Tỳ-kheo! Ở thời quá khứ, a-tu-la đem quân chiến đấu với Đế-thích. Khi ấy trời Đế-thích bảo chư thiên cõi trời Ba Mươi Ba rằng:
“Hôm nay chúng ta chiến đấu với a-tu-la, nếu chư thiên thắng, a-tu-la thua, hãy bắt sống vua a-tu-la, lấy dây cột chặt lại năm vòng đem về cung trời.”
Vua a-tu-la cũng nói với quân mình:
“Hôm nay chúng ta đem quân đánh với chư thiên, nếu a-tu-la thắng, chư thiên thua, hãy bắt sống vua trời Đế-thích, lấy dây cột chặt lại năm vòng đem về cung a-tu-la.”
Hai bên đánh nhau, chư thiên thắng, a-tu-la thua. Bấy giờ, trời Ba Mươi Ba bắt sống được vua a-tu-la là Tỳ-ma-chất-đa-la, cột năm vòng dây, đem về cung trời. Bấy giờ, Tỳ-ma-chất-đa-la là vua a-tu-la, thân bị cột cứng năm vòng, đưa vào điện Chánh Pháp, cho vui chơi với ngũ dục của chư thiên. Vua a-tu-la khởi nghĩ rằng: “Chư thiên tuy thiện, nhưng a-tu-la hiền thiện và thông tuệ hơn, ta sẽ trở về cung a-tu-la.” Khi đang nghĩ như thế thì tự thấy thân mình bị năm vòng dây ấy cột chặt lại, ngũ dục của chư thiên tự nhiên biến mất.
Vua A-tu-la lại nghĩ: “A-tu-la tuy thiện, nhưng chư thiên hiền thiện, trí tuệ và thông suốt hơn, ta sẽ ở lại cung trời này.” Khi đang nghĩ như thế thì thấy năm vòng dây lỏng ra, ngũ dục của chư thiên tự nhiên hiện trở lại. Vua a-tu-la bị sự cột trói vi tế như thế, nhưng Ma Ba-tuần cột càng vi tế hơn. Như khi tâm dao động tức là bị ma cột, tâm không dao động thì ma liền cởi ra. Do đó, này các Tỳ-kheo, phải thường trụ tâm không dao động, chánh niệm, chánh trí, cần phải học như thế.
Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.