KINH SỐ 1165

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Tôn giả Tân-đầu-lô, ở Câu-diệm-di trong vườn Cù-sư-la.
Bấy giờ, có vua nước Bà-sa tên Ưu-đà-duyên-na, đến chỗ Tôn giả Tân-đầulô thăm hỏi, rồi lui ngồi một bên, thưa với Tôn giả:
– Tôi có điều muốn hỏi, Tôn giả có rảnh để giải đáp cho chăng?
Tôn giả Tân-đầu-lô đáp:
– Này Đại vương! Đại vương cứ hỏi, điều gì tôi biết sẽ trả lời.
Vua hỏi:
– Do duyên gì, nhân gì mà các Tỳ-kheo trẻ tuổi mới tu học, xuất gia ở trong Pháp, Luật này chưa bao lâu, được sống an lạc, các căn vui vẻ, dung mạo trong sáng, da dẻ tươi tốt, ưa tĩnh, ít động, tùy duyên sinh sống, tâm thong dong như thú rừng... trọn đời, tu trì Phạm hạnh, thanh tịnh thuần nhất?
Tôn giả Tân-đầu-lô đáp:
– Như lời Phật đã dạy, Như Lai, Ứng Cúng, Đẳng Chánh Giác, với sở tri, sở kiến vì các Tỳ-kheo mà nói rằng: “Này các Tỳ-kheo! Nếu gặp người nữ lớn tuổi thì hãy coi như mẹ, gặp người ngang hàng thì hãy coi như chị và gặp người nhỏ thì hãy coi như em gái. Do nhân duyên này nên các Tỳ-kheo trẻ tuổi dù xuất gia chưa bao lâu ở trong Pháp, Luật này vẫn được sống an ổn, các căn vui vẻ, tướng mạo thanh tịnh, da dẻ tươi mát, ưa tĩnh, ít động, tùy duyên sinh sống, tâm thong dong như thú rừng,... trọn đời, tu trì Phạm hạnh, thuần nhất thanh tịnh.”
Vua hỏi:
– Ngày nay người thế gian tâm đầy tham dục. Dù có gặp người lớn coi như mẹ, ngang hàng như chị, nhỏ coi như em thì ngay lúc đó tâm họ cũng theo đó bồng bột, khởi lên lòng tham dục, sân nhuế, ngu si. Như vậy lại còn có nhân duyên nào tốt hơn để ngăn trừ chăng?
Tôn giả Tân-đầu-lô nói với vua nước Bà-sa:
– Còn có nhân duyên. Như Thế Tôn dạy: “Đức Như Lai, Ứng Cúng, Đẳng Chánh Giác với sở tri, sở kiến vì hàng Tỳ-kheo nói rằng: ‘Thân này từ đầu đến chân, xương cốt, máu mủ được che đậy bằng một lớp da mỏng, trong thân chứa đầy rẫy những thứ bất tịnh. Quán sát khắp hết thì tóc, lông, răng, móng, nước miếng chảy dơ bẩn, da, thịt, gân, xương, mạch, tim, gan, phổi, lá lách, thận, ruột, bụng, sanh tạng, thục tạng, các màng, nước mắt, mồ hôi, nước dãi, nước bọt, đờm, mỡ, máu huyết dầm dề, não nhờn phẩn ướt’.” Này Đại vương! Do nhân này, duyên này, nên các Tỳ-kheo trẻ tuổi dù xuất gia chưa bao lâu ở trong Pháp, Luật này, vẫn được sống an ổn... thuần nhất thanh tịnh.
Vua hỏi:
– Tâm người hay rong ruổi, nếu quán bất tịnh thì chạy theo cái tưởng tượng tịnh. Vậy còn có nhân duyên nào khiến cho Tỳ-kheo trẻ tuổi xuất gia chưa bao lâu trong Pháp, Luật này, được sống an ổn... thuần nhất thanh tịnh chăng?
Tôn giả Tân-đầu-lô đáp:
– Này Đại vương! Có nhân có duyên. Như lời Thế Tôn dạy: “Đức Như Lai, Ứng Cúng, Đẳng Chánh Giác với sở tri, sở kiến bảo các Tỳ-kheo rằng: ‘Các thầy phải nên gìn giữ các căn môn, khéo nhiếp tâm ý. Nếu khi mắt thấy sắc, chớ nắm giữ sắc tướng, chớ chạy theo hình tướng tốt đẹp, mà tăng thêm sự chấp giữ. Nếu không thúc liễm mắt thì những pháp ác bất thiện, tham ái của thế gian lọt vào tâm kia. Do đó các thầy phải giữ gìn những luật nghi của mắt, tai và âm thanh, mũi và mùi, lưỡi và vị, thân và xúc, ý và pháp cũng lại như thế,... giữ gìn luật nghi của ý.’”
Bấy giờ, vua nước Bà-sa nói với Tôn giả rằng:
– Lành thay! Pháp hay quá,... giữ gìn luật nghi của các căn. Thưa Tôn giả! Tôi cũng như thế, có khi không giữ gìn thân, không giữ gìn luật nghi về các căn, không nhất niệm khi vào cung thì tâm sanh ra tham dục mãnh liệt, ngu si mãnh liệt. Ngay khi đóng cửa phòng ở một mình, ba độc cũng dấy khởi mãnh liệt trong tâm, huống lại là ở trong cung. Lại có khi tôi nhiếp hộ được các căn, nhiếp hộ được thân thể, chuyên tâm nhất niệm, khi vào cung tham, sân, si không còn dấy khởi mạnh, khi ở trong cung còn không đốt cháy thân tâm huống là đóng cửa lại một mình. Thế nên do duyên này, nhân này hay khiến cho Tỳ-kheo trẻ tuổi xuất gia chưa bao lâu trong Pháp, Luật này được an ổn,... thuần nhất thanh tịnh.
Vua nước Bà-sa Ưu-đà-duyên-na nghe Tôn giả Tân-đầu-lô nói xong, hoan hỷ, tùy hỷ, đứng dậy ra về.