KINH SỐ 1146

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Khi ấy, Vua Ba-tư-nặc đến chỗ Phật, cúi đầu lễ chân Phật, rồi lui ngồi một bên, bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Người Bà-la-môn chết rồi có sanh trở lại dòng Bà-la-môn hay là sanh vào nhà Sát-đế-lợi, Tỳ-xá, Thủ-đà-la?
Phật đáp:
– Này Đại vương! Đâu được như thế! Đại vương nên biết, có bốn loại người. Những gì là bốn? Có một loại người từ tối vào tối; có một loại người từ tối vào sáng; có một loại người từ sáng vào tối; và có một loại người từ sáng vào sáng.
Đại vương! Thế nào là loại người từ tối vào tối? Nghĩa là có người sanh vào dòng thấp hèn, như sanh vào nhà Chiên-đà-la, nhà người săn bắn, bắt cá, nhà người chẻ tre, nhà người đẩy xe và những nhà làm nghề nghiệp hạ tiện khác, nghèo khổ, đoản mạng, hình thể tiều tụy mà lại tu hành theo nghiệp thấp kém, cũng lại bị người hạ tiện sai sử. Đây gọi là tối. Ở trong chỗ tối này, thân lại làm ác, miệng nói lời ác, ý nghĩ điều ác. Do nhân duyên này, khi thân hoại mạng chung, người ấy rơi xuống địa ngục, sanh vào đường ác giống như người từ tối vào tối, từ nhà xí vào nhà xí, lấy máu rửa máu, bỏ ác lấy ác. Người từ tối vào tối cũng lại như thế, do đó gọi là từ tối vào tối.
Thế nào là từ tối vào sáng? Nghĩa là người sanh vào nhà thấp hèn cho đến bị người sai làm những điều hèn hạ. Đây gọi là tối. Những người ấy ở trong tối này, thân làm việc lành, miệng nói lời lành, ý nghĩ điều lành. Do nhân duyên này, khi thân hoại mạng chung, người ấy sanh vào đường lành, được lên cõi trời. Ví như người ngồi từ giường lên cưỡi ngựa, từ ngựa tiến lên cưỡi voi; từ tối vào sáng cũng lại như vậy. Đây gọi là người từ tối vào sáng.
Thế nào là người từ sáng vào tối? Nghĩa là người này sanh vào gia đình giàu sang vui vẻ như dòng lớn Sát-đế-lợi hay dòng lớn Bà-la-môn hoặc là nhà trưởng giả, hay là những gia đình giàu có của cải, tiền bạc, nô tỳ, khách khứa và nhóm họp nhiều người trí thức, thân thể đoan chánh, thông minh trí tuệ. Đây gọi là sáng, ở trong chỗ sáng này, người ấy thân hành điều ác, miệng nói điều ác, ý nghĩ điều ác. Do nhân duyên này, khi thân hoại mạng chung, người ấy sanh vào đường ác, rơi xuống địa ngục. Giống như người từ lầu cao, xuống cưỡi voi lớn, từ voi xuống ngựa, từ ngựa xuống xe, từ xe xuống giường, từ giường xuống đất, từ đất rơi xuống hầm hố; người từ sáng vào tối cũng lại như thế.
Thế nào là người từ sáng vào sáng? Nghĩa là người này sanh vào nhà giàu sang vui vẻ, cho đến hình tướng đoan nghiêm. Đây gọi là sáng, ở trong chỗ sáng này, người ấy thân làm hạnh lành, miệng nói lời lành, ý nghĩ điều lành. Do nhân duyên này, khi thân hoại mạng chung, người ấy sanh lên đường lành, thọ thân cõi trời. Giống như người từ lầu gác đến lầu gác;... từ giường đến giường; người từ sáng vào sáng cũng lại như thế. Đây gọi là người từ sáng vào sáng.
Bấy giờ, Thế Tôn nói kệ:

Người bần cùng khốn khổ,
Không tin, thêm sân hận,
Tưởng tà ác, xan tham,
Si mê không cung kính,
Gặp Sa-môn, Đạo sĩ,
Người trì giới đa văn,
Hủy báng, không cung kính,
Chướng người cho và nhận,
Những người như thế ấy,
Từ nay đến đời khác,
Sẽ rơi vào địa ngục,
Là từ tối vào tối.
Nếu có người nghèo cùng,
Lòng tin, ít sân hận,
Thường sanh tâm hổ thẹn,
Bố thí, lìa keo kiệt,
Gặp Sa-môn, Phạm chí,
Người trì giới đa văn,
Đến thưa hỏi khiêm cung,
Tùy nghi khéo cúng dường,
Khuyên người nên bố thí,
Khen người cho và nhận,
Người tu hành như thế,
Từ nay đến đời sau,
Sanh đường lành cõi trời,
Là từ tối vào sáng.
Người giàu sang vui vẻ,
Bất tín, nhiều sân hận,
Xan tham, ác, tật đố,
Tà mê, không cung kính,
Gặp Sa-môn, Phạm chí,
Hủy báng, không khen ngợi,
Cản trở người bố thí,
Và cấm người đến nhận,
Những người ác như thế,
Từ nay đến đời sau,
Rơi vào khổ địa ngục,
Là từ sáng vào tối.
Nếu người giàu của cải,
Tín tâm không sân hận,
Thường có tâm hổ thẹn,
Bố thí, lìa keo kiệt,
Gặp Sa-môn, Phạm chí,
Người đa văn trì giới,
Nghinh tiếp và thưa hỏi,
Tùy nghi cấp vật dùng,
Khuyên người nên cúng dường,
Khen người cho và nhận,
Những người như thế đó,
Từ nay đến đời sau,
Sanh cõi trời Ba Ba,
Là từ sáng vào sáng.

Phật nói kinh này xong, Vua Ba-tư-nặc nghe lời Phật dạy, hoan hỷ, tùy hỷ, làm lễ lui về.