Viện Nghiên Cứu Phật Học

QUYỂN 41

1143. TÔN GIẢ MA-HA CA-DIẾP (3)[1]

 

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Tôn giả Ma-ha Ca-diếp và Tôn giả A-nan trú trong núi Kỳ-xà quật.

Bấy giờ, Tôn giả A-nan đến chỗ Tôn giả Ma-ha Ca-diếp và nói:

Hôm nay, chúng ta hãy cùng ra khỏi núi Kỳ-xà quật, vào thành Vương Xá khất thực.

Tôn giả Ma-ha Ca-diếp im lặng đồng ý.

Rồi hai Tôn giả đắp y, ôm bát vào thành Vương Xá khất thực. Trên đường đi, Tôn giả A-nan nói với Tôn giả Ma-ha Ca-diếp:

Trời còn quá sớm, chúng ta hãy ghé thăm tinh xá Tỳ-kheo-ni!

Hai Tôn giả liền đi đến tinh xá ấy. Bấy giờ, các Tỳ-kheo-ni trông thấy Tôn giả Ma-ha Ca-diếp và Tôn giả A-nan từ xa đi đến thì vội trải sàng tọa, thỉnh hai vị ngồi, cung kính đảnh lễ rồi ngồi sang một bên.

Khi ấy, Tôn giả Ma-ha Ca-diếp vì các Tỳ-kheo-ni mà thuyết pháp, mở bày, dạy bảo, khích lệ, khiến cho hoan hỷ.[2] Thế nhưng, sau khi Tôn giả vì các Tỳ-kheo-ni mà thuyết pháp, mở bày, dạy bảo, khích lệ, làm cho hoan hỷ xong, có Tỳ-kheo-ni Thâu-la-nan-đà[3] không hoan hỷ, nói ra những lời khiếm nhã như vầy:

Tại sao thầy[4] Ma-ha Ca-diếp lại thuyết pháp cho chúng Tỳ-kheo-ni trước mặt thầy A-nan Bề-đề-ha-mâu-ni?[5] Ví như thằng bé bán kim khâu lại đến nhà người thợ làm kim khâu để bán.[6] Thầy Ma-ha Ca-diếp cũng như thế, trước mặt A-nan Bề-đề-ha-mâu-ni lại thuyết pháp cho chúng Tỳ-kheo-ni.

Tôn giả Ma-ha Ca-diếp nghe Tỳ-kheo-ni Thâu-la-nan-đà thốt ra những lời khiếm nhã với tâm không hoan hỷ như thế, liền nói với Tôn giả A-nan:

Thầy đã thấy Tỳ-kheo-ni Thâu-la-nan-đà thốt ra những lời khiếm nhã với tâm không hoan hỷ. Thế nào, A-nan? Thầy là thợ làm kim khâu, còn ta là thằng bé đem kim khâu đến bán cho thầy ư?

Tôn giả A-nan nói với Tôn giả Ma-ha Ca-diếp:

Thôi, xin ngài hãy kham nhẫn! Bà ấy si mê, trí tuệ kém cỏi, chưa biết tu tập.

Tôn giả Ma-ha Ca-diếp nói:

Này A-nan! Thầy có nghe Thế Tôn, đấng Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Đẳng Giác, bậc Đã Thấy Đã Biết ở giữa đại chúng thuyết Kinh ví dụ mặt trăng71 để răn nhắc, khuyên dạy rằng: “Tỳ-kheo hãy sống như mặt trăng, như người mới tu học.” (Nói rộng như vậy). Có phải A-nan được nói là người sống như mặt trăng, như người mới tu học chăng?

A-nan đáp:

Không phải, thưa Tôn giả Ma-ha Ca-diếp!

A-nan! Thầy có nghe Thế Tôn, đấng Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Đẳng Giác, bậc Đã Thấy Đã Biết dạy rằng: “Tỳ-kheo sống như mặt trăng, như người mới tu học thì chỉ có Tỳ-kheo Ma-ha Ca-diếp” chứ?

A-nan đáp:

Đúng vậy, thưa Tôn giả Ma-ha Ca-diếp!

Này A-nan! Ở giữa vô lượng đại chúng, thầy có được Thế Tôn, đấng Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Đẳng Giác, bậc Đã Thấy Đã Biết mời ngồi chung tòa không? Lại nữa, Thế Tôn có khen ngợi thầy có công đức rộng lớn bằng Ngài không? Này A-nan! Thế Tôn có khen ngợi thầy ly dục, ly pháp ác, bất thiện... (cho đến) lậu tận hay không?

A-nan đáp:

Không có điều ấy, thưa Tôn giả Ma-ha Ca-diếp!

Này A-nan! Có phải Thế Tôn, đấng Như Lai, Ứng Cúng, Chánh Đẳng Giác ở giữa vô lượng đại chúng, chính miệng Ngài nói: “Đến đây, Ma-ha Cadiếp! Mời thầy ngồi nửa tòa cùng Ta” chăng? Lại nữa, có phải ở giữa đại chúng, Thế Tôn khen ngợi Ma-ha Ca-diếp công đức rộng lớn bằng Ngài và đã ly dục, ly pháp ác, bất thiện... (cho đến) lậu tận chăng?

A-nan đáp:

Đúng vậy, thưa Tôn giả Ma-ha Ca-diếp!

Khi ấy, ở giữa chúng Tỳ-kheo-ni, Tôn giả Ma-ha Ca-diếp rống lên tiếng rống sư tử như thế.

 

Chú thích:

[1] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.1143. 0302b02). Tham chiếu: Biệt Tạp. 别雜 (T.02. 0100.118. 0417a23); S. 16.10 - II. 214.

[2] Nguyên tác: Thị, giáo, chiếu, hỷ (示, 教, 照, 喜). Xem chú thích 24, kinh số 92, quyển 4, tr. 105; Tạp. 雜 (T.02. 0099.92. 0023c18).

[3] Thâu-la-nan-đà (偷羅難陀, Thullanandā).

[4] Nguyên tác: A-lê (阿梨, Ācariya).

[5] A-nan Tỳ-đề-ha-mâu-ni (阿難鞞提訶牟尼, Vedehamuni Ānanda). Theo chú giải của ngài

Buddhaghosa, đây là tôn hiệu của ngài A-nan, hàm nghĩa là bậc Thông tuệ (Paṇḍita) của xứ Vedeha.

[6] Xem J. III. 281, Sūcijātaka (Chuyện cây kim), số 387. 71 Xem Tạp. 雜 (T.02. 0099.1136. 0299c06).

 

Tác quyền © 2024 Hội đồng quản trị VNCPHVN.

Chúng tôi khuyến khích các hình thức truyền bá theo tinh thần phi vụ lợi với điều kiện: không được thay đổi nội dung và phải ghi rõ xuất xứ của trang web này.