KINH SỐ 1079

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại thành Vương Xá, trong Vườn Trúc Ca-lan-đà.
Bấy giờ, có Tỳ-kheo kia cuối đêm đến bên bờ sông Tháp-bổ cởi áo để trên bờ, xuống sông tắm rửa, tắm xong trở lên bờ khoác sơ một cái y đợi thân khô. Lúc ấy có một thiên tử thân tỏa ánh sáng chiếu khắp bờ sông Tháp-bổ, đến hỏi Tỳ-kheo rằng:
– Tỳ-kheo! Tỳ-kheo! Đây là gò mả ban đêm bốc khói, ban ngày lửa cháy. Người Bà-la-môn kia thấy nói rằng: “Hãy phá cái mộ này, khai quật là người trí, và dùng gươm dao.” Lại thấy con rùa lớn, Bà-la-môn thấy rồi nói: “Phải trừ con rùa này, khai quật là người trí, và dùng gươm dao.” Lại thấy có cù lâu, Bàla-môn thấy rồi nói: “Vứt cù lâu này, khai quật là người trí, và dùng gươm dao.” Lại thấy có khúc thịt, Bà-la-môn thấy rồi nói: “Hãy phá hoại chỗ giết chóc này, khai quật lên là người trí, và dùng gươm dao.” Lại thấy có lăng-kỳ, Bà-la-môn thấy rồi nói: “Dẹp bỏ lăng-kỳ này, khai quật là người trí, và dùng gươm dao.” Lại thấy có hai đường, Bà-la-môn thấy rồi nói: “Dẹp bỏ hai đường này, rồi khai quật lên là người trí, và dùng gươm dao.” Lại thấy có một cánh cửa, Bà-la-môn thấy rồi nói: “Dẹp cánh cửa này, khai quật lên là người trí, và dùng gươm dao.” Lại thấy có con rồng lớn, Bà-la-môn thấy rồi nói: “Dừng lại, chớ dẹp con rồng to, phải nên cung kính.”
Này Tỳ-kheo! Ông hãy đem luận này đến hỏi Thế Tôn, như lời Phật dạy, ông theo đó thọ trì. Vì sao? Vì trừ Như Lai ra, tôi có tâm ưa thích, vui mừng đối với luận này. Nếu các đệ tử nhờ nghe tôi nói, sau đó mới có thể nói được.
Bấy giờ, vị Tỳ-kheo được luận này từ thiên tử ấy xong, liền đi đến chỗ Phật, cúi đầu lễ Phật rồi lui ngồi một bên. Tỳ-kheo đem các luận của thiên tử kia hỏi Thế Tôn:
– Bạch Thế Tôn! Thế nào là gò mả? Thế nào là đêm thì bốc khói? Thế nào là ngày thì lửa cháy? Thế nào là Bà-la-môn? Thế nào là khai quật? Thế nào là người trí? Thế nào là gươm dao? Thế nào là con rùa lớn? Thế nào là cù lâu? Thế nào là khúc thịt? Thế nào là chỗ giết chóc? Thế nào là lăng-kỳ? Thế nào là hai đường? Thế nào là cánh cửa? Thế nào là rồng to?
Phật bảo Tỳ-kheo:
– Gò mả nghĩa là cái thân sắc tứ đại thô phù của chúng sanh bẩm thọ di thể của cha mẹ, ăn uống, y phục che chở, tắm rửa trau chuốt, nuôi duỡng, tất cả đều là pháp biến hoại, ma diệt. Ban đêm bốc khói nghĩa là có người giữa đêm thức dậy tùy giác tùy quán. Ban ngày lửa cháy nghĩa là thực hành theo lời dạy tạo các nghiệp thân, miệng. Bà-la-môn nghĩa là Như Lai, Ứng Cúng, Đẳng Chánh Giác. Khai quật nghĩa là nỗ lực tinh tấn. Người trí nghĩa là đa văn Thánh đệ tử. Gươm dao là gươm dao trí tuệ. Con rùa lớn nghĩa là năm cái. Cù lâu nghĩa là phẫn hận. Khúc thịt là bỏn xẻn, tật đố. Giết chóc nghĩa là công năng năm dục. Lăng-kỳ nghĩa là vô minh. Hai đường là nghi hoặc. Cánh cửa là ngã mạn. Con rồng to là bậc Lậu tận A-la-hán.
Như thế, này Tỳ-kheo, nếu Đại sư vì nghĩ đến việc làm của các Thanh văn bi nguyện, thương xót lấy nghĩa an ủi. Đối với thầy, Ta đã làm rồi các thầy nên làm những việc cần làm, nên ở chỗ vắng trong rừng, trong nhà trống, chỗ núi non, nơi hẻo lánh, trong hang núi, v.v... trải cỏ hoặc lá cây để ngồi, tư duy thiền định, không khởi buông lung, chớ để sau này phải hối tiếc. Được như thế là vâng theo lời Ta dạy.
Phật liền nói kệ:

Nói thân là gò mả,
Giác quán đêm bốc khói,
Nghiệp là lửa ban ngày,
Bà-la-môn Chánh giác,
Tinh tấn chăm khai quật,
Người trí tuệ sáng suốt,
Dùng gươm bén trí tuệ,
Bậc thăng tiến, chán lìa,
Năm “cái” là rùa to,
Phẫn hận là cù lâu,
Xan tật là khúc thịt,
Năm dục, nơi giết chóc,
Vô minh là lăng-kỳ
Nghi hoặc là hai đường,
Cánh cửa hiện ngã mạn,
Rồng, La-hán lậu tận,
Cứu cánh dứt các luận,
Nên Ta nói như thế.

Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.