995. A-LUYỆN-NHÃ^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, trời gần về sáng, có một thiên tử dung sắc tuyệt đẹp đi đến chỗ đức Phật, cúi lạy sát chân Ngài rồi ngồi sang một bên. Ánh sáng trên thân thiên tử chiếu sáng khắp rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Độc

Khi ấy, vị thiên tử kia dùng kệ bạch Phật:

Tỳ-kheo a-luyện-nhã,^[2]
An trụ nơi thanh vắng,
Lặng lẽ tu Phạm hạnh,
Chỉ ngồi ăn một bữa,^[3][4]
Nhưng do nhân duyên gì,
Nhan sắc thường tươi sáng?

Bấy giờ, Thế Tôn nói kệ đáp:

Không lo về quá khứ,
Chẳng ước vọng tương lai,
Hiện tại tùy chỗ được,
Tỉnh giác buộc giữ niệm,
Uống ăn trong chánh niệm,
Nhan sắc thường tươi sáng.
Tâm mơ tưởng tương lai,
Buồn tiếc theo quá khứ,
Lửa ngu si tự đốt,
Như mưa đá chết cỏ.

Bấy giờ, thiên tử kia lại nói kệ:

Từ lâu vốn biết Phật,
Đã được Bát-niết-bàn,
Mọi sợ hãi không còn,
Dứt ân ái thế gian.

Bấy giờ, thiên tử kia nghe Phật dạy xong đã hoan hỷ và tùy hỷ rồi biến mất.

Chú thích:
[1] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.995. 0260c24). Tham chiếu: Biệt Tạp. 别雜 (T.02. 0100.132. 0426a06); S. 1.10 - I. 5.

[2] A-luyện-nhã Tỳ-kheo (阿練若比丘, Arañña bhikkhu): Tỳ-kheo sống trong rừng, hành một trong 13 hạnh Đầu-đà.

[3] Nguyên tác: Nhất tọa nhi thực (一坐而食, ekāsanabhojanaṃ). Có nhiều cách chuyển dịch về cú ngữ này, như ăn một lần ngồi, ngồi ăn một lần... đều hàm nghĩa là ngồi xuống ăn và chỉ ăn một lần, khi ăn xong, dù chưa đứng dậy và được cúng thêm nữa thì cũng không ăn; hoặc khi ăn xong, đứng dậy rồi thì không ngồi xuống ăn. Để văn phong thuần Việt, chúng tôi sử dụng nghĩa ngồi ăn một bữa dựa theo ý kinh nhất thời thực (一時食) được ghi nhận trong Tăng. 增 (T.02. 0125.49.2. 0795a27); Ma-ha Tăngkỳ luật 摩訶僧祇律 (T.22. 1425.17. 0362b14); Tát-bà-đa Tỳ-ni Tỳ-bà-sa 薩婆多毘尼毘婆沙 (T.23. 1440.17. 0551c01).

[4] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.996. 0261a13). Tham chiếu: Biệt Tạp. 别雜 (T.02. 0101.133. 0426a24); S. 1.9 - I. 4.