KINH SỐ 977

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại thành Vương Xá trong Vườn Trúc Ca-lan-đà.
Bấy giờ, tu sĩ ngoại đạo tên Thi-bà đi đến chỗ Phật, cùng Ngài hỏi thăm ân cần xong, lui ngồi một bên, bạch Phật:
– Thưa Cù-đàm! Có tu sĩ Bà-la-môn thấy như vầy, nói như vầy: “Nếu người có tri giác, biết tất cả tác nhân trước kia, tu các khổ hạnh khiến cho nghiệp nhân quá khứ hết sạch, lại không tạo tác nghiệp mới, dứt các nhân duyên, nơi đời vị lai không còn các lậu, vì các lậu đã hết nên nghiệp hết, nghiệp hết nên khổ hết, khổ hết là hoàn toàn thoát khổ.” Nay Cù-đàm nói như thế nào?
Phật bảo Thi-bà:
– Sa-môn, Bà-la-môn kia nói một cách mơ hồ chẳng suy xét, ngu si, bất thiện, chẳng phân biệt rõ ràng. Vì sao? Hoặc do gió khởi khổ, chúng sanh giác tri, hoặc do đàm khởi, hoặc từ nước dãi khởi, hoặc các thứ ấy chung khởi, hoặc tự hại, hoặc cái khác làm hại, hoặc do thời tiết khí hậu. Kẻ tự hại kia, hoặc nhổ tóc, hoặc nhổ râu, hoặc thường đứng giơ tay, hoặc ngồi xổm trên đất, hoặc nằm trên tro đất, hoặc nằm trên chông gai, hoặc nằm trên cái chày, hoặc nằm trên ván, hoặc nằm trên đất phết nước tiểu của trâu, hoặc nằm trong nước, hoặc một ngày tắm rửa ba lần, hoặc đứng một chân, thân xoay chuyển theo mặt trời. Họ siêng năng thực hành mọi thứ khổ hạnh như thế. Này Thi-bà! Đây gọi là tự hại. Do kẻ khác làm hại hoặc là bị người khác dùng tay, đá, dao, gậy, các thứ hại thân. Đây gọi kẻ khác làm hại.
Này Thi-bà! Hoặc bị thời tiết làm hại, như mùa đông thì cực lạnh, mùa xuân thì thật nóng, mùa hạ cũng nóng lạnh, đây là bị thời tiết làm hại, những điều này ở thế gian thật có chẳng phải hư vọng. Này Thi-bà! Thế gian có những sự việc thực tế này như bị gió làm hại... bị thời tiết, khí hậu làm hại. Chúng sanh kia biết như thật. Ông cũng tự có những tai họa này: Gió, đàm, nước dãi... thời tiết làm hại, biết như thế, như thế giác tri như thật.
Này Thi-bà! Nếu Sa-môn, Bà-la-môn kia nói rằng: Tất cả những gì người ta tri giác được đều là nhân đã tạo thì đó là bỏ việc thực tế ở thế gian mà nói theo sự nhận thấy của chính mình.
Này Thi-bà! Có năm nhân duyên sanh tâm ưu khổ. Năm nhân ấy là gì? Nghĩa là nhân tham dục trói buộc, duyên tham dục trói buộc sanh tâm ưu khổ. Nhân sân nhuế, thùy miên, trạo hối, nghi trói buộc sanh tâm ưu khổ. Duyên sân nhuế, thùy miên, trạo hối, nghi trói buộc sanh tâm ưu khổ. Đó là năm nhân, năm duyên sanh tâm ưu khổ?
Này Thi-bà! Có năm nhân, năm duyên không sanh tâm ưu khổ. Năm thứ đó là gì? Nghĩa là nhân tham dục trói buộc, duyên tham dục trói buộc sanh tâm ưu khổ, lìa tham dục trói buộc, chẳng khởi tâm ưu khổ. Đây gọi là năm nhân, năm duyên chẳng khởi tâm ưu khổ, ngay hiện tại được lìa nhiệt não không đợi thời tiết, tự giác tri kiến thông đạt duyên theo pháp hiện tại.
Này Thi-bà! Lại có người hiện tại lìa nhiệt não không đợi thời tiết, tự giác tri kiến thông đạt duyên theo pháp hiện tại nghĩa là tám Thánh đạo, chánh kiến... chánh định.
Lúc Phật nói pháp này, tu sĩ ngoại đạo Thi-bà xa lìa trần cấu, đắc pháp nhãn thanh tịnh. Thi-bà thấy pháp, đắc pháp, biết pháp, thâm nhập pháp, lìa hoài nghi chẳng do người khác, ở trong Chánh pháp, Luật, đắc vô sở úy. Thi-bà liền từ chỗ ngồi đứng dậy, sửa lại y phục, chắp tay bạch Phật:
– Thưa Thế Tôn! Hôm nay con có thể ở trong Chánh pháp, Luật, xuất gia, thọ giới Cụ túc, trở thành Tỳ-kheo chăng?
Phật bảo Thi-bà:
– Nay người được xuất gia,... (nói như trên)...
... tâm thiện giải thoát, đắc A-la-hán