KINH SỐ 971

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại thành Vương Xá, trong Vườn Trúc Ca-lan-đà.
Bấy giờ, trong thành Vương Xá, ở bên bờ ao Tu-ma-kiệt-đà có tu sĩ ngoại đạo tên là Thượng Tòa đang ở tại đây. Tu sĩ này ở trong chúng của mình tự nói rằng: “Tôi nói một bài kệ, nếu người nào có thể đáp lại được, tôi sẽ ở nơi vị ấy tu hành Phạm hạnh.”
Khi ấy có nhiều Tỳ-kheo sáng sớm đắp y, ôm bát vào thành Vương Xá khất thực, nghe có tu sĩ ngoại đạo tên Thượng Tòa ở bên bờ ao Tu-ma-kiệt-đà, tu sĩ này ở trong chúng của mình tự tuyên bố rằng: “Tôi nói một bài kệ, nếu người nào có thể đáp lại được, tôi sẽ ở nơi vị ấy tu hành Phạm hạnh.” Các Tỳ-kheo khất thực xong, trở về tinh xá, cất y bát, rửa chân xong đến đảnh lễ Phật, rồi lui ngồi một bên, bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Sáng sớm các Tỳ-kheo chúng con vào thành khất thực nghe tu sĩ ngoại đạo tên Thượng Tòa trú bên bờ ao Tu-ma-kiệt-đà ở giữa đồ chúng của mình tự tuyên bố: “Tôi nói một bài kệ, người nào đáp lại được, tôi sẽ ở nơi vị ấy tu hành Phạm hạnh.” Xin Thế Tôn vì thương xót tu sĩ ngoại đạo ấy, đi đến chỗ của ông ấy.
Thế Tôn im lặng nhận lời. Sau giờ tọa thiền buổi chiều, đức Phật đi đến bờ ao Tu-ma-kiệt-đà. Tu sĩ ngoại đạo tên Thượng Tòa từ xa trông thấy Thế Tôn, trải giường tòa, thỉnh Phật an tọa, Thế Tôn ngồi xong, bảo tu sĩ ngoại đạo Thượng Tòa:
– Có thật ông đã nói những lời như sau: “Tôi nói một bài kệ, nếu người nào đáp lại được, tôi sẽ ở nơi vị ấy tu hành Phạnh hạnh” chăng? Bây giờ ông hãy nói kệ, Ta có thể đáp lại.
Lúc ấy, người ngoại đạo chất giường lên thành chỗ ngồi cao, tự mình lên đó ngồi, nói kệ:

Tỳ-kheo sống nhờ pháp,
Chẳng khủng bố chúng sanh,
Ý lặng, hành xả ly,
Trì giới thuận tu hành.

Thế Tôn biết rõ tâm của ngoại đạo Thượng Tòa, Ngài liền nói kệ:

Với bài kệ ông nói,
Có thể tự chuyển theo,
Ta sẽ đối với ông,
Xem là người tốt lành.
Xét kỹ lời ông nói,
Nói, làm chẳng phù hợp,
Lặng lẽ tự điều phục,
Chớ khủng bố chúng sanh,
Hành, ý bặt xa lìa.
Người giữ gìn tịnh giới,
Thuận điều phục lặng dừng,
Thân, miệng, tâm lìa ác
Khéo nhiếp nơi trụ xứ,
Chẳng để cho phóng dật.
Đây gọi là tùy thuận,
Điều phục và lặng dừng.

Trong khi ấy tu sĩ ngoại đạo Thượng Tòa nghĩ thầm: “Sa-môn Cù-đàm đã biết tâm ta”, vội vàng từ chỗ ngồi đi xuống, chắp tay bạch Phật:
– Hôm nay con có thể được ở nơi Chánh pháp, Luật, xuất gia thọ giới Cụ túc, trở thành pháp Tỳ-kheo không?
Phật bảo tu sĩ ngoại đạo Thượng Tòa:
– Ngày nay ông có thể được ở nơi Chánh pháp, Luật, xuất gia thọ giới Cụ túc, trở thành Tỳ-kheo.
Thế rồi, tu sĩ ngoại đạo Thượng Tòa đã xuất gia và trở thành Tỳ-kheo, tự suy nghĩ về lý do khiến cho người thiện nam cạo bỏ râu tóc, khoác áo cà-sa, chánh tín, không nhà, xuất gia học đạo,... tâm thiện giải thoát, đắc quả A-la-hán.