QUYỂN 34

967. TÔN GIẢ PHÚ-LÂN-NI^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại Trúc Lâm, vườn Ca-lan-đà, thuộc thành Vương Xá.

Khi ấy, có Tôn giả Phú-lân-ni^[2] đang ở núi Kỳ-xà quật, trong thành Vương Xá.

Bấy giờ, có số đông tu sĩ ngoại đạo đi đến chỗ Tôn giả Phú-lân-ni, ân cần thăm hỏi nhau xong rồi ngồi sang một bên và hỏi:

_ Tôi nghe Sa-môn Cù-đàm chủ trương phá ngã và đoạn diệt ngã.^[3] Cùđàm có truyền dạy như vậy chăng? Nay xin hỏi Tôn giả Phú-lân-ni, việc ấy có đúng không?

Phú-lân-ni nói với các tu sĩ ngoại đạo:

_ Tôi không nghe Thế Tôn dạy chúng sanh phá ngã và đoạn diệt ngã như thế, khiến chẳng còn gì. Không thể có chuyện đó! Tôi nghe Thế Tôn dạy và đã hiểu như thế này: “Có những chúng sanh chấp ngã, ngã mạn, tà mạn. Thế Tôn đã dạy họ đoạn diệt những thứ đó.”

Bấy giờ, các tu sĩ ngoại đạo nghe Tôn giả Phú-lân-ni nói như vậy thì không được hài lòng, liền chỉ trích rồi bỏ đi.

Sau khi các ngoại đạo đi rồi, Tôn giả Phú-lân-ni liền đến chỗ Phật, lạy sát chân Ngài rồi ngồi sang một bên, đem những lời đã nói cùng các ngoại đạo thuật lại đầy đủ với Phật và hỏi:

_ Bạch Thế Tôn! Con vừa trả lời với các ngoại đạo như thế là không hủy báng Thế Tôn chứ? Là nói đúng pháp, nói đúng lời Phật dạy, nói đúng theo pháp và thứ lớp của giáo pháp,^[4] không bị các nhà luận nghị hiềm trách chăng?

Đức Phật bảo Phú-lân-ni:

_ Những điều thầy nói không hủy báng Như Lai, không mất thứ tự, đúng như Ta đã dạy, nói đúng theo pháp và thứ lớp của giáo pháp, không bị các nhà luận nghị hiềm trách. Vì sao như vậy? Này Phú-lân-ni! Trước đây các chúng sanh bị ngã mạn, tà mạn, tà mạn bức bách, tà mạn tập khởi. Do không tỏ ngộ về tà mạn^[5] nên bị rối mù như ruột chó, như vòng móc sắt, như đám cỏ rối, rong ruổi tới lui đời này đời khác, đời khác đời này vẫn cứ rong ruổi tới lui, không thể xa lìa.

Phú-lân-ni! Tất cả chúng sanh nếu diệt sạch hoàn toàn tà mạn thì tất cả họ luôn được hân hoan an ổn.

Đức Phật nói kinh này xong, Tỳ-kheo Phú-lân-ni nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.

***

Chú thích:

[1] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.966. 0248a15). Tham chiếu: Biệt Tạp. 别雜 (T.02. 0100.200. 0447c17); A. 8.82 - IV. 337; A. 10.83 - V. 154.

[2] Phú-lân-ni (富鄰尼, Puṇṇiya).

[3] Nguyên tác: Đoạn diệt phá hoại hữu (斷滅破壞有). Hữu (有) ở đây chỉ cho hữu ngã, tự ngã, chúng sanh (attā). Tham chiếu: Biệt Tạp. 別雜 (T.02. 0100.200. 0447c20): Sa-môn Cù-đàm dạy đoạn diệt ngã, khiến chúng không thể thọ sanh (沙門瞿曇說眾生斷, 更不受生). Ở đoạn kinh này, chúng ngoại đạo cho rằng đức Phật chủ trương “Đoạn diệt luận” (Ucchedavāda).

[4] Nguyên tác: Tùy thuận pháp (隨順法). Xem chú thích 68, kinh số 27, quyển 1, tr. 24; Tạp. 雜 (T.02. 0099.27. 0005c20).

[5] Nguyên tác: Tà mạn bất vô gián đẳng (邪慢不無間等). Tham chiếu: Biệt Tạp. 別雜 (T.02. 0100.200. 0448a13): Bất tri ngã mạn (不知我慢).