QUYỂN 34

963. KHÔNG BIẾT VÀ BIẾT^[1]

Bấy giờ, có vị tu sĩ thuộc dòng Bà-tha đi đến chỗ Phật, ân cần thăm hỏi Thế Tôn xong rồi ngồi sang một bên và bạch:
– Thưa Cù-đàm! Do không biết rõ về cái gì mà có người thấy như vầy và nói như vầy: “Thế gian là thường hằng, đây là chân thật, ngoài ra là hư vọng; thế gian là vô thường, vừa thường vừa vô thường, chẳng phải thường chẳng phải vô thường; hữu biên, vô biên, vừa hữu biên vừa vô biên, chẳng phải hữu biên chẳng phải vô biên; mạng tức là thân, mạng khác thân khác; Như Lai tồn tại sau khi chết, Như Lai không tồn tại sau khi chết, Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại sau khi chết, Như Lai chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại sau khi chết”?

Đức Phật bảo Bà-tha:
– Do không biết rõ về sắc nên thấy như vầy và nói như vầy: “Thế gian là thường hằng, đây là chân thật, ngoài ra là hư vọng... (cho đến) chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại sau khi chết.” Do không biết rõ về thọ, tưởng, hành và thức nên thấy như vầy và nói như vầy: “Thế gian là thường hằng, đây là chân thật, ngoài ra là hư vọng... (cho đến) chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại sau khi chết.”

Bà-tha bạch Phật:
– Thưa Cù-đàm! Do biết rõ về pháp gì mà không thấy như vầy và không nói như vầy: “Thế gian là thường hằng, đây là chân thật, ngoài ra là hư vọng... (cho đến) chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại sau khi chết?”

Đức Phật bảo Bà-tha:
– Do biết rõ về sắc nên không thấy như vầy và không nói như vầy: “Thế gian là thường hằng, đây là chân thật, ngoài ra là hư vọng... (cho đến) chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại sau khi chết.” Do biết thọ, tưởng, hành và thức nên không thấy như vầy và không nói như vầy: “Thế gian là thường hằng, đây là chân thật, ngoài ra là hư vọng... (cho đến) chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại sau khi chết.”

Giống như không biết và biết, cũng vậy, không thấy và thấy, không phân biệt và phân biệt, không đoạn và đoạn, không quán và quán, không xem xét và xem xét, không giác và giác.

Đức Phật nói kinh này xong, Bà-tha nghe lời Phật dạy, hoan hỷ và tùy hỷ rồi đứng dậy ra đi.

Chú thích: