KINH SỐ 962

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại thành Vương Xá, trong Vườn Trúc Ca-lan-đà.
Bấy giờ, có Bà-tha xuất gia đi đến Phật, chào hỏi ân cần, rồi lui ngồi một bên, bạch Phật:
– Thưa Cù-đàm! Thế nào, Cù-đàm có thấy như vầy, nói như vầy: “Thế gian là thường, đây là chân thật, ngoài ra là hư vọng”?
Phật bảo Bà-tha xuất gia:
– Ta chẳng thấy như vầy, nói như vầy: “Thế gian là thường, đây là chân thật, ngoài ra là hư vọng.”
Bà-tha xuất gia bạch Phật :
– Thế nào Cù-đàm có thấy như vầy, nói như vầy: “Thế gian vô thường, vừa thường vừa vô thường, chẳng phải thường, chẳng phải vô thường, hữu biên, vô biên, vừa hữu biên vừa vô biên, chẳng phải hữu biên chẳng phải vô biên; mạng tức là thân, mạng khác thân khác; Như Lai có sau khi chết, Như Lai không, Như Lai vừa có vừa không, Như Lai chẳng phải có chẳng phải không sau khi chết”?
Phật bảo Bà-tha:
– Ta chẳng thấy như vầy, nói như vầy “... chẳng phải có chẳng phải không sau khi chết.”
Bấy giờ, Bà-tha xuất gia bạch Phật:
– Thưa Cù-đàm! Đối với các tri kiến này có lỗi gì mà tất cả điều ấy Ngài đều không ký thuyết.
Phật bảo Bà-tha xuất gia:
– Nếu khởi tri kiến rằng: “Thế gian thường, đây là chân thật, ngoài ra là hư vọng.” Đó là đảo kiến, là quán sát kiến, là dao động kiến, là cấu nhiễm kiến, là kết kiến, là khổ, là chướng ngại, là nhiệt não, bị kết kiến ràng buộc, phàm phu ngu si vô học ở đời vị lai bị sanh-già-bệnh-chết-ưu-bi-khổ-não sanh.
Này Bà-tha xuất gia! Nếu khởi tri kiến rằng: “Thế gian vô thường, vừa thường vừa vô thường, chẳng phải thường chẳng phải vô thường, hữu biên, vô biên, vừa hữu biên vừa vô biên, chẳng phải hữu biên, chẳng phải vô biên; mạng là thân, mạng khác, thân khác; Như Lai có, Như Lai không, Như Lai vừa có vừa không, Như Lai chẳng phải có chẳng phải không sau khi chết” thì đó là đảo kiến... ưu-bi-khổ-não sanh.
Bà-tha xuất gia bạch Phật:
– Cù-đàm thấy biết như thế nào?
Phật bảo Bà-tha:
– Chỗ thấy của Như Lai đã thành tựu. Này Bà-tha! Nhưng Như Lai thấy, nghĩa là thấy khổ Thánh đế này, khổ tập Thánh đế, khổ diệt Thánh đế, khổ diệt đạo tích Thánh đế này, biết như thế, thấy như thế rồi đối với tất cả kiến chấp, tất cả thọ, tất cả sanh, tất cả kiến chấp về ngã, ngã sở, ngã mạn trói buộc khiến cho đoạn diệt, tịch tịnh, trong sạch mát mẻ, chân thật, như thế giải thoát.
Này Bà-tha! Sanh chẳng đúng, chẳng sanh cũng chẳng đúng.
Bà-tha bạch Phật:
– Vì sao Phật nói sanh chẳng đúng?
Phật bảo Bà-tha:
– Bây giờ Ta hỏi, tùy ý ông đáp. Này Bà-tha! Như có người ở trước ông nhóm lửa, ông thấy lửa cháy không? Liền đó trước ông lửa tắt, ông thấy lửa tắt không?
Bà-tha bạch Phật:
– Thưa Cù-đàm, có như thế!
Phật bảo Bà-tha:
– Nếu có người hỏi ông về hướng lửa cháy nay ở chỗ nào, đi về phương Đông, hay phương Tây, phương Nam, phương Bắc? Hỏi như vậy ông sẽ nói thế nào?
Bà-tha bạch Phật:
– Nếu bị hỏi như thế con sẽ đáp: “Nếu có nhóm lửa trước tôi, do củi, cỏ khô làm nhân duyên nên lửa cháy. Nếu không thêm củi, lửa sẽ tắt hẳn không cháy lại được; còn nói lửa đi về phương Đông, Tây, Nam, Bắc thì không đúng.”
Phật bảo Bà-tha:
– Ta cũng nói rằng: Sắc đã đoạn, đã biết; thọ, tưởng, hành, thức đã đoạn, đã biết. Đoạn cội gốc của nó như chặt đứt ngọn cây đa-la không thể tái sanh nữa, ở đời vị lai vĩnh viễn chẳng khởi lại nữa. Nếu nói đi đến bốn phương Đông, Tây, Nam, Bắc thì không đúng, vì vĩnh viễn tịch diệt, thậm thâm, rộng lớn, vô lượng vô biên.
Bà-tha bạch Phật:
– Con xin được nói ví dụ.
Phật bảo Bà-tha:
– Phải! Rất đúng lúc.
Bà-tha bạch Phật:
– Ví như ở gần thành phố, thôn xóm có một vùng đất tốt mọc lên cánh rừng kiên cố, trong rừng có một cây to bền chắc trải qua vài ngàn năm, lâu ngày cành lá xơ xác, cỏ cây khô mục, chỉ còn một thân trơ trọi kiên cố đứng một mình. Thưa Cù-đàm! Cũng thế, Pháp, Luật của Như Lai lìa bỏ các cành, nhánh, cọng, lá chỉ còn một thân trơ trọi kiên cố đứng một mình.
Bà-tha xuất gia nghe Phật nói xong, hoan hỷ, tùy hỷ, từ chỗ ngồi đứng lên đi.