KINH SỐ 959

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại thành Vương Xá, trong Vườn Trúc Ca-lan-đà.
Bấy giờ, có người chủng tộc Bà-tha xuất gia đi đến chỗ Phật, chắp tay chào hỏi xong, rồi lui ngồi một bên, bạch Phật:
– Thưa Cù-đàm! Nhân gì, duyên gì đối với các Sa-môn, Bà-la-môn khác nếu có ai đến hỏi... (nói rộng như trên).
Lúc bấy giờ, Bà-tha xuất gia khen ngợi rằng:
– Lạ thay, Cù-đàm! Nghĩa lý của Phật và đệ tử Ngài như nhau, đồng nghĩa, đồng cú, đồng vị, cho đến đồng đệ nhất nghĩa. Thưa Cù-đàm! Con đi đến chỗ Tôn giả Mục-kiền-liên đem nghĩa lý, câu nói, ý vị như thế hỏi Tôn giả, Tôn giả cũng dùng nghĩa lý, câu nói, ý vị như vậy để trả lời con, y như lời Như Lai nói hôm nay. Thế nên thật vô cùng kỳ đặc! Phật và đệ tử của Ngài đồng nghĩa, đồng cú, đồng vị và đồng đệ nhất nghĩa.
Bấy giờ, Bà-tha xuất gia có nhân duyên đi đến thôn Na-ly, sau khi lo công việc xong xuôi, đi tới chỗ Tôn giả Tiên-đà Ca-chiên-diên, Bà-tha cùng Tôn giả chào đón hỏi thăm nhau, rồi lui ngồi một bên, hỏi Tiên-đà Ca-chiên-diên:
– Do nhân gì, duyên gì đối Sa-môn Cù-đàm khi có người đến hỏi: “Như Lai có, không, vừa có vừa không, chẳng phải có chẳng phải không sau khi chết?”, Ngài đều đáp điều đó không ký thuyết?
Tiên-đà Ca-chiên-diên nói với Bà-tha xuất gia:
– Bây giờ tôi hỏi ông, tùy ông đáp. Ông nghĩ thế nào? Nếu hoặc nhân, hoặc duyên, hoặc các hành, hoặc sắc, hoặc vô sắc, hoặc tưởng, hoặc phi tưởng, hoặc phi tưởng phi phi tưởng, nếu nhân kia duyên kia, hành kia, hành diệt không còn sót, vĩnh viễn diệt rồi thì Như Lai đối với người kia còn có ký thuyết: “Như Lai hoặc có, hoặc không, hoặc vừa có vừa không, hoặc chẳng phải có chẳng phải không sau khi chết”?
Bà-tha xuất gia trả lời Tiên-đà Ca-chiên-diên:
– Nếu hoặc nhân, hoặc duyên, hoặc các thứ hành, hoặc sắc, hoặc phi sắc, hoặc tưởng hoặc phi tưởng, hoặc phi tưởng phi phi tưởng, nhân kia, duyên kia, hành kia diệt mất không còn thì làm sao Cù-đàm đối với người kia ký thuyết: “Như Lai hoặc có, hoặc không, hoặc vừa có vừa không, hoặc chẳng phải có chẳng phải không sau khi chết”?
Tiên-đà Ca-chiên-diên bảo Bà-tha:
– Vì thế Như Lai do nhân ấy, duyên ấy nên khi có người hỏi: “Như Lai hoặc có hoặc không, vừa có vừa không, hoặc chẳng phải có chẳng phải không sau khi chết?” Ngài đều chẳng ký thuyết.
Bà-tha lại hỏi Tiên-đà Ca-chiên-diên:
– Ngài làm đệ tử của Sa-môn Cù-đàm được bao lâu?
Tiên-đà Ca-chiên-diên đáp:
– Tôi nương nơi Chánh pháp, Luật, xuất gia, tu Phạm hạnh chưa đủ ba năm. Bà-tha xuất gia nói:
– Tiên-đà Ca-chiên-diên chóng được thiện lợi. Mới xuất gia thời gian ngắn mà được thần luật nghi như thế, lời nói hợp luật nghi như thế, lại được trí tuệ, biện tài như thế.
Bà-tha xuất gia nghe Tôn giả Tiên-đà Ca-chiên-diên nói xong, hoan hỷ, tùy hỷ, từ chỗ ngồi đứng lên đi.