QUYỂN 34

958. TÔN GIẢ MỤC-KIỀN-LIÊN^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại tinh xá Trúc Lâm, vườn Ca-lan-đà, thuộc thành Vương Xá.

Bấy giờ, Tôn giả Đại Mục-kiền-liên cũng ở tại trú xứ này.

Lúc ấy, có tu sĩ ngoại đạo dòng Bà-sa đi đến chỗ Tôn giả Đại Mục-kiềnliên. Sau khi hai bên ân cần chào hỏi xong, ông ngồi sang một bên và thưa với Tôn giả Đại Mục-kiền-liên:
– Tôi có điều muốn hỏi, không biết Tôn giả có thời gian để giải đáp cho chăng?

Tôn giả Mục-kiền-liên nói:
– Bà-sa! Tùy theo điều ông muốn hỏi, nếu biết tôi sẽ trả lời.

Lúc ấy, tu sĩ Bà-sa hỏi Tôn giả:
– Do nhân gì, duyên gì mà khi có người đến hỏi các Sa-môn, Bà-la-môn những vấn đề: “Sau khi chết, Như Lai có tồn tại hay không tồn tại? Sau khi chết, Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại? Sau khi chết, Như Lai chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại?” thì họ đều theo đó mà trả lời. Trong khi đó, có người đến hỏi Sa-môn Cù-đàm: “Sau khi chết, Như Lai có tồn tại hay không tồn tại? Sau khi chết, Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại? Sau khi chết, Như Lai chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại?” thì Ngài nói “điều này không thể khẳng định.”

Tôn giả Mục-kiền-liên nói:
– Này Bà-sa! Vì các Sa-môn, Bà-la-môn khác không biết như thật về sắc, không biết như thật sự tập khởi của sắc, không biết như thật về sự diệt tận của sắc, không biết như thật vị ngọt của sắc, không biết như thật về tai hại của sắc, không biết như thật về sự thoát ly sắc nên mới chấp trước những vấn đề: “Sau khi chết Như Lai có tồn tại hay không tồn tại; hoặc sau khi chết, Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại, chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại.”

Vì không biết như thật về thọ, tưởng, hành, thức... và không biết như thật về sự tập khởi của thức, không biết như thật về sự diệt tận của thức, không biết như thật vị ngọt của thức, không biết như thật về tai hại của thức, không biết như thật về sự thoát ly thức nên mới chấp trước đối với việc: “Sau khi chết Như Lai có tồn tại hay không tồn tại; hoặc sau khi chết, Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại, chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại.”

Còn Như Lai đã biết như thật về sắc, biết như thật về sự tập khởi của sắc, biết như thật về sự diệt tận của sắc, biết như thật vị ngọt của sắc, biết như thật sự tai hại của sắc, biết như thật về sự thoát ly sắc. Vì biết như thật nên không sanh chấp trước đối với việc: “Sau khi chết Như Lai có tồn tại hay không tồn tại; hoặc sau khi chết, Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại, chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại.”

Vì Như Lai đã biết như thật về thọ, tưởng, hành, thức... biết như thật về sự tập khởi của thức, biết như thật về sự diệt tận của thức, biết như thật vị ngọt của thức, biết như thật sự tai hại của thức, biết như thật về sự thoát ly thức. Vì biết như thật nên không còn chấp trước đối với việc: “Sau khi chết Như Lai có tồn tại hay không tồn tại; hoặc sau khi chết, Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại, chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại.”

Này Bà-sa! Do nhân như vậy, duyên như vậy, nên khi có người đến hỏi các Sa-môn, Bà-la-môn khác về những vấn đề: “Sau khi chết Như Lai có tồn tại hay không tồn tại; hoặc sau khi chết, Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại, chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại” thì họ liền dự ký cho người kia.

Cũng do nhân như vậy, duyên như vậy, nên khi có người đến hỏi Như Lai về những vấn đề: “Sau khi chết Như Lai có tồn tại hay không tồn tại; hoặc sau khi chết, Như Lai vừa tồn tại vừa không tồn tại, chẳng phải tồn tại chẳng phải không tồn tại” thì Như Lai không dự ký cho người kia.

Tu sĩ Bà-sa nghe lời Tôn giả Đại Mục-kiền-liên dạy xong liền hoan hỷ và tùy hỷ rồi từ chỗ ngồi đứng dậy ra về.

Chú thích:

[1] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.958. 0244b10). Tham chiếu: Biệt Tạp. 别雜 (T.02. 0100.191. 0443b12); S. 44.7 - IV. 391.