QUYỂN 33

924. TÁM LOẠI NGỰA CHỨNG^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại Trúc Lâm, vườn Ca-lan-đà, thuộc thành Vương Xá.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

– Ở thế gian có tám loại ngựa chứng. Là tám loại nào? Đó là ngựa chứng lúc kéo xe thì chân sau đạp người, chân trước quỵ xuống đất, đầu ngúc ngắc và muốn cắn người. Đây là loại ngựa chứng thứ nhất ở thế gian.

Lại nữa, ngựa chứng lúc kéo xe thì cúi đầu xuống làm rung cái ách xe. Đây là loại ngựa chứng thứ hai ở thế gian.

Lại nữa, ngựa chứng ở thế gian lúc kéo xe thì đi vào đường hẹp, hoặc kéo lệch một bên khiến cho xe lật. Đây là loại ngựa chứng thứ ba [ở thế gian].

Lại nữa, ngựa chứng có lúc kéo xe lại ngẩng đầu mà phóng đi. Đây là loại ngựa chứng thứ tư [ở thế gian].

Lại nữa, ngựa chứng ở thế gian lúc kéo xe, vừa bị roi gậy đánh khẽ thì nó liền làm cho đứt dây cương, hoặc làm đứt dàm và phóng chạy lung tung. Đây là loại ngựa chứng thứ năm [ở thế gian].

Lại nữa, ngựa chứng ở thế gian lúc kéo xe thì nhấc hai chân trước rồi lồng lên giống như con người. Đây là loại ngựa chứng thứ sáu [ở thế gian].

Lại nữa, ngựa chứng ở thế gian lúc kéo xe phải dùng đến roi gậy thì nó mới chịu đứng yên không cử động. Đây là loại ngựa chứng thứ bảy [ở thế gian].

Lại nữa, ngựa chứng ở thế gian lúc kéo xe thì bốn chân chụm lại, quỵ sát đất không chịu đứng lên. Đây là loại ngựa chứng thứ tám [ở thế gian].

Cũng vậy, người xấu ở thế gian có tám điều lầm lỗi trong Chánh pháp và Giới luật. Đó là tám điều gì? Nghĩa là có Tỳ-kheo khi bị các vị Phạm hạnh cử tội bởi thấy, nghe, nghi thì liền giận dữ, chỉ trích trở lại người cử tội rằng: “Thầy si mê, không hiểu biết, không tốt bụng. Người ta vừa cử tội thầy, sao thầy lại cử tội tôi?” Giống như con ngựa chứng kia hai chân sau đạp, hai chân trước quỵ xuống đất làm đứt cương, gãy ách. Đây gọi là lỗi lầm thứ nhất của con người trong Chánh pháp và Giới luật.

Lại nữa, Tỳ-kheo khi bị các vị Phạm hạnh cử tội bởi thấy, nghe, nghi thì liền trở lại cử tội người kia, giống như ngựa chứng tức giận ngúc ngắc cổ làm gãy ách. Đây gọi là lỗi lầm thứ hai của con người trong Chánh pháp và Giới luật.

Lại nữa, Tỳ-kheo khi bị các vị Phạm hạnh cử tội bởi thấy, nghe, nghi nhưng không biết dùng lời chín chắn để báo đáp mà nói lảng sang chuyện khác rồi sân hận, kiêu căng, chối tội, ôm hận, không chịu nhận, lại còn làm những điều vô lý, giống như con ngựa kia không chịu đi đường thẳng mà cố làm cho xe lật úp. Đây gọi là lỗi lầm thứ ba của con người trong Chánh pháp và Giới luật.

Lại nữa, Tỳ-kheo khi bị các vị Phạm hạnh cử tội bởi thấy, nghe, nghi để cho vị ấy nhớ lại, nhưng vị này lại nói rằng: “Tôi chẳng nhớ”, lại còn ương ngạnh chẳng chịu phục, giống như con ngựa chứng kia bước thụt lùi. Đây gọi là lỗi lầm thứ tư của con người trong Chánh pháp và Giới luật.

Lại nữa, Tỳ-kheo khi bị các vị Phạm hạnh cử tội bởi thấy, nghe, nghi thì liền tỏ ra khinh miệt, không coi người khác ra gì, cũng không kể gì đến chúng Tăng, tự ý ôm y bát bỏ đi, giống như ngựa chứng kia bị roi gậy liền bỏ chạy dọc ngang. Đây gọi là lỗi lầm thứ năm của con người trong Chánh pháp và Giới luật.

Lại nữa, Tỳ-kheo khi bị các vị Phạm hạnh cử tội bởi thấy, nghe, nghi thì liền ngồi lì trên giường cao mà tranh luận quanh co với các Thượng tọa, giống như ngựa chứng kia đứng nhấc hai chân trước rồi lồng lên giống như con người. Đây gọi là lỗi lầm thứ sáu của con người trong Chánh pháp và Giới luật.

Lại nữa, Tỳ-kheo khi bị các vị Phạm hạnh cử tội bởi thấy, nghe, nghi thì nín lặng chẳng đáp, cố ý làm xúc não đại chúng, giống như ngựa chứng kia bị roi, gậy vẫn trơ trơ chẳng động. Đây gọi là lỗi lầm thứ bảy của con người trong Chánh pháp và Giới luật.

Lại nữa, Tỳ-kheo khi bị các vị Phạm hạnh cử tội bởi thấy, nghe, nghi thì liền xả giới, tự mình thoái thất, rồi đến trước cửa chùa nói rằng: “Ông cứ mặc nhiên mà sống an ổn vui vẻ, tôi tự xả giới lui về”, giống như con ngựa chứng kia bốn chân chụm lại, phục thân sát đất không chịu cử động. Đây gọi là lỗi lầm thứ tám của con người trong Chánh pháp và Giới luật.

Tỳ-kheo! Đây gọi là tám lỗi lầm của con người trong Chánh pháp và Giới luật.

Đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy đều hoan hỷ phụng hành.

***