QUYỂN 33

938. NƯỚC MẮT^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

– Chúng sanh luân chuyển mãi trong đêm dài sanh tử từ vô thỉ cho đến nay, không biết đâu là cội nguồn của khổ đau. Ý các thầy nghĩ thế nào? Nước sông Hằng... (cho đến) nước trong bốn biển lớn là nhiều hay là nước mắt của các thầy tuôn ra trong vòng luân hồi sanh tử là nhiều?

Các Tỳ-kheo bạch Phật:

– Như chúng con hiểu ý nghĩa của lời Phật dạy thì nước mắt của chúng con tuôn rơi trong vòng luân hồi sanh tử rất nhiều, nhiều hơn cả nước sông Hằng và bốn biển lớn.

Phật bảo các Tỳ-kheo:

– Lành thay! Lành thay! Nước mắt của các thầy tuôn rơi trong vòng luân hồi sanh tử rất nhiều chứ không phải nước sông Hằng và nước bốn biển. Vì sao như vậy? Vì các thầy đã khóc để tiễn biệt cha mẹ, anh em, chị em, thân thuộc, bạn bè hay mất mát tiền của thì nước mắt nhiều không thể tính kể. Các thầy mãi chịu cảnh lâm chung bỏ xác nơi nghĩa địa, máu huyết tanh nồng chảy ra... (cho đến) đọa địa ngục, ngạ quỷ, súc sanh.

Này các Tỳ-kheo! Các thầy đã sanh tử luân hồi từ vô thỉ đến nay, máu và nước mắt trong thân chảy ra rất nhiều không thể tính kể.

Phật hỏi các Tỳ-kheo:

– Sắc là thường hay vô thường?

Các Tỳ-kheo bạch Phật:

– Bạch Thế Tôn, là vô thường!

– Những gì vô thường là khổ chăng?

– Bạch Thế Tôn, là khổ!

– Nếu vô thường, khổ, là pháp đổi thay thì vị Thánh đệ tử có nên ở trong đó thấy có ngã, khác ngã, hoặc tồn tại trong nhau chăng?

– Bạch Thế Tôn, không nên!

Đối với thọ, tưởng, hành, thức cũng lại như thế.

– Này các Tỳ-kheo! Vị Thánh đệ tử biết như vậy, thấy như vậy... (cho đến) được giải thoát đối với sắc, được giải thoát đối với thọ, tưởng, hành, thức, được giải thoát đối với sanh, già, bệnh, chết, lo, buồn, khổ, não.

Đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy, đều hoan hỷ phụng hành.

***

Chú thích

[1] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.938. 0240c25). Tham chiếu: Biệt Tạp. 别雜 (T.02. 0100.331. 0486a18); Tăng. 增 (T.02. 0125.51.1. 0814a27); S. 15.3 - II. 179.