KINH SỐ 830

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại Băng-già-xà, trong rừng Băng-già-kỳ.
Bấy giờ, Thế Tôn vì các Tỳ-kheo nói về pháp tương ưng với giới và khen ngợi pháp chế giới. Lúc ấy, Tôn giả Ca-diếp-thị đang ở trong thôn Băng-già-xà, nghe Thế Tôn nói pháp tương ưng với giới và khen ngợi giới, trong tâm không bằng lòng, không vui, nói rằng: “Sa-môn ấy cật lực khen ngợi giới này, tích cực chế định giới này.”
Khi Thế Tôn đã trú tại thôn Băng-già-xà, tùy chỗ trụ an lạc xong, Ngài hướng đến nước Xá-vệ, lần lượt du hành đến nước Xá-vệ, trong rừng Kỳ-đà, ở vườn Cấp Cô Độc.
Khi Thế Tôn đi chẳng bao lâu, Tôn giả Ca-diếp-thị tâm sanh hối hận, tự trách: “Ngày nay ta mất lợi, bị mất lợi lớn, lúc Thế Tôn nói về pháp tương ưng với giới, khen ngợi sự chế giới, đối với Thế Tôn, ta khởi tâm không bằng lòng, chẳng vui vẻ còn phàn nàn về sự khen ngợi giới luật và chế giới của Ngài.”
Tôn giả Ca-diếp-thị qua đêm ấy, sáng sớm đắp y, ôm bát vào thôn Băng-giàxà khất thực, thọ thực xong trở về tinh xá, gởi lại ngọa cụ, Tôn giả tự mang y bát hướng về thành Xá-vệ tuần tự du hành, đến nước Xá-vệ, cất y bát, rửa chân, rồi vào đảnh lễ Thế Tôn, bạch Phật rằng:
– Con xin sám hối Thế Tôn! Con xin sám hối Thiện Thệ! Con ngu si chẳng khéo hiểu biết. Lúc con nghe Thế Tôn dạy các Tỳ-kheo về pháp tương ưng với giới, khen ngợi sự chế giới, đối với Thế Tôn con cảm thấy không bằng lòng, chẳng vui, chẳng hài lòng và nói rằng: “Sa-môn chế giới, khen ngợi giới này.”
Phật bảo Tôn giả Ca-diếp-thị:
– Vào lúc nào, ở tại chỗ Ta, tâm thầy không bằng lòng, chẳng vui, chẳng hoan lạc mà nói rằng: “Sa-môn này cật lực chế giới, khen ngợi giới này”?
Tôn giả Ca-diếp-thị bạch Phật:
– Bạch Thế Tôn! Đó là lúc Ngài trú tại thôn Bằng-già-xà trong rừng Bănggià-kỳ, Ngài vì các Tỳ-kheo nói pháp tương ưng với giới, khen ngợi giới. Con lúc ấy ở chỗ đức Thế Tôn, tâm không bằng lòng, không hoan hỷ, không hoan lạc, mà nói rằng: “Sa-môn này cật lực chế giới, khen ngợi giới này.” Bạch Thế Tôn! Hôm nay con tự biết ăn năn lầm lỗi, con tự thấy tội của mình. Xin Thế Tôn thương xót nhận sự sám hối của con!
Phật bảo Tôn giả Ca-diếp-thị:
– Thầy tự biết lỗi là đã ngu si, bất thiện, chẳng biết suy nghĩ khi nghe Ta nói về pháp tương ưng với giới, khen ngợi chế giới mà đối với Ta, thầy không bằng lòng, không vui, không hoan lạc và nói rằng: “Sa-môn này cật lực chế giới, hết sức khen ngợi giới này.” Này Ca-diếp-thị! Nay thầy tự biết lỗi, tự thấy lỗi lầm và sám hối thì đời vị lai luật nghi giới sanh, vì thương xót thầy Ta nhận sự sám hối này.
Ca-diếp-thị sám hối như vậy xong thiện pháp được tăng trưởng, trọn chẳng suy giảm. Vì sao? Vì nếu có người tự biết tội, tự thấy tội, mà ăn năn sám hối thì ở đời vị lai luật nghi giới sanh, thiện pháp tăng trưởng, chẳng suy giảm.
Giả sử Ca-diếp-thị là vị Thượng tọa mà không muốn học giới, không quý trọng giới, chẳng khen ngợi chế giới thì Tỳ-kheo như thế, Ta chẳng tán thán. Vì sao? Vì nếu người này được Đại sư khen ngợi, những người khác sẽ gần gũi, cung kính, tôn trọng họ. Nếu người khác cung kính, tôn trọng họ thời sẽ có tri kiến và việc làm giống với họ. Người có việc làm giống như thế, thời luôn luôn sẽ bị cái khổ, không có lợi ích, chẳng khen ngợi, vì ban đầu vị ấy chẳng thích học giới giống như Trưởng lão Tỳ-kheo, trung niên Tỳ-kheo, thiếu niên Tỳ-kheo cũng sẽ như thế. Nếu bậc Thượng tọa Trưởng lão ban đầu đã chú trọng giới học, khen ngợi chế giới, vị Trưởng lão ấy được Ta khen ngợi vì vị ấy ban đầu ưa học giới. Người này được Đại sư tán thán, người khác sẽ gần gũi cúng dường, tôn trọng thời thấy biết cũng giống như họ. Vì thấy biết giống như họ nên trong đời vị lai người ấy sẽ luôn luôn được lợi ích. Vì thế đối với Tỳ-kheo Trưởng lão kia, Ta thường khen ngợi do lúc ban đầu ưa học giới để các Tỳ-kheo trung niên, Tỳ-kheo thiếu niên cũng lại như thế.
Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.