QUYỂN 29

822. NIẾT-BÀN (1)⁷²

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

– Các Tỳ-kheo hãy an trú vào giới Cụ túc, khéo nhiếp trì giới, đầy đủ oai nghi và hành xứ, thấy lỗi nhỏ nhặt luôn sanh tâm lo sợ. Khi Tỳ-kheo đã an trú vào giới trọn vẹn, khéo nhiếp trì giới luật, đầy đủ oai nghi hành xứ, thấy lỗi nhỏ nhặt luôn sanh tâm lo sợ, bình đẳng thọ trì học giới sẽ giúp cho sự tu tập ba học pháp được đầy đủ. Là ba học pháp nào? Đó là tăng thượng giới học, tăng thượng định học và tăng thượng tuệ học.

Thế nào là tăng thượng giới học? Nghĩa là Tỳ-kheo ấy đầy đủ giới nhưng thiếu định và thiếu tuệ; đối với mỗi mỗi phần giới nhỏ nhặt... (cho đến) thọ trì giới học. Tỳ-kheo thấy như vậy, biết như vậy sẽ đoạn trừ được ba kiết sử, đó là thân kiến, giới thủ và nghi. Khi đã đoạn trừ ba kiết sử này thì vị ấy chứng quả Tu-đà-hoàn, không còn đọa vào đường ác, quyết định hướng thẳng đến Vô thượng Chánh giác, chỉ còn bảy lần sanh lại trong cõi trời hoặc cõi người sẽ vượt thoát khổ đau.

Thế nào là tăng thượng định học? Nghĩa là Tỳ-kheo ấy được đầy đủ định, đầy đủ tam-muội nhưng thiếu tuệ; đối với mỗi mỗi phần giới nhỏ nhặt, nếu có trái phạm liền biết theo đó sám hối... (cho đến) thọ trì học giới. Tỳ-kheo thấy như vậy, biết như vậy sẽ đoạn trừ được năm hạ phần kiết sử, đó là thân kiến, giới thủ, nghi, tham dục và sân hận. Khi đã đoạn trừ được năm hạ phần kiết sử này thì vị ấy liền đạt được Sanh Bát-niết-bàn, chứng quả A-na-hàm, không còn sanh trở lại cõi đời này nữa. Đó gọi là tăng thượng định học.

Thế nào là tăng thượng tuệ học? Nghĩa là Tỳ-kheo có đầy đủ học giới, đầy đủ định và tuệ. Tỳ-kheo thấy như vậy, biết như vậy thì tâm giải thoát khỏi dục lậu, tâm giải thoát khỏi hữu lậu và tâm giải thoát khỏi vô minh lậu, được tri kiến giải thoát rồi tự biết rằng: “Sự sanh của ta đã dứt, Phạm hạnh đã được thành tựu, việc cần làm đã làm xong, tự biết không còn tái sanh.” Đó gọi là tăng thượng tuệ học.

Đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy đều hoan hỷ phụng hành.

*** 

Chú thích:

⁷² Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.822. 0211b12).