QUYỂN 27

722. CHUYỂN LUÂN THÁNH VƯƠNG (2)³⁷

Tôi nghe như vầy:
Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Ðộc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.
Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:
– Khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì bảy báu cũng hiện ra nơi thế gian. Khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì bánh xe báu bằng vàng hiện ra như thế nào?
Bấy giờ, vào ngày rằm trăng tròn, Vua Quán đảnh dòng Sát-lợi tắm gội sạch sẽ xong thì lên trên đại điện thọ trì trai giới, có các đại thần đứng hầu xung quanh. Khi ấy, có bánh xe báu bằng vàng từ phương Đông hiện đến, bánh xe này có đến ngàn chiếc căm, vành xe tròn và trục quay đều, tướng bánh xe hoàn hảo, làm bằng vàng ròng cõi trời. Từ xưa tương truyền rằng, vào ngày rằm, đúng kỳ Bố-tát, Vua Quán đảnh dòng Sát-lợi tắm gội sạch sẽ và thọ trì trai giới thì có bánh xe báu bằng vàng hiện ra. Bấy giờ vua suy nghĩ: “Nay cũng như xưa, hễ điềm lành này xuất hiện thì biết vua chính là Chuyển Luân Thánh Vương.” Thế rồi, vua đưa hai tay đỡ lấy bánh xe báu bằng vàng và đặt vào giữa lòng bàn tay trái, tay phải thì xoay chuyển bánh xe và nói: “Nếu là bánh xe báu bằng vàng của Chuyển Luân Thánh Vương thì hãy xoay chuyển giống như cách xoay chuyển của bậc Chuyển Luân Thánh Vương xưa.” Vừa dứt lời thì ngay khi ấy bánh xe báu từ trước chỗ vua nương hư không mà đi về phương Đông, đi theo con đường ngay thẳng của bậc Thánh vương xưa. Nhà vua cùng bốn binh chủng đi theo bánh xe báu dần đến các nước phương Đông. Vua nước nhỏ ở các nơi nhìn thấy Thánh vương đến đều tung hô:
“Quý thay, Đại vương đã đến! Đây là đất nước của Đại vương, nước này rất an ổn, nhân dân giàu có và an lạc. Xin Thánh vương hãy dừng lại nơi đây để giáo hóa nhân dân, chúng thần sẽ phò tá.”
Thánh vương nói:
“Này các vị Tiểu vương! Từ nay các vị hãy khéo giáo hóa dân chúng trong nước. Những ai không thuận theo thì hãy đến nói với trẫm, trẫm sẽ giáo hóa họ theo giáo pháp. Các vị chớ làm những điều phi pháp, đồng thời khuyên dạy người dân trong nước không làm điều phi pháp. Nếu làm được như vậy nghĩa là các vị đã thuận theo sự giáo hóa của trẫm.”
Thế rồi từ biển Đông, Thánh vương nương theo con đường của Thánh vương xưa để đi đến biển Nam, rồi nương theo con đường của Thánh vương xưa mà vượt biển Nam để sang biển Tây, rồi lại nương theo con đường của Thánh vương xưa mà vượt biển Tây để đến biển Bắc. Các Tiểu vương của các nước phương Nam, phương Tây và phương Bắc trông thấy Đại vương đến thì đều nghinh đón thỉnh mời... (chi tiết cũng tương tự như trường hợp các nước ở phương Đông đã nói ở trên).
Bấy giờ, bánh xe báu bằng vàng mà Thánh vương đi theo xoay chuyển đến biển Bắc rồi quay về dừng lại ở giữa hư không, ngay trên đại điện trong cung vua. Đó gọi là khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì có bánh xe báu bằng vàng hiện ra nơi thế gian.
Khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì voi trắng báu hiện ra nơi thế gian như thế nào? Nghĩa là Vua Quán đảnh dòng Sát-lợi nhìn thấy con voi to lớn thuần một màu trắng, sắc diện tươi đẹp, bảy chi vững vàng38 thì trong lòng rất vui rồi nói: “Nay voi báu này xuất hiện là điềm ứng đối với ta.” Rồi vua truyền lệnh tìm người giỏi huấn luyện voi đến và bảo gấp rút huấn luyện con voi báu này, đợi khi nào điều phục xong thì hãy mang trở lại. Nài voi vâng lệnh, chưa đầy một ngày sau thì voi đã được thuần phục, mọi biểu hiện thuần phục đều đã đầy đủ, giống như những con voi đã được huấn luyện nhiều năm, nay voi báu này chỉ cần huấn luyện trong một ngày mà đã thuần phục như vậy. Điều phục voi xong, người huấn luyện đem voi trở lại chỗ vua và tâu rằng:
“Thưa Đại vương! Voi này đã được thuần phục, xin Đại vương ngự lãm.”
Bấy giờ, Thánh vương quan sát tướng voi và nhận thấy con voi báu này đã được thuần phục hoàn toàn. Thế rồi vào lúc sáng sớm, vua liền cưỡi voi báu du hành khắp nơi, mãi đến giữa trưa mới trở về cung điện. Đó gọi là khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì có voi báu hiện ra nơi thế gian.
Khi Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì có ngựa báu hiện ra nơi thế gian như thế nào? Nghĩa là Chuyển Luân Thánh Vương sở hữu ngựa báu có thân hình thuần một màu xanh, đầu màu đen và đuôi màu đỏ. Khi Thánh vương nhìn thấy con ngựa như vậy xuất hiện thì trong lòng rất vui, tự nghĩ: “Nay ngựa thần này xuất hiện là điềm ứng đối với ta.” Thế rồi vua giao ngựa cho người giỏi huấn luyện và bảo phải gấp rút huấn luyện ngựa báu này, đợi khi nào thuần phục xong thì hãy đem trở lại. Người huấn luyện ngựa vâng lệnh, chưa đầy một ngày sau thì con ngựa đã được thuần phục hoàn toàn, giống như những con ngựa khác đã được huấn luyện nhiều năm, nay ngựa báu này cũng được thuần phục giống như vậy. Khi biết con ngựa này đã được thuần phục hoàn toàn, người huấn luyện liền đem ngựa báu trở lại chỗ vua và tâu:
“Thưa Đại vương! Con ngựa này đã được thuần phục.”
Bấy giờ, Thánh vương quan sát tướng ngựa báu và nhận thấy con ngựa báu này đã được thuần phục hoàn toàn. Thế rồi vào lúc sáng sớm, vua liền cưỡi ngựa báu du hành khắp nơi, mãi đến giữa trưa mới trở về cung điện. Đó gọi là khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì có ngựa báu hiện ra nơi thế gian.
Khi Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì có viên ngọc báu39 hiện ra nơi thế gian như thế nào? Nghĩa là Chuyển Luân Thánh Vương sở hữu viên ngọc báu, hình dáng của viên ngọc có tám góc cạnh, chiếu sáng rực rỡ, trong suốt không tì vết, thường làm đèn sáng chiếu khắp cung điện. Bấy giờ, Chuyển Luân Thánh Vương muốn thử nghiệm viên ngọc báu này, nên vào một đêm trời mưa mịt mù, vua cầm ngọc báu đi trước dẫn đường, bốn bộ binh theo sau cùng đi vào trong rừng, ánh sáng viên ngọc tỏa chiếu rực rỡ rộng một do-tuần. Đó gọi là khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì có viên ngọc báu hiện ra nơi thế gian.
Khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì có ngọc nữ báu hiện ra nơi thế gian như thế nào? Nghĩa là bậc Chuyển Luân Thánh Vương sở hữu ngọc nữ báu có làn da đẹp không đen không trắng, vóc dáng cân đối không cao không thấp, không lớn không nhỏ, không mập không ốm, tướng mạo đoan chánh; khi trời lạnh thì cơ thể ấm, lúc trời nóng thì cơ thể mát, thân thể mềm mại giống như áo ca-lăng-già;40 các lỗ chân lông ở trên cơ thể toát ra mùi hương chiên-đàn, hơi thở từ mũi miệng thoảng ra hương thơm của hoa sen xanh; luôn ngủ sau dậy trước và thấu rõ tâm ý của vua để tùy nghi phục vụ; lời nói dịu dàng dễ mến, tâm luôn chánh niệm, giúp nhà vua phát khởi đạo tâm; lòng không chống trái, huống gì là thân và miệng. Đó gọi là ngọc nữ báu của bậc Chuyển Luân Thánh Vương. Khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì có đại thần báu quản lý kho tàng hiện ra nơi thế gian như thế nào? Nghĩa là do vị quan chủ kho báu của Chuyển Luân Thánh Vương thường hành bố thí, nên khi sanh ra đã có thiên nhãn, có khả năng nhìn thấy các kho tàng ẩn giấu là có chủ hay không chủ; hoặc ở dưới nước hay trong lòng đất; hoặc xa, hoặc gần, thảy đều thấy rõ. Khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương cần châu báu và lập tức ra lệnh thì đại thần quản lý kho tàng liền tùy theo chỗ cần dùng của vua mà dâng lên.
Một hôm, Chuyển Luân Thánh Vương muốn thử tài năng của vị đại thần này, liền cho giong thuyền ra biển rồi nói với ông ấy:
“Trẫm đang cần châu báu!”
Vị quan tâu:
“Xin dừng lại bên bờ biển một chút, thần sẽ lấy châu báu dâng Đại vương!”
Vua bảo vị quan:
“Trẫm không cần châu báu ở bên bờ biển mà khanh hãy mang châu báu đến cho trẫm ngay bây giờ!”
Bấy giờ, đại thần liền lấy lên bốn chum vàng từ dưới lòng nước biển, bên trong đựng đầy vàng bạc, châu báu dâng lên Thánh vương, tùy theo chỗ cần dùng của Thánh vương mà lấy dùng. Nếu đã lấy đủ thì số châu báu còn lại sẽ được trả về lòng biển. Đó gọi là khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì có đại thần quản lý kho tàng hiện ra nơi thế gian.
Khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì có đại thần báu thống lãnh quân binh hiện ra nơi thế gian như thế nào? Nghĩa là bậc Chuyển Luân Thánh Vương có vị đại thần thống lãnh quân binh rất thông minh và có tài biện luận. Giống như một người giỏi suy lường, xét đoán ở thế gian. Biết rõ điều gì Thánh vương cần, vị ấy đều kịp thời đáp ứng, như là việc nên đi, nên ở, hay nên ra, nên vào, hay bốn binh chủng của Chuyển Luân Thánh Vương hành quân đường xa dừng lại vẫn không thấy mỏi mệt. Vị đại thần này còn biết rõ những gì vua cần để đáp ứng, đồng thời đem việc công đức đời sau mà vị ấy đã tạo trong hiện đời để trình lên Thánh vương. Đó gọi là khi bậc Chuyển Luân Thánh Vương xuất hiện ở đời thì có vị đại thần thống lãnh quân binh hiện ra nơi thế gian.
Cũng vậy, khi đấng Như Lai, Ứng Cúng, Đẳng Chánh Giác thị hiện ở đời thì cũng có bảy giác phần hiện ra nơi thế gian. Bảy giác phần đó là niệm giác phần, trạch pháp giác phần, tinh tấn giác phần, hỷ giác phần, khinh an giác phần, định giác phần và xả giác phần.
Đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy đều hoan hỷ phụng hành.

***

³⁷Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.722. 0194a23). Tham chiếu: Thất bảo kinh 七寶經 (T.01. 0026.58. 0493a10); Luân vương thất bảo kinh 輪王七寶經 (T.01. 0038. 0821a18); Tăng. 增 (T.02. 0125.39.7. 0731b14); S. 46.42 - V. 99.
³⁸Nguyên tác: Thất chi trụ địa (七支拄地), gồm 4 chân, 2 ngà và vòi voi đều vững chãi. Du hành kinh 遊行經 (T.01. 0001.2. 0022a16) gọi là “thất xứ bình trụ” (七處平住).
³⁹Nguyên tác: Ma-ni bảo châu (摩尼寶珠): Viên ngọc báu.
⁴⁰Nguyên tác: Ca-lăng-già y (迦陵伽衣): Y lông chim (鳥毛衣). Theo Niết-bàn sớ tư ký 涅槃疏私記 (X.37. 0661.1. 0143b23).