QUYỂN 22

598. NGỦ NGHỈ⁵⁸

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Ðộc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, trời gần về sáng, có vị thiên tử dung sắc tuyệt đẹp đi đến chỗ Phật, lạy sát chân Ngài rồi ngồi sang một bên. Ánh sáng trên thân thiên tử tỏa chiếu khắp rừng Kỳ-đà, vườn Cấp Cô Độc. 

Khi ấy, thiên tử ấy dùng kệ hỏi:

Đắm chìm trong ngủ nghỉ,             Mê muội, không tinh anh,
Ăn no, tâm trì trệ,                           Lười biếng, chẳng siêng năng,
Mười bệnh⁵⁹ này che lấp,              Khiến Thánh đạo chẳng hiện.

Bấy giờ, Thế Tôn nói kệ đáp:

Tâm chìm trong ngủ nghỉ,           Mê muội, không tinh anh,
Ăn no, tâm trì trệ,                        Lười biếng, chẳng siêng năng,
Nếu tinh cần tu tập,                     Thánh đạo sẽ hiện bày.

Khi ấy, thiên tử lại nói kệ:

Từ lâu vốn biết Phật,                   Đã được Bát-niết-bàn,
Mọi sợ hãi không còn,               Dứt ân ái thế gian.

Thiên tử ấy nghe Phật dạy xong đã hoan hỷ và tùy hỷ, đảnh lễ sát chân Phật rồi biến mất.

***

Chú thích:

⁵⁸ Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.598. 0160a26). Tham chiếu: Biệt Tạp. 別雜 (T.02. 0100.175. 0437c18); S. 1.16 - I. 7.

⁵⁹ Nguyên tác: Tư thập phú chúng sanh (斯十覆眾生). Ngài Ấn Thuận trong Tạp A-hàm kinh luận hội biên 雜阿含經論會編 (Y.32. 0030.5. 0267a09) nghi ngờ là 7 bệnh. S. 1.16 - I. 7 liệt kê 5 thứ là niddā (thụy miên), tandi (lười nhác), vijambhitaṁ (ngái ngủ), arati (thiếu nhiệt tình), bhattasammada (đam mê ăn uống, dã dượi sau bữa ăn). Biệt Tạp. 別雜 (T.02. 0100.175. 0437c18) cũng ghi nhận 5 thứ. Có khả năng bản kinh này mở rộng thêm yếu tố ngược lại, tức là nhân đôi, nên thành ra 10.