KINH SỐ 572

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú trong rừng Am-la cùng với nhiều Tỳ-kheo Thượng tọa.
Bấy giờ, các Tỳ-kheo Thượng tọa tụ tập ở nhà ăn, cùng bàn luận như sau:
– Chư Tôn! Các vị nghĩ thế nào? Mắt trói buộc sắc chăng? Sắc trói buộc mắt chăng? Cũng thế, tai với âm thanh, mũi với mùi, lưỡi với vị, thân với xúc, ý với pháp, là ý trói buộc pháp chăng? Hay pháp trói buộc ý?
Trong khi ấy, trưởng giả Chất-đa-la đang đi lo công việc, ngang qua tinh xá, trông thấy các Tỳ-kheo Thượng tọa tụ tập ở nhà ăn, liền đến trước đảnh lễ các Thượng tọa và thưa hỏi:
– Quý Tôn giả tụ họp ở nhà ăn luận bàn điều gì?
Các Thượng tọa đáp:
– Này trưởng giả! Chúng tôi hôm nay tụ họp ở nhà ăn này, bàn luận với nhau rằng: “Có phải mắt trói buộc sắc hay sắc trói buộc mắt? Cũng như thế tai với âm thanh, mũi với mùi, lưỡi với vị, thân với xúc, ý với pháp là ý trói buộc pháp hay pháp trói buộc ý?”
Trưởng giả hỏi:
– Thưa chư Tôn giả! Các Tôn giả sẽ nói thế nào về nghĩa này?
Chư Thượng tọa nói:
– Còn đối với trưởng giả? Ông nghĩ sao?
Trưởng giả đáp các Thượng tọa:
– Theo ý con là chẳng phải mắt trói buộc sắc, chẳng phải sắc trói buộc mắt... chẳng phải ý trói buộc pháp, chẳng phải pháp trói buộc ý. Nhưng ở khoảng giữa có tham dục theo đó trói buộc. Ví như hai con trâu, một con đen, một con trắng mang cái ách, có người hỏi: “Trâu đen trói buộc trâu trắng hay là trâu trắng trói buộc trâu đen.” Hỏi như thế có đúng không?
Chư Thượng tọa đáp:
– Này trưởng giả! Hỏi như thế không đúng. Vì sao? Vì chẳng phải trâu đen trói buộc con trâu trắng và cũng chẳng phải trâu trắng trói buộc trâu đen mà cái ách kia là vật trói buộc cả hai.
– Như thế, thưa chư Tôn giả, chẳng phải mắt trói buộc sắc, chẳng phải sắc trói buộc mắt... chẳng phải ý trói buộc pháp, chẳng phải pháp trói buộc ý, nhưng ở giữa đó, tham dục là sự trói buộc.
Trưởng giả Chất-đa-la nghe các Tỳ-kheo Thượng tọa nói xong, hoan hỷ, tùy hỷ, làm lễ rồi đi.