KINH SỐ 547

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, Tôn giả Ma-ha Ca-chiên-diên đang ở thôn Ba-la-ma, bên bờ ao Ô-nê. Bấy giờ, Tôn giả cùng với chúng Tỳ-kheo nhóm lại ở nhà ăn, vì việc giữ gìn y. Lúc ấy, có Phạm chí chống gậy, tuổi già, các căn suy yếu, đi đến chỗ nhà ăn, chống gậy đứng một bên. Sau một hồi yên lặng, ông mới nói với các Tỳ-kheo:
– Thưa các Trưởng lão, tại sao các ông thấy người lớn tuổi mà không hỏi thăm, cung kính mời ngồi?
Lúc đó, Tôn giả Ma-ha Ca-chiên-diên cũng ngồi ở trong chúng. Tôn giả Ma-ha Ca-chiên-diên bảo Phạm chí:
– Theo pháp của chúng tôi, khi có người già cả đến, đều hỏi thăm cung kính, lễ bái mời ngồi.
Phạm chí nói:
– Tôi thấy trong chúng này không có vị nào già cả hơn tôi, chẳng ai cung kính chào hỏi mời ngồi. Thế sao ông nói rằng theo pháp của ông hễ thấy có người lớn tuổi đều cung kính lễ bái mời ngồi?
Tôn giả Ma-ha Ca-chiên-diên đáp:
– Này Phạm chí! Nếu có người già cả tám mươi, chín mươi tuổi, tóc bạc, răng rụng, thành tựu pháp của thiếu niên thì người này chẳng phải là bậc Tôn túc. Tuy người trẻ tuổi khoảng hai mươi lăm, da trắng, tóc đen, khỏe mạnh, đẹp đẽ, mà thành tựu pháp của bậc cao niên, lại được kể vào hàng Tôn túc.
Phạm chí hỏi:
– Thế nào gọi là người tám mươi, chín mươi tuổi, tóc bạc, răng rụng, lại thành tựu pháp của thiếu niên; còn người trẻ tuổi khoảng hai mươi lăm, da trắng, tóc đen, khỏe mạnh, đẹp đẽ lại được kể vào bậc Tôn túc?
Tôn giả Ma-ha Ca-chiên-diên bảo Phạm chí:
– Có công năng của ngũ dục, đó là mắt phân biệt sắc rồi cảm thọ, ưa thích, nghĩ nhớ, tai phân biệt âm thanh, mũi phân biệt mùi, lưỡi phân biệt vị, thân phân biệt xúc trần, cảm thọ, ưa thích, nghĩ nhớ. Đối với công năng ngũ dục này không lìa tham, không lìa dục, không lìa ái, không lìa nghĩ nhớ, không lìa ô trược, này Phạm chí, nếu người như thế tuy tám mươi, chín mươi tuổi, tóc bạc, răng rụng, đó gọi là thành tựu pháp của hạng thiếu niên. Còn người tuy tuổi mới hai mươi lăm, da trắng, tóc đen, khỏe mạnh, đẹp đẽ, đối với công năng của ngũ dục lìa tham, lìa dục, lìa ái, lìa nghĩ nhớ, lìa ô trược; người như thế tuy trẻ khoảng hai mươi lăm, da trắng, tóc đen, khỏe mạnh, đẹp đẽ mà thành tựu pháp của bậc lão nhân thì được kể vào hàng Tôn túc.
Bấy giờ, Phạm chí nói với Tôn giả Ma-ha Ca-chiên-diên:
– Như ý nghĩa Tôn giả đã nói, tôi tự xét lại mình tuy đã già mà lại nhỏ, còn các vị tuy trẻ tuổi mà thành tựu pháp của bậc cao niên. Thưa Tôn giả, việc thế gian đa đoan, tôi xin cáo từ.
Tôn giả Ma-ha Ca-chiên-diên đáp:
– Này Phạm chí! Ông nên tự biết thời khắc.
Phạm chí nghe Tôn giả Ma-ha Ca-chiên-diên nói xong, hoan hỷ, tùy hỷ, rồi trở về chỗ cũ.