Quyển 19

535.  CON ĐƯỜNG TRỰC TIẾP (1)^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Ðộc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Tôn giả A-na-luật đang ở tại tinh xá Tùng Lâm.^[2]

Khi đó, Tôn giả Đại Mục-kiền-liên ở trong thôn Bạt-kỳ^[3], chỗ cầm thú trong rừng rậm Sợ Hãi^[4], núi Cá Sấu.^[5]

Lúc ấy, Tôn giả A-na-luật sống một mình ở nơi yên vắng, thiền định tư duy, khởi lên suy nghĩ: “Có con đường trực tiếp^[6] khiến chúng sanh được thanh tịnh, xa lìa lo, buồn, khổ, não, được pháp chân như, đó gọi là bốn niệm xứ^[7]. Những gì là bốn? Đó là quán thân trên thân, quán thọ, quán tâm và quán pháp trên pháp.

Nếu người nào xa lìa bốn niệm xứ thì xa lìa pháp Hiền thánh, người nào xa lìa pháp Hiền thánh thì xa lìa đạo Hiền thánh, người xa lìa đạo Hiền thánh thì xa lìa pháp giải thoát,^[8] người xa lìa pháp giải thoát thì không thể thoát khỏi sanh, già, bệnh, chết, lo, buồn, khổ, não.

Nếu người nào tịnh tín^[9] đối với bốn niệm xứ thì cũng tịnh tín đối với giáo pháp Hiền thánh, người nào tịnh tín đối với giáo pháp của Hiền thánh thì cũng tịnh tín đối với Thánh đạo, người nào tịnh tín đối với Thánh đạo thì cũng tịnh tín đối với pháp giải thoát, người nào tịnh tín đối với pháp giải thoát thì thoát khỏi sanh, già, bệnh, chết, lo, buồn, khổ, não.”

Lúc ấy, Tôn giả Đại Mục-kiền-liên biết được ý nghĩ của Tôn giả A-na-luật, trong khoảnh khắc như lực sĩ co duỗi cánh tay, vận thần lực rồi biến mất khỏi thôn Bạt-kỳ, chỗ cầm thú trong rừng rậm Sợ Hãi, núi Cá Sấu rồi hiện ra trước mặt Tôn giả A-na-luật ở tinh xá Tùng Lâm, tại thành Xá-vệ rồi bảo với Tôn giả A-na-luật rằng:

_ Phải chăng khi thầy sống một mình ở nơi vắng vẻ, thiền định tư duy, đã khởi lên suy nghĩ: “Có con đường trực tiếp khiến chúng sanh được thanh tịnh, xa lìa lo, buồn, khổ, não, được pháp chân như, đó gọi là bốn niệm xứ. Những gì là bốn? Đó là quán thân trên thân, quán thọ, quán tâm và quán pháp trên pháp.

Nếu người nào xa lìa bốn niệm xứ thì xa lìa pháp Hiền thánh, người nào xa lìa pháp Hiền thánh thì xa lìa đạo Hiền thánh, người xa lìa đạo Hiền thánh thì xa lìa pháp giải thoát, người xa lìa pháp giải thoát thì không thể thoát khỏi sanh, già, bệnh, chết, lo, buồn, khổ, não.

Nếu người nào tịnh tín đối với bốn niệm xứ thì cũng tịnh tín đối với giáo pháp Hiền thánh, người nào tịnh tín đối với giáo pháp của Hiền thánh thì cũng tịnh tín đối với Thánh đạo, người nào tịnh tín đối với Thánh đạo thì cũng tịnh tín đối với pháp giải thoát, người nào tịnh tín đối với pháp giải thoát thì thoát khỏi sanh, già, bệnh, chết, lo, buồn, khổ, não?” Tôn giả A-na-luật thưa Tôn giả Mục-kiền-liên:

_ Đúng thế, đúng thế! Thưa Tôn giả!

Tôn giả Đại Mục-kiền-liên hỏi tiếp Tôn giả A-na-luật:

_ Thế nào gọi là tịnh tín đối với bốn niệm xứ?

_ Thưa Tôn giả Mục-kiền-liên, như Tỳ-kheo quán thân trên thân, tâm duyên theo thân, an trú chánh niệm, điều phục, dừng nghỉ, tịch tĩnh, tăng trưởng nhất tâm.^[10] Cũng như vậy đối với thọ, tâm và pháp, an trú chánh niệm, điều phục, dừng nghỉ, tịch tĩnh, tăng trưởng nhất tâm. Thưa Tôn giả Đại Mục-kiền-liên! Đó gọi là Tỳ-kheo tịnh tín đối với bốn niệm xứ.

Bấy giờ, Tôn giả Đại Mục-kiền-liên liền nhập thiền định hóa hiện thần túc,^[11] từ tinh xá Tùng Lâm của nước Xá-vệ trở về thôn Bạt-kỳ, chỗ cầm thú trong rừng rậm Sợ Hãi, núi Cá Sấu.

***

Chú thích:

[10] Nguyên tác: Nhất tâm tăng tấn (一心增進). Nhất tâm (一心), P. cittassa ekaggatā; tăng tấn (增進) nghĩa là tăng trưởng lớn mạnh, P. vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ.

[11] Nguyên tác: Như kỳ tượng tam-muội chánh thọ (如其像三昧正受). Trong những trường hợp nghĩa của cú ngữ này, có trường hợp mang nghĩa hóa hiện thần thông.