Quyển 16

435.  TRƯỞNG GIẢ TU-ĐẠT^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, trưởng giả Tu-đạt^[2] đi đến chỗ Phật, cúi đầu đảnh lễ sát chân Ngài rồi ngồi sang một bên và thưa:

_ Kính bạch Thế Tôn! Bốn Thánh đế này giác ngộ tuần tự^[3] hay giác ngộ tức thời?

Phật bảo trưởng giả:

_ Bốn Thánh đế này cần phải được giác ngộ tuần tự chứ không phải giác ngộ tức thời.

Phật lại bảo:

_ Nếu có người nói: “Tôi chưa giác ngộ đối với Thánh đế về khổ, nhưng đã giác ngộ đối với Thánh đế về nguyên nhân của khổ, đã thông đạt Thánh đế về khổ diệt và đã thông đạt Thánh đế về con đường đưa đến khổ diệt” thì những lời này không đúng. Vì sao như vậy? Vì nếu chưa giác ngộ đối với Thánh đế về khổ mà muốn giác ngộ đối với Thánh đế về nguyên nhân của khổ, Thánh đế về khổ diệt và Thánh đế về con đường đưa đến khổ diệt là điều không thể xảy ra.

Giống như có người gấp hai chiếc lá bé nhỏ lại với nhau để làm đồ đựng nước mang đi thì việc này không thể xảy ra. Cũng vậy, nếu chưa giác ngộ đối với Thánh đế về khổ mà muốn giác ngộ đối với Thánh đế về nguyên nhân của khổ, Thánh đế về khổ diệt và Thánh đế về con đường đưa đến khổ diệt là điều không thể xảy ra.

Giống như có người gấp chiếc lá sen lại để làm đồ chứa nước mang đi thì việc này có thể được. Cũng vậy, này trưởng giả, nếu đã giác ngộ đối với Thánh đế về khổ rồi, lại muốn giác ngộ đối với Thánh đế về nguyên nhân của khổ, Thánh đế về khổ diệt và Thánh đế về con đường đưa đến khổ diệt thì điều này có thể xảy ra.

Thế nên, này Tỳ-kheo! Nếu người nào chưa giác ngộ^[4] đối với bốn Thánh đế thì phải nỗ lực tinh tấn, phát khởi ước muốn tăng thượng, tu tập để giác ngộ.

Đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy đều hoan hỷ phụng hành.

***

Chú thích:

[1] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.435. 0112c21). Tham chiếu: Tạp. 雜 (T.02. 0099. 397. 0107a03); S. 56.32 - V. 438.

[2] Tu-đạt (須達, Sudatta), tên riêng của trưởng giả Cấp Cô Độc.

[3] Nguyên tác: Tiệm thứ vô gián đẳng (漸次無間等). Xem chú thích 23, kinh số 105, quyển 5, tr. 135;

Tạp. 雜 (T.02. 0099.105. 0031c15).

[4] Nguyên tác: Vô gián đẳng (無間等). Xem chú thích 23, kinh số 105, quyển 5, tr. 135; Tạp. 雜 (T.02. 0099.105. 0031c15).