QUYỂN 14

353. KHÔNG THỂ VÀ CÓ THỂ^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

– Nếu Sa-môn hay Bà-la-môn nào không biết như thật về pháp, không biết như thật về sự tập khởi của pháp, không biết như thật về sự diệt tận của pháp, không biết như thật về con đường đưa đến sự diệt tận của pháp, nên biết Samôn ấy chẳng được liệt vào hàng Sa-môn, Bà-la-môn ấy chẳng được liệt vào hàng Bà-la-môn; họ cũng không đạt được mục đích của Sa-môn hay mục đích của Bà-la-môn, trong đời hiện tại không thể tự mình tác chứng: “Sự sanh của ta đã dứt, Phạm hạnh đã được thành tựu, việc cần làm đã làm xong, tự biết không còn tái sanh.”

Không biết như thật về những pháp nào? Không biết như thật về sự tập khởi, sự diệt tận và con đường đưa đến sự diệt tận của những pháp nào? Đó là, không biết như thật về pháp sáu nhập xứ,⁶² không biết như thật về sự tập khởi của sáu nhập xứ, không biết như thật về sự diệt tận của sáu nhập xứ và không biết như thật về con đường đưa đến sự diệt tận của sáu nhập xứ, thế nhưng lại biết như thật về xúc thì điều này không thể xảy ra; biết như thật về sự tập khởi của xúc, biết như thật về sự diệt tận của xúc, biết như thật về con đường đưa đến sự diệt tận của xúc thì điều này không thể xảy ra. Cũng như vậy, biết như thật về thọ, ái, thủ, hữu, sanh, già chết thì điều này không thể xảy ra.

Nếu Sa-môn hay Bà-la-môn nào biết như thật về sáu nhập xứ, biết như thật về sự tập khởi của sáu nhập xứ, biết như thật về sự diệt tận của sáu nhập xứ, biết như thật về con đường đưa đến sự diệt tận của sáu nhập xứ thì biết như thật về xúc, điều này có thể xảy ra. Cũng vậy, biết như thật về thọ, ái, thủ, hữu, sanh, già chết thì điều này có thể xảy ra.

Đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy đều hoan hỷ phụng hành.

***