KINH SỐ 284
 

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, Thế Tôn nói với các Tỳ-kheo:
– Nếu đối với pháp mà chấp thủ thì theo đó sanh ra dính mắc, nghĩ nhớ, vương vấn trong lòng, tâm rong ruổi theo danh sắc. Danh sắc duyên lục nhập, lục nhập duyên xúc, xúc duyên thọ, thọ duyên ái, ái duyên thủ, thủ duyên hữu, hữu duyên sanh, sanh duyên lão-bệnh-tử-ưu-bi-khổ-não. Như thế, thuần đại khổ tụ tập. Ví như gốc cây lớn, cành, nhánh, lá, hoa, quả, gốc trồng sâu, đắp phân tro, lấy nước tưới, cây ấy vững chắc, trọn đời không bị mục nát. Như thế, này Tỳ-kheo, đối với pháp mà chấp thủ thì theo đó sanh đắm trước, nghĩ nhớ, vương vấn trong lòng, tâm rong ruổi đuổi theo danh sắc. Danh sắc duyên lục nhập, lục nhập duyên xúc, xúc duyên thọ, thọ duyên ái, ái duyên thủ, thủ duyên hữu, hữu duyên sanh, sanh duyên lão-bệnh-tử-ưu-bi-khổ-não. Như thế, thuần đại khổ tụ tập. Nếu đối với pháp chấp thủ, tùy thuận quán vô thường, quán trụ, sanh, diệt, quán vô dục, quán diệt, quán nhàm chán, tâm không nghĩ nhớ, không dính mắc, thức sẽ không rong ruổi đuổi theo danh sắc, do đó danh sắc diệt. Danh sắc diệt thì lục nhập diệt, lục nhập diệt thì xúc diệt, xúc diệt thì thọ diệt, thọ diệt thì ái diệt, ái diệt thì thủ diệt, thủ diệt thì hữu diệt, hữu diệt thì sanh diệt, sanh diệt thì lão-bệnh-tử-ưu-bi-khổ-não diệt. Như thế, thuần đại khổ tụ diệt. Giống như trồng cây không tùy thời săn sóc để cho cây an ổn, không bón phân đất, không tùy thời tưới nước, lạnh nóng bất thường, cây không tăng trưởng được; lại còn chặt gốc róc nhánh, chặt ra từng khúc, chẻ ra từng phần, gió thổi, nắng táp, lấy lửa thiêu đốt. Cây bị đốt rồi thành tro, hoặc bị bốc lên bởi gió lốc, hoặc bị quăng bỏ xuống nước.
Này Tỳ-kheo, ý thầy nghĩ sao? Chẳng phải là cây kia bị chặt đứt gốc cho đến thiêu đốt khiến nó hoại diệt, ở đời vị lai thành pháp không sanh chăng?
– Bạch Thế Tôn, đúng như vậy!
– Như thế, này Tỳ-kheo, đối với pháp chấp thủ nên tùy thuận quán vô thường, quán trụ, sanh, diệt, quán vô dục, quán diệt, quán xả, không nghĩ nhớ, tâm không dính mắc. Thức không rong ruổi đuổi theo danh sắc thì danh sắc diệt, danh sắc diệt thì lục nhập diệt, lục nhập diệt thì xúc diệt, xúc diệt thì thọ diệt, thọ diệt thì ái diệt, ái diệt thì thủ diệt, thủ diệt thì hữu diệt, hữu diệt thì sanh diệt, sanh diệt thì lão-bệnh-tử-ưu-bi-khổ-não diệt. Như thế, thuần đại khổ tụ diệt.
Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.