Tam tạng thánh điển PGVN 21 » Tam tạng Phật giáo Bộ phái 05

QUYỂN 12

301. LÌA NHỊ BIÊN^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại một nhà khách trong rừng sâu thuộc làng Na-lê.^[2]

Bấy giờ, Tôn giả Tán-đà Ca-chiên-diên^[3] đi đến chỗ Phật, đảnh lễ sát chân Ngài, đứng sang một bên rồi bạch Phật:

_ Kính bạch Thế Tôn! Như Ngài đã nói về chánh kiến. Vậy thế nào là chánh kiến? Vì sao Thế Tôn thiết lập chánh kiến?

Phật dạy Tán-đà Ca-chiên-diên:

_ Thế gian thường y cứ vào hai cực đoan, đó là có và không, bị chấp thủ bởi xúc. Vì bị chấp thủ bởi xúc, cho nên hoặc y cứ vào có, hoặc y cứ vào không.

Nếu không có sự chấp thủ này thì khi tâm bị cảnh trói buộc sẽ không còn bị chấp thủ, không dính mắc, không chấp ngã, khi khổ sanh thì sanh, khi khổ diệt thì diệt. Đối với điều này không nghi ngờ, không mê hoặc, không do người khác mà tự mình biết rõ thì gọi là chánh kiến. Đó gọi là chánh kiến do Như Lai thiết lập.^[4]

Vì sao như vậy? Bằng chánh kiến như thật mà quán sát sự tập khởi của thế gian, nếu cho rằng thế gian là không thì không đúng; bằng chánh kiến như thật mà quán sát sự diệt tận của thế gian, nếu cho rằng thế gian là có thì cũng không đúng. Đây gọi là lìa nhị biên mà nói trung đạo, nghĩa là: “Do cái này có nên cái kia có, do cái này sanh^[5] nên cái kia sanh, tức là do vô minh mà có hành,... (cho đến) toàn bộ khối khổ lớn này tập khởi. Do vô minh diệt mà hành diệt,... (cho đến) toàn bộ khối khổ lớn này diệt.”

Đức Phật nói kinh này xong, Tôn giả Tán-đà Ca-chiên-diên nghe lời Phật dạy, không khởi các lậu hoặc, tâm được giải thoát, thành tựu quả A-la-hán. ***