KINH SỐ 296
 

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại thành Vương Xá, trong Vườn Trúc Ca-lan-đà.
Bấy giờ, Thế Tôn nói với các Tỳ-kheo:
– Hôm nay Ta sẽ nói pháp nhân duyên và pháp duyên sanh. Thế nào là pháp nhân duyên? Nghĩa là cái này có nên cái kia có, như duyên vô minh có hành, duyên hành có thức,... như thế thuần đại khổ tụ tập. Thế nào là pháp duyên sanh? Là vô minh, hành, dù Phật xuất hiện hay không xuất hiện ở thế gian thì pháp này vẫn thường trụ, pháp trụ, pháp giới. Pháp này Như Lai đã tự giác tri thành Đẳng chánh giác, vì người diễn nói, chỉ dạy rõ ràng như: Duyên vô minh có hành,...duyên sanh có già-bệnh-chết-ưu-bi-khổ-não. Dù đức Phật xuất hiện, hay không xuất hiện ở thế gian thì pháp này vẫn thường trụ, pháp trụ, pháp giới. Pháp này Như Lai đã tự giác tri thành Đẳng chánh giác, vì người diễn nói, chỉ dạy rõ ràng. Nghĩa là duyên sanh nên có già-bệnh-chết-ưu-bi-khổ-não. Các pháp này, pháp trụ, pháp không, pháp như, pháp nhĩ, pháp chẳng lìa như, pháp chẳng khác như, xét kỹ, chân thật, chẳng điên đảo. Như thế tùy thuận duyên khởi, đó gọi là pháp duyên sanh. Gồm có: Vô minh, hành, thức, danh sắc, lục nhập xứ, xúc, thọ, ái, thủ, hữu, sanh, lão, bệnh, tử, ưu, bi, khổ, não. Đó gọi là pháp duyên sanh. Đa văn Thánh đệ tử đối với pháp nhân duyên và pháp duyên sanh này biết đúng, khéo thấy, chẳng mong cầu về đời trước mà nói rằng: “Tôi trong quá khứ hoặc có, hoặc không? Tôi trong quá khứ là loài gì? Tôi trong quá khứ như thế nào?” Chẳng mong cầu tương lai nói rằng: “Tôi ở đời sau hoặc có, hoặc không? Tôi ở đời sau là loài gì? Tôi ở đời sau sẽ như thế nào?” Bên trong chẳng do dự: “Đây là những thứ gì? Tại sao có cái này, cái gì trước, cái gì sau, tại sao? Chúng sanh này từ đâu đến? Nơi này mất rồi sẽ sanh về đâu?...” Nếu các Sa-môn, Bà-la-môn khởi các kiến chấp phàm tục đầy ràng buộc, như nói bị ngã kiến ràng buộc, chúng sanh kiến ràng buộc, thọ mạng ràng buộc, hoặc bị những kiến chấp cử kiêng tốt xấu ràng buộc; khi tất cả thảy đều dứt, thảy đều biết, dứt hẳn từ cội gốc của những kiến chấp, như chặt ngọn cây đa-la, ở đời vị lai thành pháp bất sanh. Đó là đa văn Thánh đệ tử đối với pháp nhân duyên và pháp duyên sanh, chánh tri như thật, khéo thấy, khéo giác, khéo tu, khéo thể nhập.
Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.