Viện Nghiên Cứu Phật Học

QUYỂN 12

283. VÍ DỤ TRỒNG CÂY[1]

 

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Ðộc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

_ Nếu đối với pháp trói buộc mà sanh tâm đắm trước vị ngọt, đoái tưởng, dính mắc vào đó thì ái sanh khởi; duyên ái có thủ, duyên thủ có hữu, duyên hữu có sanh, duyên sanh có già, bệnh, chết, ưu, bi, khổ, não, cứ như vậy tụ thành một khối khổ lớn. Ví như việc trồng cây, ban đầu cây còn nhỏ yếu, cần phải chăm sóc che chắn, vun gốc bón phân, tùy thời tưới nước, nóng lạnh điều hòa, nhờ các nhân duyên đó về sau cây lớn dần lên. Cũng vậy, này các Tỳ-kheo! Nếu đối với pháp trói buộc mà tham đắm, nuôi dưỡng thì ái sanh khởi; duyên ái có thủ, duyên thủ có hữu, duyên hữu có sanh, duyên sanh có già, bệnh, chết, ưu, bi, khổ, não, như vậy tụ thành một khối khổ lớn.

Nếu đối với pháp trói buộc mà tùy thuận quán vô thường, trú trong pháp quán sanh diệt, quán vô dục, quán tịch diệt, quán xả ly, không khởi đoái tưởng, tâm không dính mắc thì ái diệt; ái diệt thì thủ diệt, thủ diệt thì hữu diệt, hữu diệt thì sanh diệt, sanh diệt thì già, bệnh, chết, ưu, bi, khổ, não diệt, như vậy là toàn bộ khối khổ lớn đều diệt. Ví như việc trồng cây, ban đầu cây còn nhỏ yếu, nếu không chăm sóc che chắn, không vun gốc bón phân, không tùy thời tưới nước, không điều tiết nóng lạnh thì cây ấy không thể lớn được; đã thế còn chặt gốc, chặt cành, cắt ra từng đoạn, chia ra từng phần phơi giữa nắng gió, hay dùng lửa thiêu rụi, đốt cháy thành tro, rồi để gió lốc thổi tung, hoặc quăng xuống nước. Này các Tỳ-kheo! Ý ông nghĩ sao? Phải chăng cây ấy đã bị chặt gốc cho đến bị thiêu rụi, khiến nó diệt mất, trở thành thứ sau này không thể sanh trở lại chăng?

_ Đúng vậy, bạch Thế Tôn!

_ Như vậy, này các Tỳ-kheo! Đối với pháp trói buộc mà tùy thuận quán vô thường, trú trong pháp quán sanh diệt, quán vô dục, quán tịch diệt, quán xả ly, không khởi đoái tưởng, tâm không dính mắc thì ái diệt; ái diệt thì thủ diệt, thủ diệt thì hữu diệt, hữu diệt thì sanh diệt, sanh diệt thì già, bệnh, chết, ưu, bi, khổ, não diệt, như vậy toàn bộ khối khổ lớn đều diệt.

 

Đức Phật nói kinh này rồi, các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong đều hoan hỷ phụng hành.

***

 

Chú thích:

[1] Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.283. 0079a25). Tham chiếu: S. 12.57 - II. 89.

 

Tác quyền © 2024 Hội đồng quản trị VNCPHVN.

Chúng tôi khuyến khích các hình thức truyền bá theo tinh thần phi vụ lợi với điều kiện: không được thay đổi nội dung và phải ghi rõ xuất xứ của trang web này.