KINH SỐ 257
 

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại thành Vương Xá, trong Vườn Trúc Ca-lan-đà.
Bấy giờ, Tôn giả Xá-lợi-phất và Tôn giả Ma-ha Câu-hy-la cùng ở núi Kỳ-xà quật. Khi ấy, Tôn giả Ma-ha Câu-hy-la sau giờ tọa thiền buổi chiều, đến chỗ Tôn giả Xá-lợi-phất cùng nhau hỏi thăm xong, ngồi xuống một bên, hỏi Tôn giả Xá-lợi-phất:
– Tôi có điều muốn hỏi, Hiền giả có rảnh để giải đáp cho chăng?
Tôn giả Xá-lợi-phất đáp:
– Tùy theo câu hỏi của Hiền giả, điều nào tôi biết sẽ trả lời.
Tôn giả Câu-hy-la hỏi:
– Gọi là vô minh, thế nào là vô minh? Ai có vô minh này?
Tôn giả Xá-lợi-phất đáp:
– Vô minh nghĩa là không biết, không biết là vô minh. Không biết điều gì? Đó là không biết như thật về sắc, sắc tập, sắc diệt, sắc diệt đạo tích; không biết như thật về thọ, tưởng, hành, thức; không biết như thật về... thức tập;... thức diệt;... thức diệt đạo tích. Này Ma-ha Câu-hy-la, đối với năm thọ ấm này, không thấy, không biết như thật, không có giác tuệ tương tục, ngu si, không sáng suốt, gọi đó là vô minh. Người nào thành tựu điều đó gọi là vô minh.
Tôn giả Câu-hy-la lại hỏi:
– Thế nào là minh? Ai có minh này?
Tôn giả Xá-lợi-phất đáp:
– Gọi là minh tức là biết, biết là minh vậy.
Tôn giả Câu-hy-la lại hỏi:
– Biết những điều gì?
Tôn giả Xá-lợi-phất đáp:
– Đó là biết như thật về sắc, sắc tập, sắc diệt, sắc diệt đạo tích; biết như thật về thọ, tưởng, hành, thức; biết như thật về... thức tập;... thức diệt;... thức diệt đạo tích. Này Hiền giả Câu-hy-la, đối với năm thọ ấm này, biết như thật, thấy rõ, giác tuệ tương tục, gọi đó là minh. Người nào thành tựu những pháp này gọi là có minh.
Hai vị Chánh sĩ đàm đạo xong, cùng nhau hoan hỷ, mỗi người đứng dậy trở về chỗ cũ của mình.