QUYỂN 10

268. DÒNG SÔNG^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

– Ví như có dòng sông bắt nguồn từ khe núi, đáy sông sâu, nước chảy xiết, nổi bọt tung tóe, cuốn trôi nhiều thứ. Nhiều loại cây cỏ mọc ven hai bên bờ sông này cũng bị nước lớn cuốn ngã rạp theo dòng trôi đi. Những người lội qua sông phần nhiều bị dòng nước cuốn trôi rồi chìm nghỉm trong nước. Nếu người nào gặp sóng xô đẩy dạt vào gần bờ, vội níu lấy cây cỏ ven bờ thì cây cỏ kia cũng lại bị giật đứt rồi lại bị dòng nước cuốn phăng đi.

Cũng vậy, này các Tỳ-kheo! Chúng sanh phàm phu mê muội không biết như thật về sắc, sự tập khởi của sắc, sự diệt tận của sắc, vị ngọt của sắc, sự tai hại của sắc và sự thoát ly của sắc. Do không biết như thật cho nên ưa thích và đắm trước sắc, cho rằng sắc là ngã, đến khi sắc kia tan hoại thì chúng sanh cũng tan hoại theo. Cũng vậy, không biết như thật về thọ, tưởng, hành, thức, sự tập khởi của thức, sự diệt tận của thức, vị ngọt của thức, sự tai hại của thức và sự thoát ly của thức; do không biết như thật cho nên ưa thích và đắm trước nơi thức, cho rằng thức là ngã, đến khi thức tan hoại thì chúng sanh cũng tan hoại theo.

Nếu vị Thánh đệ tử đa văn biết như thật về sắc, sự tập khởi của sắc, sự diệt tận của sắc, vị ngọt của sắc, sự tai hại của sắc và sự thoát ly của sắc, do biết như thật nên không ưa thích, không đắm trước sắc. Biết như thật về thọ, tưởng, hành, thức, sự tập khởi của thức, sự diệt tận của thức, vị ngọt của thức, sự tai hại của thức và sự thoát ly của thức, do biết như thật nên không ưa thích, không đắm trước nơi thức. Do không ưa thích và đắm trước như thế nên tự biết sẽ được Bát-niết-bàn: “Sự sanh của ta đã dứt, Phạm hạnh đã được thành tựu, việc cần làm đã làm xong, tự biết không còn tái sanh.”

Đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy đều hoan hỷ phụng hành.

***