QUYỂN 9

249. CÒN LẠI NHỮNG GÌ?^[1]

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Tôn giả A-nan đi đến chỗ Tôn giả Xá-lợi-phất thưa rằng:

_Con có điều muốn hỏi, không biết Tôn giả có thời gian để giải đáp cho chăng?

Tôn giả Xá-lợi-phất đáp:

_Tùy theo câu hỏi của Tôn giả, điều nào biết thì tôi sẽ trả lời!

Tôn giả A-nan hỏi:

_Sau khi đã dứt sạch, đã lìa dục, tịch diệt, vắng lặng và ngưng nghỉ^[2] thì sáu xúc xứ có còn lại gì chăng?

Tôn giả Xá-lợi-phất đáp:

_Chớ hỏi: “Sau khi đã dứt sạch, đã lìa dục, tịch diệt, vắng lặng và ngưng nghỉ thì sáu xúc xứ có còn lại gì chăng?” Tôn giả A-nan lại hỏi:

_Sau khi đã dứt sạch, đã lìa dục, tịch diệt, vắng lặng và ngưng nghỉ thì sáu xúc xứ không còn gì nữa chăng?

Tôn giả Xá-lợi-phất đáp:

_Cũng lại không nên hỏi: “Sau khi đã dứt sạch, đã lìa dục, tịch diệt, vắng lặng và ngưng nghỉ thì sáu xúc xứ không còn gì nữa chăng?” Tôn giả A-nan lại hỏi:

_Sau khi đã dứt sạch, đã lìa dục, tịch diệt, vắng lặng và ngưng nghỉ thì sáu xúc xứ vừa còn vừa không còn, hay chẳng phải còn chẳng phải không còn gì nữa chăng?

Tôn giả Xá-lợi-phất đáp:

_Đây cũng không nên hỏi: “Sau khi đã dứt sạch, đã lìa dục, tịch diệt, vắng lặng và ngưng nghỉ thì sáu xúc xứ vừa còn vừa không còn, hay chẳng phải còn chẳng phải không còn gì nữa chăng?” Tôn giả A-nan lại hỏi:

_Như lời Tôn giả nói: “Sau khi đã dứt sạch, đã lìa dục, tịch diệt, vắng lặng và ngưng nghỉ rồi thì sáu xúc xứ có còn cũng không nên nói, không còn cũng không nên nói, vừa còn vừa không còn cũng không nên nói, chẳng phải còn chẳng phải không còn cũng không nên nói.” Vậy điều này có nghĩa là gì?

Tôn giả Xá-lợi-phất bảo A-nan:

_Sau khi đã dứt sạch, đã lìa dục, tịch diệt, vắng lặng và ngưng nghỉ thì sáu xúc xứ có còn lại gì chăng, đó là lời hư dối; không còn gì chăng, đó là lời hư dối; vừa còn vừa không còn gì chăng, đó là lời hư dối; chẳng phải còn chẳng phải không còn, đó cũng là lời hư dối.

Nếu nói rằng, sáu xúc xứ khi đã được dứt sạch, đã lìa dục, tịch diệt, vắng lặng và ngưng nghỉ thì sẽ được lìa các hư ngụy, chứng Niết-bàn hoàn toàn. Đây là lời Phật nói.

Khi ấy, hai vị Tôn giả đều uyển chuyển tùy hỷ rồi mỗi người trở về chỗ của mình.

***