QUYỂN 8

218.  KHỔ TẬP KHỞI VÀ KHỔ DIỆT TẬN¹

Tôi nghe như vầy:

Một thời, đức Phật ngụ tại vườn Cấp Cô Độc, trong rừng Kỳ-đà, thuộc nước Xá-vệ.

Bấy giờ, Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

– Hôm nay, Như Lai sẽ giảng cho các thầy về con đường dẫn đến khổ sanh khởi và con đường dẫn đến khổ diệt tận. Các thầy hãy lắng nghe và khéo suy nghĩ! Như Lai sẽ giảng nói cho các thầy.

Thế nào là con đường dẫn đến khổ sanh khởi? Đó là do mắt duyên với sắc mà sanh ra nhãn thức, ba yếu tố này hòa hợp thì gọi là xúc. Do xúc nên có thọ, do thọ nên có ái, do ái nên có thủ, do thủ nên có hữu, do hữu mà có sanh, do sanh mà có già, bệnh, chết, lo, buồn, khổ, não. Như vậy là khổ sanh khởi. Đối với tai, mũi, lưỡi, thân, ý cũng giống như vậy. Đó gọi là con đường dẫn đến khổ sanh khởi.

Thế nào là con đường dẫn đến khổ diệt tận? Đó là do mắt duyên với sắc nên sanh ra nhãn thức, ba yếu tố này hòa hợp thì gọi là xúc. Nếu xúc diệt thì thọ diệt, thọ diệt thì ái diệt, ái diệt thì thủ diệt, thủ diệt thì hữu diệt, hữu diệt thì sanh diệt, sanh diệt thì già, bệnh, chết, lo, buồn, khổ, não diệt. Như vậy, toàn bộ khối khổ lớn đều diệt tận. Đối với tai, mũi, lưỡi, thân, ý cũng giống như vậy. Đó gọi là con đường dẫn đến khổ diệt tận.

Đức Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo nghe lời Phật dạy đều hoan hỷ phụng hành.

***

Chú thích:

¹ Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.218. 0054c19). Tham chiếu: S. 12.43 - IV. 71;S. 35.106 - IV. 86.