KINH SỐ 213
 

Tôi nghe như vầy:
Một thời, Phật trú tại nước Xá-vệ, rừng Kỳ-đà, trong vườn Cấp Cô Độc.
Bấy giờ, Thế Tôn nói với các Tỳ-kheo:
– Tôi sẽ vì các thầy nói hai pháp. Hãy lắng nghe, khéo suy nghĩ. Những gì là hai? Đó là mắt và sắc là hai, tai và âm thanh, mũi và mùi, lưỡi và vị, thân và xúc, ý và pháp là hai. Đó gọi là hai pháp.
Nếu có Sa-môn, Bà-la-môn nói thế này: “Đây chẳng phải là hai. Sa-môn Cù-đàm nói hai pháp. Đây chẳng phải là hai.” Người ấy tự ý nói hai pháp, chỉ có ngôn thuyết. Hỏi tới thì người ấy chẳng biết, lại tăng thêm nghi hoặc vì chẳng phải là cảnh giới của họ. Vì cớ sao? Vì duyên mắt và sắc, nhân thức sanh, ba sự hòa hợp thành xúc, duyên xúc sanh cảm thọ hoặc khổ, hoặc vui, hoặc không khổ không vui. Nếu người nào đối với sự tập khởi, sự đoạn diệt, vị ngọt, tai họa và sự xuất ly của thọ, không biết như thật thì sẽ vun trồng các thứ tham dục về thân xúc chạm, các thứ sân nhuế về thân xúc chạm, các thứ giới thủ về thân xúc chạm, các thứ ngã kiến về thân xúc chạm, cũng vun trồng và làm tăng trưởng các pháp ác, bất thiện. Như thế, thuần đại khổ tụ đều từ tập mà sanh. Như thế tai, mũi, lưỡi, thân, ý và pháp làm duyên sanh ý thức. Ba thứ hòa hợp, thành xúc... (nói rộng như trên). Lại nữa, mắt duyên sắc sanh nhãn thức, ba sự hòa hợp thành xúc, duyên xúc sanh ra cảm thọ hoặc khổ, hoặc vui, hoặc không khổ không vui. Đối với những cảm thọ, sự tập khởi, đoạn diệt, vị ngọt, tai họa và sự xuất ly của thọ biết như thế. Biết như thế rồi không gieo trồng tham dục về thân xúc chạm, không gieo trồng sân nhuế về thân xúc chạm, không gieo trồng giới thủ về thân xúc chạm, không gieo trồng ngã kiến về thân xúc chạm, không gieo trồng các pháp ác, bất thiện. Như thế, các pháp ác, bất thiện diệt mất, thuần đại khổ tụ diệt mất; đối với tai, mũi, lưỡi, thân, ý và pháp cũng lại như vậy.
Phật nói kinh này xong, các Tỳ-kheo vâng lời Phật dạy, hoan hỷ phụng hành.